▅ Οπως όλα δείχνουν, ως τις 4 Νοεμβρίου θα δαπανηθούν τουλάχιστον 1 δισ. δολάρια έναντι 694 εκατ. στις προεδρικές εκλογές του 2004
▅ Το περιοδικό «Fortune» προβλέπει ότι οι συνολικές, αφανείς και εμφανείς, εκλογικές δαπάνες θα αγγίξουν τα 3 δισ. δολάρια
▅ Τεράστια ποσά ξοδεύονται για την προβολή των υποψηφίων στο Διαδίκτυο, ενώ μεγάλη θα είναι και η δαπάνη για την αποστολή υλικού με το ταχυδρομείο
Κ άποτε τις εκλογές ίσως τις κέρδιζαν τα ιδανικά. Σήμερα, στην εποχή των κολοσσιαίων ιδιωτικών επιχειρήσεων, της τηλεόρασης, των επικοινωνιολόγων και των πολιτικών διαφημιστών, τις εκλογές τις κερδίζουν τα… δανεικά και οι δωρεές, αφού η δυτικού τύπου δημοκρατία εξελίσσεται ταχύτατα σε διαγωνισμό πολιτικών «χορηγών». Ενας πακτωλός δολαρίων δαπανάται εδώ και μήνες στα μαρμαρένια αλώνια των προκριματικών εκλογών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μιλάμε για ρεκόρ όλων των εποχών. Για πόσα χρήματα όμως ακριβώς; Και ποιοι είναι οι καλύτεροι «κυνηγοί» δολαρίων;
Με τον σημερινό ρυθμό, ως τις 4 Νοεμβρίου θα ξοδευτούν τουλάχιστον 1 δισ. δολάρια έναντι «μόλις» 694 εκατομμυρίων στην «κούρσα» του 2004, όταν ο Τζορτζ Μπους κονταροχτυπήθηκε με τον επίσης ζάπλουτο Τζον Κέρι. Μόνο οι δαπάνες για την… προ-προεκλογική περίοδο, δηλαδή για τις «εμφύλιες» μάχες για το χρίσμα των δύο κομμάτων, αναμένεται πλέον να ξεπεράσουν τα 250 εκατ. δολάρια!
Το περιοδικό «Fortune», που κάτι παραπάνω ξέρει, προβλέπει ότι οι συνολικές εκλογικές δαπάνες, αφανείς και εμφανείς, θα αγγίξουν τα 3 δισ. δολάρια! Η μερίδα του λέοντος θα καταλήξει φυσικά στα ταμεία των μεγάλων καναλιών και των ηλεκτρονικών ΜΜΕ εν γένει.
Τεράστια ποσά ξοδεύονται λ.χ. για την προβολή των υποψηφίων στο Ιnternet, ενώ πολύ μεγάλη αναμένεται να είναι και η δαπάνη για την αποστολή προεκλογικού υλικού μέσω ταχυδρομείου, ιδίως σε Πολιτείες-κλειδιά («swing States»). Σωστά έγραψε ο βρετανικός «Ιndependent» ότι «ο μόνος σίγουρος νικητής των εκλογών στις ΗΠΑ είναι η διαφημιστική βιομηχανία».
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αποκτά ιδιαίτερη σημασία το γεγονός ότι τον Ιανουάριο ο πολιτικά «χθεσινός» Μπάρακ Ομπάμα κατανίκησε τη «βετεράνο» της Ουάσιγκτον Χίλαρι Κλίντον όσον αφορά τους σημαντικότερους ίσως «εκλέκτορες»: τους μεγάλους χορηγούς και τα διάφορα επιχειρηματικά λόμπι, που έβαλαν στο «πολεμικό σεντούκι» του («warchest» αγγλιστί…) 32 εκατ. δολάρια έναντι μόλις 13,5 εκατομμυρίων που μάζεψε η βετεράνος της Ουάσιγκτον κυρία Κλίντον. Πάνω από ένα εκατομμύριο δολάρια την ημέραμακράν η μεγαλύτερη συλλογή χρημάτων («fundraising») στην ιστορία των αμερικανικών εκλογών. Ενα ρεκόρ που όμως δεν άντεξε πολύ: είναι χαρακτηριστικό ότι ο κ. Ομπάμα μέσα στα δύο πρώτα εικοσιτετράωρα μετά τη «Σούπερ Τρίτη» κατάφερε να συγκεντρώσει 7,2 εκατ. δολάρια- ένα πραγματικά απίστευτο ποσό, που αφενός επιβεβαιώνει την… αυξανόμενη συμπάθεια των μεγάλων λόμπι προς τον μαύρο υποψήφιο και αφετέρου σπέρνει μεγάλη ανησυχία στο στρατόπεδο της Χίλαρι Κλίντον. Το οικονομικό πλεονέκτημα επέτρεψε στον κ. Ομπάμα όχι μόνο να «βομβαρδίσει» το κοινό με μπαράζ διαφημιστικών σποτ και στις 22 Πολιτείες που ψήφισαν για το χρίσμα αλλά και να «κλείσει» από τώρα τηλεοπτικό χρόνο στις καλύτερες ζώνες. Η Χίλαρι Κλίντον, αντίθετα, εμφανίζεται για πρώτη φορά αδύναμη να ακολουθήσει τον κ. Ομπάμα σε αυτό το ξέφρενο ξόδεμα εκατομμυρίων- παρά το γεγονός ότι, με τη γνωστή της μεθοδικότητα και χάρη στις αναμφισβήτητες πολιτικές διασυνδέσεις της, ξεκίνησε την προεκλογική κούρσα με πολύ περισσότερα χρήματα από ό,τι ο αντίπαλός της.
Είχε μαζέψει ήδη 38 εκατ. δολάρια και το 2007 συγκέντρωσε άλλα 107 εκατ. δολάρια, εκ των οποίων τα 26,5 εκατομμύρια το τελευταίο τρίμηνο του έτους.
Αντίθετα, ο κ. Ομπάμα ξεκίνησε κάπως νωθρά, όντας «αουτσάιντερ», αλλά έκτοτε συνεχώς επιταχύνει. Μάζεψε 102 εκατ. δολάρια πέρυσι και εφέτος όλα δείχνουν ότι θα σπάσει όλα τα κοντέρ χορηγιών. Η πρώην πρώτη κυρία, εμφανώς ανήσυχη, απηύθυνε έκτακτη έκκληση στους ψηφοφόρους της να της δώσουν 3 εκατ. δολάρια μέσα στο επόμενο 24ωρο, ενώ ανακοίνωσε ότι θα διαθέσει 5 εκατ. δολάρια από τον προσωπικό της λογαριασμό για να «κρατηθεί» στην προεκλογική εκστρατεία.
Στο ρεπουμπλικανικό στρατόπεδο πρωταθλητής δαπανών αποδείχθηκε ο πολυεκατομμυριούχος Μιτ Ρόμνεϊ, ο οποίος, εκτός από τα 54 εκατ. δολάρια που συγκέντρωσε από διάφορους χορηγούς, «τσόνταρε» και άλλα 35 εκατ. δολάρια από την προσωπική του περιουσία – και μάλιστα… τζάμπα, αφού πριν από λίγες ημέρες αποσύρθηκε οριστικά από την κούρσα.
Ο μεγάλος χαμένος των primaries, ο πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης Ρούντι Τζουλιάνι, αποφάσισε να τα ποντάρει όλα για όλα στη Φλόριδα ξοδεύοντας δεκάδες εκατομμύρια επί ματαίω. Αντίθετα, το φαβορί για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών, ο Τζον Μακ Κέιν, συγκέντρωσε πέρυσι «μόλις» 37,5 εκατ. δολάρια, αλλά μετά την καθαρή επικράτησή του τη «Σούπερ Τρίτη» οι χορηγίες άρχισαν να πέφτουν βροχή.
Το φλέγον ερώτημα λοιπόν είναι: Πώς κατάφερε ο άγνωστος ως πρόσφατα αφροαμερικανός γερουσιαστής, ο Μπάρακ Ομπάμα, να συγκεντρώσει περισσότερα από 150 εκατ. δολάρια σε προεκλογικές εισφορές από διάφορους «σπόνσορες»; Πώς στήθηκε γύρω του, κυριολεκτικά εν μια νυκτί, αυτός ο πανίσχυρος μηχανισμός υποστήριξης;
Μην ξεχνάμε ότι η Χίλαρι Κλίντον καλλιέργησε συστηματικά τις σχέσεις της με το εβραϊκό «λόμπι» της πόλης, τη χρηματοοικονομική αυτοκρατορία της Γουόλ Στριτ αλλά και το «στρατο-βιομηχανικό σύμπλεγμα» της χώρας. Αφήστε που είχε μαζί της και τον Μπιλ Κλίντον – ορισμένοι πλήρωναν ως και 5.000
δολάρια το… πιάτο για να τον ακούσουν.
Σήμερα οι ίδιες μεγάλες επιχειρήσεις και τα «λόμπι» της Ουάσιγκτον δείχνουν μια πρωτόγνωρη προτίμηση στον «μαύρο μάγο από το Σικάγο», όπως τον αποκάλεσε προσβλητικά πριν από λίγους μήνες ο ακροδεξιός εκφωνητής του ραδιοφώνου Ρας Λίμπο.
Ο λόγος είναι απλός: αν και ο κ. Ομπάμα ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ως υπέρμαχος των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, από τότε που πήγε στη Γερουσία έχει κάνει μια απότομη δεξιά στροφή. Υποστηρίζει νόμους που ευνοούν τα λόμπι της ενέργειας (ιδίως όσον αφορά την πυρηνική ενέργεια, τη βιομηχανία άνθρακα αλλά και τη βιομηχανία παραγωγής αιθανόλης από καλαμπόκι) και διαχωρίζει τη θέση του από την πιο «επιθετική» ρητορεία άλλων Δημοκρατικών για τη συνεχιζόμενη τραγωδία στο Ιράκ.
