« Το σχολείο θα έπρεπε να είναι το επίκεντρο της κοινωνίας μας και δυστυχώς έχουμε ξεφύγει από αυτόν τον στόχο.Εκείνο που μπορούμε να πούμε με υπερηφάνειαείναι ότι εμείς φέραμε ολόκληρη την τοπική κοινωνία στο σχολείο μας ». Η κυρία Αγγελική Μαστρομιχελάκη είναι υποδιευθύντρια του 11ου Δημοτικού Σχολείου Παλαιού Φαλήρου αλλά και συγγραφέας παιδικών μυθιστορημάτων. Οπως λέει η ίδια, η εκπαιδευτική διαδικασία στο σχολείο της ξεπέρασε τις ώρες του ωρολογίου προγράμματος και έγινε «κτήμα» ολόκληρης της κοινωνίας. Κατά τη διάρκεια της περυσινής χρονιάς, 42 μαθητές του σχολείου της αξιοποίησαν τις ώρες που είχαν εκτός διδακτικού χρόνου μελετώντας την παιδική λογοτεχνία, αναζητώντας πρωτότυπες αφηγηματικές δομές και διαμορφώνοντας το δικό τους θεατρικό έργο. Οπως λέει η κυρία Μαστρομιχελάκη, τα παιδιά διαφήμισαν τη δουλειά τους, ενέπλεξαν τις οικογένειές τους στα έργα που είχαν αναλάβει, ολοκλήρωσαν μια έκθεση εικαστικών έργων αλλά και μια πολύ επιτυχημένη διασκευή από το «Γαϊτανάκι» της Ζωρζ Σαρή. Εφέτος στο νέο πρόγραμμα που εκπονεί το σχολείο συμμετέχουν 110 μαθητές και μαθήτριες, που αυτή τη φορά θα ασχοληθούν με τη φύση και τη σχέση της με τον άνθρωπο.

Σ το 2ο Γυμνάσιο του Κιλκίς, μαθητές και καθηγητές έδωσαν απάντηση σε ένα ερώτημα που αποτελεί μόνιμη ανησυχία των εκπαιδευτικών: «Πώς θα καλύψουμε τις ώρες του χαμένου διδακτικού χρόνου;». Οπως αναφέρει η υπεύθυνη του προγράμματος κυρία Σοφία Καραλαζάρου , τις ώρες που οι μαθητές θα βρίσκονταν στο προαύλιο ή πιθανόν θα αναζητούσαν εκτόνωση εκτός σχολείου, οι καθηγητές τους είχαν προνοήσει να απαντήσουν στον προβληματισμό τους. Σε έναν πίνακα στο εσωτερικό του σχολείου προβάλλονταν σειρά εναλλακτικών προτάσεων, παιχνιδιών με εκπαιδευτικό χαρακτήρα, δραστηριοτήτων κτλ. Οι μαθητές απλώς έβλεπαν τι κάνει κάθε τμήμα κατά την κενή ώρα και επέλεγαν τι θα παρακολουθήσουν. Το πρόγραμμα λειτούργησε άριστα. Οπως τονίζει η κυρία Καραλαζάρου, «τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά,οι μαθητές συνεργάστηκαν με τους καθηγητές τους και εμείς είδαμε ότι υπάρχουν τα περιθώρια για πρωτοβουλίες».

Και τα δύο σχολεία είναι μέλη του Δικτύου Σχολικής Καινοτομίας, το οποίο υλοποιεί η Μορφωτική και Αναπτυξιακή Πρωτοβουλία υπό την αιγίδα του υπουργείου Παιδείας. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία στήριξης και προώθησης καινοτόμων πρακτικών στην εκπαιδευτική διαδικασία την οποία συγκροτούν οκτώ μεγάλα ιδρύματα της χώρας (το Ιδρυμα Ευγενίδου, το Ιδρυμα Λαμπράκη, το Ιδρυμα Α. Γ. Λεβέντη, το Ιδρυμα Ι. Φ. Κωστόπουλου, το Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης, το Ιδρυμα Μποδοσάκη, το Ιδρυμα Σταύρου Νιάρχου, το Κοινωφελές Ιδρυμα Αλέξανδρος Ωνάσης).

Η προσπάθεια που έγινε στα σχολεία που συμμετέχουν στο Δίκτυο αποδεικνύει ότι οι καθηγητές αναζητούν δυνατότητες παρέμβασης στην εκπαιδευτική διαδικασία και επιλογής μεθόδων που να είναι πιο σύγχρονες και πιο ελκυστικές για τους μαθητές τους. Για παράδειγμα, οι μαθητές του Γυμνασίου Πλατανιά Χανίων μαζί με τους καθηγητές τους βρήκαν έναν τρόπο να κάνουν πιο ευχάριστη τη διδασκαλία των Μαθηματικών: Τη δημιουργία του έντυπου κόμικ «Ριζομπερδέματα» με θέμα τη διδασκαλία των «τετραγωνικών ριζών» στην Γ΄ τάξη του Γυμνασίου.

Στο Σουφλί, οι καθηγητές προσπάθησαν να διδάξουν στα παιδιά την έννοια της συνεργατικής μάθησης. Οπως λέει ο καθηγητής του γυμνασίου της πόλης κ. Ευ.Φακούδης, «ένα μεγάλο ποσοστό των μαθητών μας είναι μουσουλμάνοι (35%) και ένα άλλο παλιννοστούντες (10%).Στο τμήμα όπου εφαρμόστηκε το πρόγραμμα, οι μαθητές συνεργάστηκαν μεταξύ τους,έπαιξαν παιχνίδια με λεκτικές και μη λεκτικές μορφές επικοινωνίας και παιχνίδια ευαισθητοποίησης για τον σεβασμό στην ταυτότητα και τη διαφορά».