Την αρχή του τέλους αποτελεί για τις Επαναστατικές Ενοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας (FARC) η «κινηματογραφική» απελευθέρωση των επιφανέστερων ομήρων τους σε μια τέλεια εκτελεσμένη επιχείρηση του κολομβιανού στρατού. Οι αντάρτες, που έχασαν μέσα από τα χέρια τους τη Γαλλοκολομβιανή Ινγκριντ Μπετανκούρ και 14 ακόμη ομήρους, απώλεσαν το ισχυρότερο διαπραγματευτικό χαρτί τους και πλέον θα είναι ευκολότερο να συρθούν σε διαπραγματεύσεις για να μπει ένα τέλος στον εμφύλιο που ταλαιπωρεί την Κολομβία επί 44 χρόνια και έχει στοιχίσει χιλιάδες νεκρούς.
Ο μεγάλος κερδισμένος, αντιθέτως, είναι ο πρόεδρος της Κολομβίας Αλβαρο Ουρίμπε, ο οποίος τα έπαιξε όλα για όλα με την επιχείρηση αυτή. Αν είχε αποτύχει και σκοτώνονταν οι όμηροι, θα βρισκόταν στη δεινή θέση να απολογείται στο Παρίσι για την Μπετανκούρ, στην Ουάσιγκτον για τους τρεις αμερικανούς ομήρους και στη χώρα του προς όσους εξέφραζαν αντιρρήσεις για τη σκληρή γραμμή που τηρούσε απέναντι στους FARC. Υστερα από την απόλυτη επιτυχία όμως, οι ήδη ανεβασμένες μετοχές του – είχε αποδοχή 82% – θα ανεβούν ακόμη περισσότερο και δεν αποκλείεται να συναινέσουν οι Κολομβιανοί να τροποποιήσει το Σύνταγμα της χώρας προκειμένου να διεκδικήσει τρίτη θητεία στην προεδρία το 2010. Η ειρωνεία είναι ότι η Μπετανκούρ, η οποία είχε απαχθεί τον Φεβρουάριο του 2002 στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας της για την προεδρία, ενδεχομένως να αποτελέσει το μεγαλύτερο εμπόδιο για τον Ουρίμπε, τον πιο φιλοαμερικανό πρόεδρο της Λατινικής Αμερικής, απόφοιτο των πανεπιστημίων της Οξφόρδης και του Χάρβαρντ και με πατέρα δολοφονημένο προ εικοσαετίας από τους FARC.
Κερδισμένος είναι επίσης ο γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί. Παρά το γεγονός ότι το Παρίσι δεν είχε καμία εμπλοκή στην επιχείρηση και ενημερώθηκε γι’ αυτήν μόλις ένα τέταρτο προτού απελευθερωθούν οι όμηροι την περασμένη Τετάρτη, ο Σαρκοζί έσπευσε να φωτογραφηθεί με τα δύο παιδιά της Μπετανκούρ (19 και 22 ετών) που ζουν στο Παρίσι, ενώ τον ευχαρίστησε και η ίδια μόλις κατέβηκε από το αεροπλάνο που την οδήγησε στην ελευθερία. Οχι άδικα. Χάρη στην τεράστια εκστρατεία που διεξήγαγαν τα δύο παιδιά της Μπετανκούρ και ο γάλλος διπλωμάτης πρώην σύζυγός της, ο Σαρκοζί είχε καταστήσει την απελευθέρωσή της έναν από τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής του και το Παρίσι είχε εργαστεί σκληρά για να τον επιτύχει.
Το πλήγμα αυτό στους FARC είναι το τελευταίο σε μια σειρά συμφορές που τους έχουν βρει από την αρχή του έτους, εξαιτίας των οποίων έχουν χάσει τα τέσσερα από τα επτά μέλη του ανώτατου οργάνου τους, της γραμματείας. Αρχικά ο κολομβιανός στρατός σκότωσε τον υπ’ αριθμόν 2 της οργάνωσης Ραούλ Ρέγες βομβαρδίζοντας στρατόπεδό της εντός του Εκουαδόρ, κοντά στα σύνορα με την Κολομβία. Λίγο αργότερα ο Ιβάν Ρίος δολοφονήθηκε από σωματοφύλακά του ο οποίος έκοψε το δεξί του χέρι, το παρέδωσε στις Αρχές της Μπογκοτά και έλαβε την αμοιβή του 1 εκατ. δολαρίων που είχε ορίσει η κυβέρνηση.
Τον Μάιο η Καρίνα (πραγματικό όνομα Νέλι Αβιλα Μορένο), η μοναδική γυναίκα που βρισκόταν τόσο ψηλά στην ιεραρχία των FARC, παραδόθηκε εθελουσίως στις Αρχές επιθυμώντας να εκμεταλλευθεί τις ευνοϊκές διατάξεις που έχει θεσπίσει η κυβέρνηση για τους αντάρτες που καταθέτουν τα όπλα. Η Καρίνα, η οποία έχει το παρατσούκλι «Ράμπο», ήταν μια αδίστακτη αντάρτισσα που φέρει στο σώμα της τα σημάδια του πολέμου: έχει χάσει ένα μάτι, έχει ουλές στο πρόσωπό της και τραύματα από σφαίρες στα χέρια και στο στήθος. Φοβήθηκε όμως ότι θα τη δολοφονούσε και την ίδια ένας από τους σωματοφύλακές της. Αποκάλυψε ότι είχε περάσει την τελευταία διετία στη ζούγκλα προσπαθώντας κυρίως να κρατηθεί ζωντανή.
Λίγο μετά οι FARC ανακοίνωσαν ότι ο 78χρονος ιδρυτής και αρχηγός τους Μανουέλ Μαρουλάντα είχε πεθάνει από καρδιακή προσβολή στα χέρια της ερωμένης του. Ο «Τιροφίχο» (δηλαδή «ευθύβολος»), όπως τον αποκαλούσαν, ίδρυσε την οργάνωση το 1964 μαζί με ξαδέλφια και γείτονές του, πάνω σε διαστρεβλωμένα μαρξιστικά πρότυπα, γι’ αυτό άλλωστε την είχαν αποκηρύξει όλα τα αριστερά κόμματα της Κολομβίας.
Από την αρχή του χρόνου εκατοντάδες αντάρτες έχουν εγκαταλείψει τους FARC επωφελούμενοι από τις ευνοϊκές διατάξεις της κυβέρνησης. Οι πληροφορίες που δίνουν στενεύουν ακόμη περισσότερο τον κλοιό γύρω από την οργάνωση, η οποία πιστεύεται ότι δεν θα αργήσει να καθήσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων χωρίς να θέτει όρους. Από την άλλη πλευρά, η οργάνωση διαθέτει ακόμη γύρω στις 7.000 μαχητές, ενώ κερδίζει περίπου 200 εκατ. δολάρια τον χρόνο από το λαθρεμπόριο κοκαΐνης.
«Επιζώ σε μια αιώρα κρεμασμένη σε δύο πασσάλους…»
«Ζω ή επιζώ σε μια αιώρα κρεμασμένη σε δύο πασσάλους, καλυμμένη με μια κουνουπιέρα και με μια σκηνή από πάνω, η οποία παριστάνει τη σκεπή και μου επιτρέπει να πιστεύω ότι έχω ένα σπίτι. Δίπλα έχω ένα τραπεζάκι όπου βάζω τα πράγματά μου, δηλαδή το σακίδιο με τα ρούχα μου και τη Βίβλο, που αποτελεί τη μοναδική μου πολυτέλεια. Ανά πάσα στιγμή μπορεί να μας διατάξουν να φύγουμε» έγραψε πριν από λίγους μήνες η 46χρονη Μπετανκούρ σε μια επιστολή που της επέτρεψαν να στείλει στη μητέρα της. Κάθε χρόνο ζητούσε από τους αντάρτες να της επιτρέψουν να φτιάξει ένα γλυκό στα γενέθλια των παιδιών της και κάθε χρόνο τής έλεγαν «όχι». Επί τρία χρόνια τούς παρακαλούσε να της φέρουν ένα λεξικό για να απασχολεί το μυαλό της, ενώ συχνά την κρατούσαν αλυσοδεμένη από τον λαιμό επειδή είχε προσπαθήσει πέντε φορές να το σκάσει. Και πόσα υπέστη ακόμη! Σε ραδιοφωνική συνέντευξή της λίγες ώρες μετά την απελευθέρωσή της, απέφυγε να απαντήσει αν έπεσε θύμα βιασμού στη διάρκεια της ομηρείας της.
Υστερα από 6,5 χρόνια στη ζούγκλα, δήλωσε ευτυχής που μπόρεσε επιτέλους να ξαναχαρεί το ηλεκτρικό ρεύμα και το τρεχούμενο νερό. Το μοναδικό στήριγμά της ήταν η καθημερινή εκπομπή του ραδιοφωνικού σταθμού «Καρακόλ», στην οποία οι συγγενείς των ομήρων μιλούσαν προς τους δικούς τους. Η Μπετανκούρ άκουγε ανελλιπώς κάθε ημέρα τη μητέρα της και τρεις φορές την εβδομάδα τα παιδιά της σε ένα παμπάλαιο ραδιόφωνο που της επέτρεψαν να έχει οι αντάρτες.
Κόρη ενός διπλωμάτη από μεγάλη πολιτική οικογένεια της Κολομβίας και μιας πρώην Μις Κολομβία που έγινε πολιτικός, ανήκει στην ελίτ της χώρας της. Μεγάλωσε στην πολυτελέστατη λεωφόρο Φος στο Παρίσι, σπούδασε στην περίφημη Σχολή Πολιτικών Επιστημών της Γαλλίας, όπου συνδέθηκε φιλικά με τον μετέπειτα πρωθυπουργό Ντομινίκ ντε Βιλπέν, και έζησε σε διάφορες χώρες λόγω του διπλωμάτη πρώην συζύγου της. Το 1989 αποφάσισε να επιστρέψει στην Κολομβία, όπου εξελέγη βουλευτής και κατόπιν γερουσιαστής με το κεντροαριστερό κόμμα. Η αυτοβιογραφία της που κυκλοφόρησε το 2001 στο Παρίσι την έκανε δημοφιλή στη Γαλλία, αλλά θεωρήθηκε γεμάτη έπαρση στην Κολομβία.
Την επόμενη χρονιά αποφάσισε να διεκδικήσει την προεδρία ιδρύοντας το κόμμα Πράσινο Οξυγόνο. Οι δημοσκοπήσεις τής έδιναν πρόθεση ψήφου μόλις 2%, όταν απήχθη μαζί με την υπεύθυνη της προεκλογικής εκστρατείας της και υποψήφια αντιπρόεδρο Κλάρα Ρόχας σε περιοχή που ελεγχόταν από τους αντάρτες. Η Ρόχας απελευθερώθηκε τον Ιανουάριο, έχοντας αποκτήσει ένα παιδί με αντάρτη. Το γέννησε με αυτοσχέδια καισαρική στη ζούγκλα, ο πατέρας του εξαφανίστηκε (μάλλον τον σκότωσαν οι FARC, που δεν επιτρέπουν σχέσεις μεταξύ ανταρτών και ομήρων) και της το πήραν σε ηλικία οκτώ μηνών, αλλά το εντόπισε σε ορφανοτροφείο και επιβεβαιώθηκε η ταυτότητά του με τεστ DNA.
Την εποχή που απήχθη η Μπετανκούρ ήταν για την Κολομβία απλώς μία από τις 2.500 ομήρους που κρατούσαν οι FARC (μερικούς επιφανείς για ανταλλαγή με συλληφθέντες αντάρτες, τους περισσότερους για λύτρα). Η Γαλλία την ανέδειξε ως σύμβολο των ομήρων και κράτησε την υπόθεση ψηλά στην παγκόσμια δημοσιότητα. Πολλοί ρωτούν την Μπετανκούρ, αφότου απελευθερώθηκε, αν θα επιστρέψει στην πολιτική. Η ίδια απαντά ότι θα το συζητήσει πρώτα με την οικογένειά της, «διότι υπήρξαν θύματα πολλών αποφάσεών μου».
