Εικοσι τρεις μήνες από τον θάνατο του Νίκου Κούρκουλου, το νέο σύγχρονο κτίριο του Εθνικού Θεάτρου που φέρει τιμητικά το όνομά του αποτελεί πλέον πραγματικότητα. Χάρη σε εκείνον αλλά χωρίς εκείνον… Με αφορμή την πρεμιέρα της Σκηνής «Νίκος Κούρκουλος» «Το Βήμα» δημοσιεύει ένα εξομολογητικό κείμενο του ιδίου το οποίο ο επί δεκατρία χρόνια διευθυντής του Εθνικού είχε καταθέσει με αφορμή τη μεγάλη έκθεση σκηνογραφίας και ενδυματολογίας στην Εθνική Πινακοθήκη και με τίτλο «Ενδυμα θεάτρου» το 2003.
Εγραφε τότε ο Νίκος Κούρκουλος:
«Τo ζήτημα της Ομορφιάς και της Ιστορίας με απασχολεί από τα χρόνια που, σπουδαστής ακόμη της δραματικής σχολής του Εθνικού, αναρωτιόμουν για τις μεγάλες αλήθειες του Θεάτρου και τη μαγεία του. Ακουγα τον Ροντήρη να διδάσκει κι έψαχνα με αγωνία μέσα στα λόγια του να βρω το κλειδί που ανοίγει την πόρτα της Αλήθειας στον Ηθοποιό-ερμηνευτή ενός ρόλου. Πώς η αλήθεια γίνεται μαγεία, πώς η ιστορία γίνεται θέατρο, πώς ο Βασιλιάς γίνεται τρελός, ο άρχοντας ζητιάνος, το θύμα θύτης, ο ερωτευμένος άπιστος… πώς ντύνονται όλα μέσα στο σκοτάδι και στο φως με λόγο και μουσική, με χρώματα, με υφάσματα και τέλος, πώς μετενσαρκώνεται ο ήρωας, πώς ο απλός ρόλος ζωντανεύει σε ένα πραγματικό πλάσμα στη σκηνή. Τον Ηθοποιό.
Με αυτά τα ερωτηματικά και τις αγωνίες πορεύτηκα χρόνια πάνω στη σκηνή, προσπαθώντας να αναστήσω ήρωες, ντυμένος κι εγώ, όπως όλοι οι συνάδελφοί μου ηθοποιοί, το κοστούμι του ρόλου και πασχίζοντας να δώσω ζωή στα πλάσματα του ονείρου και της αλήθειας που μόνο το Θέατρο ως Τέχνη μπορεί να συλλάβει. Ολα αυτά τα χρόνια σαν διευθυντής του Εθνικού θεάτρου έζησα την αγωνία για το παρόν και το μέλλον του σε ατελείωτες ώρες με τους συνεργάτες, όλους τους συνεργάτες μου. Υπήρξαν όμως και ώρες ανάτασης και περηφάνιας, στιγμές συγκίνησης και θαυμασμού, αυτό που εγώ ονομάζω ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΨΥΧΗΣ και ήταν οι ώρες που περνούσα στο βεστιάριο αγγίζοντας τα ρούχα, τις μάσκες, τα καπέλα, τα κοστούμια και τα στολίδια των εκατοντάδων ρόλων που φόρεσαν και τίμησαν δεκάδες άξιοι ηθοποιοί που δημιούργησαν δεκάδες άξιοι ενδυματολόγοι στα 70 χρόνια της ιστορίας του Εθνικού Θεάτρου που δεν είναι παρά τα 70 πιο σημαντικά χρόνια της ιστορίας της νεότερης Ελλάδος. Ομορφιά και ιστορία, πάθος και ψυχική ανάταση κάθε φορά που κατέβαινα με τη Ρένα Γεωργιάδου στο υπόγειο του Εθνικού. Βγαίναμε και οι δύο με δακρυσμένα μάτια.
Εδώ μας ακολουθούσε η αύρα του Φωκά, η μουσική φωνή της Παξινού, ο αέρας από την Ηλέκτρα της Παπαδάκη, η δύναμη της κίνησης ενός Μινωτή, η Μήδεια της Μελίνας και δεν έχει τέλος ο κατάλογος.
Στα ξέφτια μιας φούστας, στα κρόσσια ενός μανδύα, στα φτερά της Αηδόνας από τους Ορνιθες, στα μεταξωτά μιας Ελισάβετ, εγώ άκουγα τη φωνή της Παξινού, τον θρήνο του Κατράκη, τον μονόλογο της Αντιγόνης. Ενας άνθρωπος, ένας ρόλος, ένας ήρωας, ένας ηθοποιός, ένα κοστούμι, ένας σκηνογράφος, μια παράσταση, ένα έργο, μια μεγάλη στιγμή της ιστορίας του Θεάτρου, του Εθνικού Θεάτρου και του τόπου μας, όλα στις ραφές ενός ενδύματος, ενός κοστουμιού, μιας φορεσιάς θεατρικής. Σκιές ονείρων που με ζάλιζαν με την ομορφιά και το πάθος τους. Υλη φτιαγμένη από όνειρα που χρόνια προσπαθούσα να πετύχω την έκθεσή τους, το ζωντάνεμά τους, την παρουσίασή τους στο μεγάλο κοινό. Σε όλους εσάς που κάποτε τους χειροκροτήσατε, σε όλους εσάς στους οποίους εκείνοι κάποτε υποκλίθηκαν. Αυλαία. Δεν υπάρχει αυλαία σ΄ αυτή την έκθεση. Ολα είναι ανοιχτά στον Χρόνο, στην Ιστορία και στην Ευαισθησία όλων μας. Πολλαπλές αναγνώσεις της δουλειάς τόσων και τόσων ανθρώπων, δημιουργών, όλα σε ένα περιτύλιγμα, το θεατρικό κοστούμι…
Με συγκίνηση καρδιάς ετοιμάσαμε και σας παρουσιάζουμε τη μεγάλη αυτή έκθεση που χάρη στην Πολιτιστική Ολυμπιάδα έγινε πραγματικότητα. Ενα όνειρο πολλών χρόνων για να ξαναζωντανέψει το Ονειρο… Ησυχάστε, σωπάστε και ακούστε την κραυγή της Ηλέκτρας, τον πόνο του Ληρ, την αγωνία του Ριχάρδου, αφουγκραστείτε τον έρωτα του Δον Κιχώτη. Αυτά τα πλούσια ράκη είναι η Ιστορία του Θεάτρου μας. Οπως κι εγώ, κρατήστε σας παρακαλώ στη μνήμη και την ψυχή σας αυτά τα κουρελάκια του Ονείρου και θυμηθείτε την τελευταία φράση στο μπεκετικό Τέλος του Παιχνιδιού: Κουρελάκι, εσένα σε κρατώ…».
Το κείμενο του Νίκου Κούρκουλου για τα εγκαίνια της έκθεσης «ΕΝΔΥΜΑ ΘΕΑΤΡΟΥ» στην Εθνική Πινακοθήκη (2003), από το αρχείο της δημοσιογράφου Ελένης Σπανοπούλου, στενής συνεργάτιδός του στο Εθνικό Θέατρο και φίλης.
