Καθώς το 53,4% των συνολικών κερδών του ΧΑ προέρχεται από τις τράπεζες, η εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά παραμένει τραπεζοκεντρική, ενώ η πτώση του τραπεζικού δείκτη κατά 71,34% εφέτος σημαίνει ότι το Χρηματιστήριο Αθηνών στερείται της ατμομηχανής του. Παρά το γεγονός ότι στην πλειονότητά τους οι εγχώριες τράπεζες δεν έχουν έκθεση σε «τοξικά» στοιχεία ενεργητικού, η αγορά αναγνωρίζει ως ρίσκα το πολύ χαμηλό ως τώρα επίπεδο των προβλέψεων για επισφάλειες (οι προβλέψεις στο εννεάμηνο αυξήθηκαν κατά 33,8%), την έκθεση σε ναυτιλιακά δάνεια και τη μελλοντική χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων στο εξωτερικό, καθώς η ρευστότητα στις αγορές τιτλοποιήσεων έχει περιοριστεί δραστικά.

Αν και το ελληνικό σχέδιο διάσωσης μετριάζει μερικώς τους φόβους για δραματική μείωση της πιστωτικής επέκτασης (χθες μάλιστα έγινε γνωστό στις Βρυξέλλες ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προβεί στην έκδοση λεπτομερών οδηγιών για τις κυβερνήσεις οι οποίες σχεδιάζουν να δώσουν χρήματα στις τράπεζές τους για την αποφυγή διατάραξης του ανταγωνισμού), οι επιπτώσεις στα μελλοντικά κέρδη και στα μερίσματα μοιάζουν μάλλον αναπόφευκτες, ενώ η κρίση ίσως οδηγήσει και σε μερική συγκέντρωση στον τομέα το 2009.

Η Dresdner εκτιμά, π.χ., ότι τα κέρδη του κλάδου θα μειωθούν κατά 53% το 2009, θεωρώντας μάλιστα πως «οι Ελληνες είναι αντιμέτωποι με το σύνδρομο του Ικάρου εξαιτίας του υπερβολικού δανεισμού τους». Δεν θα «βουτήξουν στον θάνατο», αλλά μάλλον δεν θα αποφύγουν να «καούν» μερικώς, ανέφερε ο γερμανικός χρηματοοικονομικός οίκος, που «βλέπει» την ανάπτυξη στη χώρα μας να επιβραδύνεται απότομα στο 0,5% το επόμενο έτος, την ίδια στιγμή που η ανάπτυξη στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης, όπου είναι εκτεθειμένες αρκετές ελληνικές τράπεζες, επιβραδύνεται δραματικά.

Οπως και να έχει το πράγμα, ο κυριότερος καταλύτης το 2009 για τη στήριξη της κερδοφορίας του κλάδου θα είναι η αποτελεσματική διαχείριση του κόστους, καθώς «παγώνουν» όλα τα σχέδια εξάπλωσης στο εξωτερικό και η έμφαση πλέον εστιάζεται στην ωρίμανση των υπαρχόντων δραστηριοτήτων, ενώ καλό θα ήταν η πιστωτική επέκταση να μην πέσει κάτω από το 10%, καθώς οι επιπτώσεις τόσο για τους καταναλωτές όσο και για την οικονομία συνολικότερα θα είναι μάλλον δραματικές, κάτι που θα μπορούσε να αποτυπωθεί και στο Χρηματιστήριο Αθηνών.

mantik@dolnet.gr