Στο κατώφλι του 2009 ένα πράγμα δείχνει σίγουρο: η νέα χρονιά για τις οικονομίες, τις επιχειρήσεις, τους εργαζομένους και τους επενδυτές δεν θα είναι καθόλου εύκολη. Τρία σενάρια σκιαγραφούν καλύτερα τις πιθανές εξελίξεις. Το πρώτο, το οποίο συγκεντρώνει όλο και μικρότερες πιθανότητες, έχει να κάνει με το ενδεχόμενο η ύφεση να αποδειχθεί τελικά ασθενέστερη του αναμενόμενου, καθώς οι κυβερνητικές παρεμβάσεις αποδεικνύονται επαρκείς για τη διατήρηση της ρευστότητας, οι κρατικές παροχές υποκαθιστούν επαρκώς την ιδιωτική κατανάλωση και οι αναδυόμενες οικονομίες διατηρούν έναν ικανοποιητικό ρυθμό ανάπτυξης. Σε αυτό το περιβάλλον, οι μετοχές των αναπτυγμένων αγορών θα αποτελέσουν επενδυτική ευκαιρία, ενώ οι αναδυόμενες θα υπεραποδόσουν. Ωστόσο στο σενάριο αυτό καλό είναι να μην ποντάρουν οι επενδυτές, καθώς από πουθενά δεν προκύπτει κάτι τόσο αισιόδοξο.

Στο δεύτερο σενάριο, που συγκεντρώνει τις μεγαλύτερες πιθανότητες, οι οικονομίες συνεχίζουν τον κατήφορο, ενώ παράλληλα οι κυβερνήσεις παγκοσμίως ανακοινώνουν μεγάλα πακέτα δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής που πείθουν μερικώς τις αγορές. Καθώς τα μέτρα φαίνεται να φέρνουν κάποιο αποτέλεσμα, οι μετοχές σημειώνουν σημαντική άνοδο, η οποία όμως θα αποδειχθεί μη διατηρήσιμη, περιορίζοντας τελικά τα όποια κέρδη.

Στο τρίτο σενάριο, που συγκεντρώνει μικρές αλλά όχι αμελητέες πιθανότητες, οι αγορές δεν εντυπωσιάζονται από τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης, ενώ οι οικονομίες οδηγούνται σε ύφεση που έχει πολλά κοινά με τη μεγάλη ύφεση στην Αμερική και με τον αποπληθωρισμό της Ιαπωνίας. Η μείωση της κατανάλωσης είναι απότομη, καθώς οι καταναλωτές αυξάνουν την αποταμίευσή τους, ενώ η επιβράδυνση αγγίζει σοβαρά αναδυόμενες οικονομίες όπως η Κίνα. Ο κίνδυνος του αποπληθωρισμού αυξάνεται και οι αγορές μετοχών και εμπορευμάτων συνεχίζουν την πτώση τους.

Οπως και να έχει το πράγμα λοιπόν, καθώς η πλάνη ότι η κρίση θα είναι σύντομη και επιφανειακή έχει αντικατασταθεί από τη βεβαιότητα ότι έχουμε μπροστά μας μια παρατεταμένη ύφεση, η οποία μπορεί να διαρκέσει τουλάχιστον δύο χρόνια, η μεταβλητότητα αναμένεται να παραμείνει υψηλή το πρώτο διάστημα του νέου έτους. Αυτό σημαίνει όμως με τη σειρά του ότι ίσως είναι καλύτερα οι επενδυτές να διατηρούν βραχυχρόνιες θέσεις προσπαθώντας να αποκομίσουν κέρδη από τις μεγάλες διακυμάνσεις των τιμών.

mantik@dolnet.gr