H Εύα Μπράουν δεν καθόρισε τις εξελίξεις. Δεν ήταν σύμβουλος του Χίτλερ, δεν ανακατευόταν στα πολιτικά, δεν είχε- υποτίθεται- γνώση της κτηνωδίας. Απλώς μοιράστηκε μαζί του προσωπικές στιγμές, που, αν κρίνουμε από τις μαρτυρίες, δεν ήταν ούτε πολλές ούτε καταπληκτικές. Γιατί λοιπόν να ασχοληθούμε μαζί της και να διαβάσουμε 500 σελίδες για μια ζωή χαραμισμένη πλάι σε ένα τέρας; Η Αντζελα Λάμπερτ, η βιογράφος, αναφέρει: «Η σχέση τους αξίζει να ερευνηθεί, επειδή ο τρόπος συμπεριφοράς απέναντι σε αυτήν τη νεαρή γυναίκα- την οποία αρχικά συνεπήρε, μετά της επιβλήθηκε και τελικά την κατέστρεψε- αναπαριστά σε μικρογραφία τον τρόπο με τον οποίο επίσης αποπλάνησε και κατέστρεψε τον γερμανικό λαό». Τελειώνοντας το βιβλίο έχουμε την αίσθηση πως η Εύα Μπράουν ήταν μια εγωκεντρική χαζούλα. Και το χειρότερο: μια ερωτευμένη χαζούλα. Η βιογράφος αναρωτιέται αν γνώριζε τις θηριωδίες του ΓΔ Ράιχ. Αλλού την περιγράφει να περιφέρεται στο βομβαρδισμένο Βερολίνο, όπου έβλεπε τους ρακένδυτους, άστεγους κατοίκους να ψάχνουν μια μπουκιά φαΐ. Οπότε και εμείς αναρωτιόμαστε, αν δεν ήταν τυφλή και κουφή, μήπως είχε πρόβλημα αντίληψης; Μήπως ήταν ένας βολεμένος κακός άνθρωπος που ερμήνευε τα γεγονότα με τρόπο που να μην ενοχλείται η συνείδησή της;

Παράξενα αισθήματα
Πιθανότατα η Λάμπερτ ανέπτυξε κατά την έρευνά της αισθήματα για την Μπράουν. Είναι κάτι που συμβαίνει να υποκύπτουν οι συγγραφείς στη γοητεία των ηρώων τους. Εν προκειμένω η συγγραφέας ταυτίζει τη μητέρα της με το αντικείμενο της μελέτης της. «Η Μπράουν ήρθε στον κόσμο στις 6 Φεβρουαρίου του 1912. Η γερμανίδα μητέρα μου, η Εντιτ Σρέντερ, γεννήθηκε έναν μήνα αργότερα. Και οι δύο προέρχονταν από οικογένειες της μεσαίας τάξης χωρίς γιους αλλά με τρεις κόρες. Ηταν και οι δύο δεύτερα παιδιά των οικογενειών τους. Μάλιστα οι μεγαλύτερες αδελφές τους είχαν το ίδιο όνομα». Διάσπαρτα στο βιβλίο υπάρχουν και άλλες συγκριτικές αναφορές, για κοινά αναγνώσματα, κοινή εκπαίδευση, όμοιους οικογενειακούς κανόνες, ταυτόσημη ηθική. Ετσι γινόμαστε ελαφρώς καχύποπτοι όταν στο 5ο μέρος του βιβλίου γράφει: «Το δύσκολο ερώτημα είναι το εξής: ήταν η Εύα Μπράουν και η μητέρα μου και οι δύο αδελφές της, η μητέρα τους και οι αγαπημένες μου αφελείς θείες, μαζί με τα εκατομμύρια των άλλων γερμανίδων νοικοκυρών που υπέφεραν καλές γυναίκες ή ήταν φαύλες λόγω των συναναστροφών τους;».

Η Εύα Μπράουν ήταν μια Γερμανιδούλα σαν όλες τις άλλες, γαλουχημένη με τα παραμύθια των αδελφών Γκριμ, με τις όπερες του Βάγκνερ και τις διδαχές των καλογραιών, στις οποίες παρακολούθησε τα δύο τελευταία χρόνια του σχολείου. Σε ηλικία 17 ετών βρήκε δουλειά σε φωτογραφείο του Μονάχου, εκεί όπου σταθερά ποζάριζε ο σαραντάχρονος Αδόλφος Χίτλερ, όχι πολύ γνωστός στον πολύ κόσμο αλλά υποψιασμένος για τη δύναμη της εικόνας. Ο φωτογράφος ήταν φίλος του και αμέσως είχε την έμπνευση να του κάνει πάσα τη νεαρή υπάλληλο. Εκείνος είχε αδυναμία σε ακόμη μικρότερες («στα δεκαέξι τους δεν τις έβρισκε πολύ μικρές»), οπότε την αγνόησε. «Ισως να μην την είχε ξεχωρίσει ποτέ ο Χίτλερ αν εκείνη δεν τον κυνηγούσε με προσήλωση τα επόμενα δύο χρόνια». Ολες οι ενδείξεις συνηγορούν υπέρ του ότι ο Αδόλφος Χίτλερ είχε προβληματική σεξουαλικότητα. Επίσης είχε συμπλέγματα για την καταγωγή του: «γεννήθηκε σε μια οικογένεια της οποίας ο συνδυασμός ενδογαμικής διασταύρωσης και φτώχειας γινόταν ακόμη χειρότερος εξαιτίας της άγνοιας». Ο πατέρας του ήταν ένας άξεστος μέθυσος που τον έδερνε πολύ, κάθε μέρα.

Ζήτημα γοητείας
Ο Αδόλφος Χίτλερ δεν κατάφερε να τελειώσει το σχολείο και απέτυχε στις εισαγωγικές εξετάσεις στη Σχολή Καλών Τεχνών της Βιέννης (κρίμα, γιατί θα μπορούσε να διοχετεύσει την τρέλα του στον καμβά). Οταν κατετάγη στον αυστριακό στρατό «κρίθηκε ακατάλληλος να πολεμήσει», ζούσε σε άθλιο πανδοχείο και ήταν μονίμως άφραγκος και μόνος. Ενας άνθρωπος χωρίς φίλους. Σε ηλικία τριάντα ετών είχε την πρώτη κοινωνική επιτυχία του: μίλησε σε κοινό εκατό ανθρώπων, ως εκπρόσωπος του ναζιστικού κόμματος. Εντυπωσιάστηκε και ο ίδιος από την απήχηση: «Εβγαζα λόγο! Ο κόσμος στο μικρό δωμάτιο ηλεκτρίστηκε… Είχα ανακαλύψει την αποστολή μου!». Επί δέκα χρόνια, ώσπου τον γνώρισε η Μπράουν, αφοσιώθηκε στη δημόσια εικόνα του. Κατά τη βιογράφο η νεαρά συνάντησε έναν γοητευτικό άνδρα, ο οποίος αραιά και πού τις έστελνε προσκλήσεις για θεάματα. Δύο χρόνια μετά τη γνωριμία τους, πάντοτε στα κρυφά, άρχισαν οι συναντήσεις τους: «Οι ερωτικές συνευρέσεις θα πρέπει να ήταν βιαστικές και παράνομες, πράγμα που ίσως να τις έκανε πιο συναρπαστικές» σημειώνει η βιογράφος.

Επί πολλά χρόνια το μόνο που έδινε ο Χίτλερ στην Μπράουν ήταν αυτές οι βιαστικές συναντήσεις. Δεν της έδινε τον χρόνο του, δεν μοιραζόταν τη δημόσια ζωή του, δεν της έκανε καν ένα δώρο της προκοπής. «Ο Χίτλερ δεν ήταν ποτέ γενναιόδωρος με τα προσωπικά του δώρα προς την Εύα. Ηταν πάντα ένας μετριοπαθής “φιλισταίος” και θεωρούσε τα λουλούδια και τα φτηνά κοσμήματα επαρκείς αποδείξεις της στοργής του». Για γάμο βέβαια ούτε λόγος. Ο Φύρερ δεν ήθελε σύζυγο. Φοβόταν ότι οι απόγονοί του δεν θα ήταν υγιείς: «Οταν ήταν παιδί δεν είχε κατανοήσει τι σήμαιναν οι αναπηρίες των αδελφών του, μόλις όμως κατάλαβε τι επιπτώσεις είχαν αυτά τα ελαττωματικά και αιμομικτικά γονίδια έγιναν ο βαθύτερος τρόμος του». Η Εύα Μπράουν ήταν δώρο εξ ουρανού για τον Χίτλερ, τόσο ερωτευμένη που ένα νεύμα κάλυπτε συναισθηματικά και ερωτικά ολόκληρες εβδομάδες. Του συγχωρούσε τα πάντα. Μια από τις πρώτες εμπνεύσεις του, όταν έγινε καγκελάριος, ήταν να ανοίξει στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Νταχάου. «Για την Εύα η σημασία του στρατοπέδου, αν γνώριζε σχετικά, θα ήταν ασυμβίβαστη με την αγάπη της για τον Χίτλερ: η αλήθεια ήταν αδιανόητη».

Να πιστέψουμε ότι τον πρώτο καιρό, όσο η Εύα Μπράουν είχε για τον Χίτλερ μυστικό ρόλο, δεν της μιλούσε. Δεν άρθρωσε ποτέ μια κουβέντα για τα μεγαλεπήβολα σχέδιά του. Δεν της είπε ποτέ ότι θέλει να αφανίσει τους εβραίους. Να υποθέσουμε ότι μιλούσε εις ώτα μη ακουούσης, καθώς η Μπράουν ήταν «εντελώς αδιάφορη προς την πολιτική» και οι αγωνίες της περιστρέφονταν γύρω από παπούτσια Ferragamo. Οταν έπειτα από έξι χρόνια σχέσης αποφάσισε να τη βάλει στον κύκλο των στενών συνεργατών του δεν επικοινωνούσαν; Στη διάρκεια του πολέμου είχαν χτίσει στις βαυαρικές άλπεις ένα μεγάλο σαλέ, το περίφημο Μπέργκχοφ, όπου μαζεύονταν όλα τα τέρατα του στενού κύκλου. Περνούσαν τις βραδιές όλοι μαζί, στο μεγάλο σαλόνι. Είναι δυνατόν, όπως θέλει να μάς πείσει η βιογράφος, να μην είχαν πάρει χαμπάρι οι γυναίκες; Ισως να ήσαν ανυποψίαστες με τον τρόπο των κατοίκων του Νταχάου, που δεν μπορούσαν να καταλάβουν γιατί το χωριό τους μυρίζει πτωμαΐνη. Επί δέκα χρόνια και αυτοί δεν γνώριζαν…

Σύντομος γάμος
Η Εύα Μπράουν επωφελήθηκε της κατάστασης και πέρασε φίνα στη διάρκεια του πολέμου. Η συγγραφέας θέλει να μας πείσει ότι η αγάπη της ήταν αγνή και άδολη και τούτο αποδεικνύεται από την απόφασή της να πάει στο καταφύγιο του Βερολίνου, όταν όλα έδειχναν ότι ήρθε το τέλος. Πήγε εκεί για να πεθάνει. Πάντως, όπως θυμόταν ο Αλμπερτ Σπέερ, ο υπουργός Εξοπλισμών, συναντήθηκαν εκείνες τις δύσκολες ώρες και συζήτησαν για σκι και περιπάτους στα βουνά. «Η Εύα παράγγειλε Μo t & Chandon και γλυκά για τους δυο τους». Μέσα σε αυτήν την ευχάριστη ατμόσφαιρα- τουλάχιστον για εκείνη- έγινε και ο πολιτικός γάμος, 36 ώρες προτού κλειδωθούν σε ένα δωμάτιο και αυτοκτονήσουν.

Η Αντζελα Λάμπερτ προσπαθεί επί 500 σελίδες να βρει ελαφρυντικά. «Η υπεραπλουστευμένη άποψη έχει παγώσει τη ναζιστική εποχή σε ένα κυκλόραμα τρόμου, δαιμονοποιώντας τον Χίτλερ ως τέρας που δεν έχει καμία ανθρώπινη ιδιότητα και την Εύα ως αυτάρεσκο χαζογύναιο. Η αλήθεια έχει πολλές αποχρώσεις και οι αβασάνιστοι ισχυρισμοί σε άσπρο και μαύρο δεν είναι πάντα εντελώς αληθείς». Πράγματι οφείλουμε σε κάποια πράγματα να είμαστε διαλλακτικοί. Σε κάποια θέματα, σε λίγα, οφείλουμε να είμαστε απόλυτοι. Και αν η συγγραφέας φοβάται να κατηγορήσει την Εύα Μπράουν επειδή τότε μερίδιο ευθύνης θα έχει και η δική της μητέρα, ας την παρηγορήσουμε λέγοντας ότι τα παιδιά δεν κληρονομούν τα σφάλματα των γονέων. Κανένας λογικός άνθρωπος δεν θα καταλόγιζε ευθύνη στα αγέννητα παιδιά του Χίτλερ, ούτε στα αδικοχαμένα παιδιά του Γκέμπελς.