Συγχαρητήρια στον Στάνλεϊ Ο’ Νιλ και στον Τσαρλς Πρινς. Τα πήραν εγκαίρως. Προτού τον απολύσουν από διευθύνοντα σύμβουλο της Merrill Lynch, τον Οκτώβριο του 2007, ο Ο’ Νιλ έλαβε μπόνους 33 εκατ. δολαρίων για τις υπηρεσίες που παρέσχε τη διετία που είχε προηγηθεί. Εναν μήνα αργότερα ο Πρινς επαύθη από διευθύνων σύμβουλος της Citigroup. Είχε προλάβει όμως να εισπράξει μπόνους 49 εκατ. δολαρίων για την περίοδο 2003-2007. Φαντάζεστε τον θόρυβο που θα προκαλούσαν σήμερα στο Μπρούκλιν ή στην Ουάσιγκτον ο Ο’ Νιλ, ο Πρινς ή κάποιος άλλος συμπατριώτης μας ο οποίος θα ενθυλάκωνε τόσο παχυλά μπόνους;
Το παραδοσιακό σύστημα πληρωμών της Wall Street, στο οποίο τα μπόνους αντιστοιχούσαν στο 60% των συνολικών αποδοχών των επιχειρηματικών στελεχών, πέθανε εφέτος. Η κατάρρευση του συστήματος ήταν αναπόφευκτη έπειτα από την υποχρέωση που ανέλαβε η αμερικανική κυβέρνηση να δαπανήσει 700 δισ. δολάρια για να σώσει τις επενδυτικές και τις εμπορικές τράπεζες από τις απίστευτες ζημιές που είχαν στην αγορά των στεγαστικών δανείων. Ο Τζον Θέιν, ο σημερινός διευθύνων σύμβουλος της Merrill, άργησε πράγματι να αντιληφθεί τη νέα πραγματικότητα. Ο Θέιν, ο οποίος διαπραγματεύθηκε την πώληση της ηλικίας 94 ετών επιχείρησης που διοικούσε στην Bank of America, πρότεινε οι διευθυντές της Μerrill να λάβουν μπόνους για το τέλος της χρονιάς που θα κυμαίνονται από 5 ως 10 εκατ. δολάρια. Συνήλθε όταν η «Wall Street Journal» αποκάλυψε ότι οι προτάσεις του ξεσήκωσαν πολιτική θύελλα. Γιατί τα κεφάλαια που δίνει η κυβέρνηση προορίζονται για την εξυγίανση των ισολογισμών των επιχειρήσεων και όχι για την πληρωμή μπόνους στους μάνατζερ. Τη Δευτέρα η Merrill ξεκαθάρισε ότι ο Θέιν και τέσσερα ακόμη ανώτατα στελέχη θα παραιτηθούν από κάθε αίτημα για μπόνους το 2008.
Την ίδια ώρα ο επικεφαλής της Morgan Stanley Τζον Μακ ανακοίνωσε ότι για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ο ίδιος και οι δύο συμπρόεδροι της τράπεζας παραιτούνται από κάθε δικαίωμα είσπραξης μπόνους. Ανακοίνωσε επίσης ότι οι αποδοχές των 14 μελών της Επιτροπής Λειτουργιών της επιχείρησης θα είναι εφέτος μειωμένες συνολικά κατά 75% σε σύγκριση με πέρυσι. Η Morgan Stanley έθεσε εξάλλου σε εφαρμογή ένα σχέδιο επιστροφής μπόνους που χορηγήθηκαν κατά το πρόσφατο παρελθόν σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι αυτοί που τα εισέπραξαν ευθύνονταν για πράξεις που έβλαψαν την τράπεζα. Ο Θεός βοηθός εκείνων που μαγειρεύουν βιβλία ή τζογάρουν άγρια στις αγορές.
Οι μάνατζερ της Goldman Sachs, που ήταν η πιο κερδοφόρα επενδυτική τράπεζα των ΗΠΑ, είχαν νωρίτερα εγκαταλείψει κάθε δικαίωμα για την είσπραξη μπόνους το 2008. Την αμέσως προηγούμενη χρονιά ο διευθύνων σύμβουλος Λόιντ Μπλανκφέιν και οι συμπρόεδροι Γκάρι Κον και Τζον Γουίνκερλιντ έλαβαν έκαστος «πακέτο» αποδοχών ύψους 70 εκατ. δολαρίων, εκ των οποίων τα 27 εκατ. ήταν μπόνους. Αν αναλογιστεί κανείς τα μπόνους που έχουν λάβει οι προαναφερθέντες, αντιλαμβάνεται ότι δεν θα πεινάσουν. Ο Θέιν την προηγούμενη χρονιά είχε ενθυλακώσει 15 εκατ. δολάρια για να αναλάβει τη Merrill Lynch και ίσως πάρει άλλα 5,2 εκατομμύρια για να την πουλήσει στη Bank of America. Ο Μακ της Morgan Stanley τη διετία 2006-2007 έλαβε μπόνους 40 εκατ. δολαρίων σε μετοχές και δικαιώματα (stock options).
Τώρα που όλες οι τράπεζες της Wall Street μετεξελίχθηκαν σε εμπορικές, το παλαιό σύστημα των μπόνους αποτελεί πλέον παρελθόν. Η Goldman Sachs και η Morgan Stanley έκαναν ήδη τη μεγάλη στροφή. Η Merrill Lynch θα αποτελέσει τμήμα της Bank of America. Η Bear Stearns απορροφήθηκε από άλλη εμπορική τράπεζα και οι JP Morgan Chase και Lehman Brothers πτώχευσαν. Ως εμπορικές τράπεζες πλέον οι εταιρείες της Wall Street υποχρεούνται να αυξήσουν σημαντικά τα ίδια κεφάλαιά τους για να εξυπηρετήσουν τις χορηγήσεις τους. Πέρυσι οι τότε πέντε μεγαλύτεροι επενδυτικοί οίκοι είχαν πληρώσει στα στελέχη τους μπόνους που έφθαναν συνολικά στο επίπεδο-ρεκόρ των 39 δισ. δολαρίων. Πρόκειται για ένα ρεκόρ που ουδέποτε θα καταρριφθεί.
