Σε τρενάκια του τρόμου έχουν μεταβληθεί τα μεγαλύτερα χρηματιστήρια του κόσμου. Χθες στη Wall Street ο δείκτης Dow Jones σημείωνε άνοδο 3,12% και ο δείκτης Standard & Ρoor΄s 500 ενισχυόταν κατά 3,69%, περίπου δύο ώρες πριν από το κλείσιμο των συναλλαγών, ενώ τη Δευτέρα βίωσαν μία από τις χειρότερες ημερήσιες πτώσεις χάνοντας σχεδόν το 8% και το 9% της αξίας τους, αντίστοιχα. Παρόμοια η συμπεριφορά και στα χρηματιστήρια της Ευρώπης. Προχθές είχαν κλείσει με απώλειες πάνω από 5%, αλλά χθες έκαναν ράλι. Η Φραγκφούρτη έκλεισε με υψηλά κέρδη κατά 3,12% και το Παρίσι και το Λονδίνο με άνοδο 2,35% και 1,41%, αντίστοιχα.
Το κυνήγι των ευκαιριών που δημιούργησε το προχθεσινό ξεπούλημα των μετοχών βοήθησε στη χθεσινή ανάκαμψη των χρηματιστηρίων. Ο βασικότερος παράγοντας όμως είναι οι προσδοκίες των αγορών για μεγάλες μειώσεις στο κόστος του χρήματος από τις κεντρικές τράπεζες. Ηδη χθες η Τράπεζα της Αυστραλίας μείωσε τα βασικά επιτόκια δανεισμού στο 4,25%, επίπεδα τα οποία είναι τα χαμηλότερα των τελευταίων εξίμισι ετών στην Αυστραλία. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας, επίσης, διεύρυνε τις διευκολύνσεις δανεισμού ώστε να αποφευχθεί ένα πιστωτικό κραχ στα τέλη του έτους. Οσον αφορά το κόστος δανεισμού στην Ευρώπη, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Ζαν-Κλοντ Τρισέ άφησε να εννοηθεί ότι στην αυριανή συνεδρίαση θα αποφασιστεί νέα χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής από το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ. Επισημαίνεται ωστόσο ότι η μείωση των βασικών επιτοκίων δανεισμού στη ζώνη του ευρώ θα πρέπει να είναι μεγάλη- ενδεχομένως της τάξεως των 75 μονάδων στο 2,50%- προκειμένου να απαλύνει ο κ. Τρισέ και οι συνάδελφοί του τραπεζίτες τη θυελλώδη κριτική για την ολιγωρία της ΕΚΤ στην ύφεση που σαρώνει την ευρωοικονομία.
Με τη δικαιολογία του πληθωριστικού κινδύνου ο πρόεδρος της ΕΚΤ κ. Τρισέ καθυστέρησε να ακολουθήσει μια πιο επιθετική πολιτική μείωσης στο κόστος δανεισμού. Ωστόσο ο πληθωρισμός τον Νοέμβριο σημείωσε τη μεγαλύτερη πτώση από τη δημιουργία του ευρώ. Βούτηξε στο 2,1% επί ετησίας βάσεως τον περασμένο μήνα από 3,2% τον Οκτώβριο. Ενώ η πτώση-ρεκόρ της βιομηχανικής δραστηριότητας στην ευρωζώνη- κατρακύλησε στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Οκτώβριο του 1997, όταν άρχισαν δηλαδή να καταγράφονται τα στοιχεία αυτάαύξησε τους φόβους ότι θα είναι βαθύτερη και πιο μακρά η ύφεση της οικονομικής δραστηριότητας στην ευρωζώνη. Ηδη η ευρωοικονομία έπεσε σε ύφεση για πρώτη φορά από τη δημιουργία της το 1999, καθώς το ΑΕΠ συρρικνώθηκε 0,2% το τρίτο τρίμηνο ενώ το ίδιο ποσοστό συρρίκνωσης (0,2%) είχε σημειώσει και το δεύτερο τρίμηνο.
Αλλά και στη Βρετανία η συρρίκνωση του βιομηχανικού τομέα με τους ρυθμούς-ρεκόρ τον Νοέμβριο άνοιξε διάπλατα την πόρτα για μεγάλη μείωση των βρετανικών επιτοκίων. Εξάλλου οι αυξανόμενοι φόβοι της ανεργίας, η κατακόρυφη πτώση στις τιμές των βρετανικών κατοικιών και η βουτιά στις λιανικές πωλήσεις επιβεβαίωσαν τις εκτιμήσεις για βαθιά ύφεση της βρετανικής οικονομίας. Αλλά και στη Σουηδία η βουτιά του βιομηχανικού δείκτη τρόμαξε την κεντρική τράπεζα της χώρας τόσο πολύ ώστε επίσπευσε κατά δύο εβδομάδες τη συνεδρίασή της. Λέγεται ότι σήμερα που συνεδριάζει η Τράπεζα της Σουηδίας θα προχωρήσει σε μείωση ενδεχομένως και κατά 100 μονάδες βάσης των βασικών επιτοκίων δανεισμού, τα οποία και βρίσκονται στα υψηλά επίπεδα του 3,75%.
Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού ο πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) Μπεν Μπερνάνκι δήλωσε ότι ενδεχομένως να χρησιμοποιήσει ακόμη και μη συμβατικές πολιτικές ώστε να μειώσει το βάθος και τη χρονική διάρκεια της ύφεσης της αμερικανικής οικονομίας. Οι δηλώσεις στόχο είχαν να απαλύνουν τη δραματική εικόνα που δημιούργησαν οι επίσημες πλέον εκτιμήσεις ότι η ύφεση στις ΗΠΑ έχει ξεκινήσει από τον περασμένο Δεκέμβριο. Ετσι αποφάνθηκε προχθές η υπηρεσία η οποία είναι αρμόδια για τον ορισμό των επιχειρηματικών κύκλων στις ΗΠΑ, η Νational Βureau of Εconomic Research (ΝΒΕR).
