Στο βαρύ κλίμα της δικαιολογημένης απαισιοδοξίας και ανησυχίας για το βάθος και τη διάρκεια των δυσάρεστων επιπτώσεων της διεθνούς χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης έρχεται και μια αισιόδοξη είδηση από τις Βρυξέλλες. Με την επιμονή του γαλλογερμανικού άξονα οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ «πάγωσαν» επ΄ αόριστον τα σχέδια του Μπους για την ένταξη της Γεωργίας και της Ουκρανίας και κράτησαν ανοικτό τον δρόμο για περαιτέρω ανάπτυξη των σχέσεων της Ευρώπης με τη Ρωσία. Είναι πολύ πιθανόν ανάλογη να είναι και η αντίδραση στην περίπτωση που ο Μπαράκ Ομπάμα επιμείνει στα σχέδια του απερχόμενου προέδρου για την «αντιπυρηνική ομπρέλα» στην Πολωνία και στην Τσεχοσλοβακία.
Σε μία από τις διεισδυτικές αναλύσεις της αμερικανικής πολιτικής ο Βασίλης Μαρκεζίνης («Το Βήμα της Κυριακής», 24 Αυγούστου 2008) χαρακτήριζε «επικίνδυνο τυχοδιωκτισμό» την υποκίνηση της εισβολής της Γεωργίας στη Νότια Οσετία και την «αντιπυρηνική ομπρέλα» στα σύνορα της Ρωσίας. Και έθετε το ερώτημα: Υπάρχει λοιπόν καμιά αχτίδα ελπίδας; Ιδού η απάντησή του: «Μόνο μία, μικρή. Αν το τμήμα της Ευρώπης το οποίο δεν έχει υποκύψει πλήρως στη μαγεία του αμερικανικού τρόπου σκέψης βάλει κάποιο φρένο στον τυχοδιωκτισμό του κάποτε άξιου θαυμασμού συμμάχου του. Αν οι Ευρωπαίοι δεν μπορέσουν να το κάνουν αυτό, είτε λόγω εκβιασμού είτε λόγω του πατροπαράδοτου δεσμού τους με τις ιδέες οι οποίες ήταν κάποτε το “είναι” της Αμερικής, θα πρέπει να το κάνουν για το ίδιο τους το συμφέρον».
Μετά την «εισαχθείσα» από την Αμερική χρηματοπιστωτική κρίση έχει ενισχυθεί η άποψη ότι η οικονομία των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης συνδέεται άμεσα και καθοριστικά- όχι μόνο στον ενεργειακό τομέα- με τη Ρωσία. Ισως να είναι ακόμη όραμα αλλά είναι ρεαλιστική η άποψη που διατύπωσε ο Σαρκοζί στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ και μπροστά στον Μπους ότι αργά ή γρήγορα η Ευρωπαϊκή Ενωση και η Ρωσία πρέπει να συγκροτήσουν «ενιαίο οικονομικό χώρο».
Εχει πλέον ωριμάσει η άποψη ότι στη γεωπολιτική σκακιέρα της Ευρώπης τον κύριο και πρωταγωνιστικό ρόλο πρέπει να έχουν οι Ευρωπαίοι. Πιθανόν να διατηρήσει για κάποιο διάστημα η Ουάσιγκτον την επιρροή της στη «νέα» Ευρώπη λόγω της συνεχιζόμενης αντιπαλότητας των χωρών της με τη «διάδοχο» της Σοβιετικής Ενωσης Ρωσία, αλλά την ισχύ και το κύρος διατηρεί η «παλαιά Ευρώπη».
Ο ενταφιασμός της «τυχοδιωκτικής» πολιτικής Μπους στην Ανατολική Ευρώπη και στον Καύκασο και η ομαλοποίηση των σχέσεων της ΕΕ με τη Ρωσία θα αναγκάσουν ίσως τον κ. Ομπάμα να εγκαταλείψει τα σχέδια των «γερακιών» για αναβίωση του Ψυχρού Πολέμου. Αλλωστε έχει να αντιμετωπίσει δύο ανοιχτά και σοβαρά μέτωπα: το Ιράκ και κυρίως το Αφγανιστάν, το «νέο Βιετνάμ», όπου, και αν ακόμη διπλασιάσει τις στρατιωτικές δυνάμεις- σήμερα φθάνουν στις 80.000-, είναι αμφίβολο αν θα εξουδετερωθούν οι Ταλιμπάν. Ας μην υποτιμάμε και τις επιπτώσεις που θα έχει στη διαχείριση του προβλήματος του Αφγανιστάν η κρίση στις σχέσεις Ινδίας και Πακιστάν μετά το «μακελειό» της Βομβάης.
Για να επιστρέψουμε στην Ευρώπη θεωρώ αισιόδοξες τις αποφάσεις των υπουργών του ΝΑΤΟ διότι συνδέονται και με την οικονομική κρίση. Η οικονομία της Ευρώπης δεν πρόκειται να εξέλθει από την κρίση και να ανακάμψει αν δεν «παγώσουν» τα σχέδια των ΗΠΑ, τα οποία προκάλεσαν την αντιπαράθεση «παλαιάς» και «νέας» Ευρώπης και ψυχρότητα στις σχέσεις με τη Ρωσία. Και φαίνεται ότι οδεύουμε προς το κλείσιμο αυτού του μετώπου.
