Αμερικανική εταιρεία υποστηρίζει ότι ξεπέρασε το σημαντικότερο εμπόδιο στον επαναπρογραμματισμό ανθρώπινων βλαστικών κυττάρων, τον κίνδυνο δηλαδή τα επαναπρογραμματιζόμενα κύτταρα να εξελιχθούν σε καρκινικά.
Η εταιρεία ΡrimeGen που εδρεύει στην Καλιφόρνια υποστηρίζει ότι οι επιστήμονές της κατάφεραν να επαναφέρουν ενήλικα ανθρώπινα κύτταρα στην εμβρυϊκή τους κατάσταση, χρησιμοποιώντας νέες μεθόδους οι οποίες είναι πολύ πιο ασφαλείς από αυτές που χρησιμοποιούνται σήμερα, περιορίζοντας σημαντικά τις πιθανότητες τα νέα κύτταρα που δημιουργούνται να εξελιχθούν αργότερα σε καρκινικά. Η εταιρεία υποστηρίζει επίσης ότι οι μέθοδοι που χρησιμοποίησε επαναπρογραμματίζουν τα κύτταρα ταχύτερα και πιο αποδοτικά απ΄ ό,τι οι άλλες μέθοδοι.
Αυτή τη στιγμή ο πιο αναπτυσσόμενος τομέας στην έρευνα των βλαστικών κυττάρων είναι αυτός του επαναπρογραμματισμού ενηλίκων κυττάρων ώστε να μετατραπούν σε πολυδύναμα βλαστικά τα οποία έχουν την ικανότητα να μπορούν να διαφοροποιηθούν σε πλήθος ιστών του ανθρώπινου οργανισμού.
Τα κύτταρα αυτά ανέπτυξε για πρώτη φορά ο Σίνγια Γιαμανάκα του Πανεπιστημίου του Κιότο. Ο ερευνητής κατάφερε με την προσθήκη τεσσάρων μόνο γονιδίων να μετατρέψει δερματικά κύτταρα ποντικών σε κύτταρα με τις ιδιότητες των εμβρυϊκών βλαστικών. Αργότερα επέτυχε το ίδιο και σε ανθρώπινα κύτταρα, ωστόσο υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια από τη χρήση τέτοιων κυττάρων στον άνθρωπο, γεγονός που σημαίνει ότι είναι δύσκολο να εφαρμοστούν θεραπείες με βάση αυτά τα κύτταρα σε ασθενείς.
Τα κύρια εμπόδια για τη χρήση των κυττάρων στον άνθρωπο είναι δύο. Πρώτον, ενεργά αντίγραφα των γονιδίων που επαναπρογραμματίζονται και τα οποία μπορούν να προκαλέσουν καρκινογένεση παραμένουν στα επαναπρογραμματισμένα κύτταρα. Δεύτερον, οι ρετροϊοί που χρησιμοποιούνται ως «οχήματα» μεταφοράς των γονιδίων στα χρωμοσώματα των κυττάρων μπορούν επίσης να συνδεθούν με πρόκληση καρκίνου.
Τα στελέχη της ΡrimeGen ανακοίνωσαν σε μεγάλο συνέδριο για τα βλαστικά κύτταρα που γίνεται αυτές τις ημέρες στη Νέα Υόρκη ότι ξεπέρασαν αυτά τα εμπόδια. Αντί να χρησιμοποιήσουν ρετροϊούς για τη μεταφορά των γονιδίων στα κύτταρα χρησιμοποίησαν μικροσκοπικά σωματίδια που αποτελούνταν κυρίως από άνθρακα. Τα σωματίδια επικαλύφθηκαν με DΝΑ που κωδικοποιεί για τα τέσσερα γονίδια επαναπρογραμματισμού που είχε χρησιμοποιήσει και ο Γιαμανάκα, καθώς και για ένα ακόμη γονίδιο που ονομάζεται Νanog. Οι ερευνητές ανέμιξαν τα σωματίδια με ανθρώπινα δερματικά κύτταρα, νεφρικά κύτταρα και κύτταρα του αμφιβληστροειδούς χιτώνα. «Τα σωματίδια αναμίχθηκαν επιτυχώς με τα ενήλικα κύτταρα τα οποία επαναπρογραμματίστηκαν και επανήλθαν σε ένα στάδιο αντίστοιχο με εκείνο των εμβρυϊκών βλαστικών» ανέφερε στο συνέδριο ο Τζον Σάντσμο, πρόεδρος της ΡrimeGen. Προσέθεσε ότι οι αποικίες των επαναπρογραματισμένων κυττάρων δημιουργήθηκαν σε περίπου μία εβδομάδα όταν στη μελέτη του Γιαμανάκα απαιτείτο διάστημα μεγαλύτερο του ενός μήνα. Το σημαντικότερο όλων, σύμφωνα με τον Σάντσμο, είναι ότι η νέα μέθοδος ήταν πολύ πιο αποδοτική, σχηματίζοντας 1.000 φορές περισσότερες αποικίες επαναπρογραμματισμένων κυττάρων.
Οπως συμβαίνει σχεδόν πάντοτε σε τέτοιες περιπτώσεις, πολλοί ειδικοί έσπευσαν να δηλώσουν την επιφυλακτικότητά τους απέναντι σε όσα ανακοινώθηκαν. «Είναι εντυπωσιακό,ωστόσο αν δεν δημοσιοποιηθούν όλα τα δεδομένα των ερευνών δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν και τι ακριβώς επετεύχθη» ανέφερε ο Αρνολντ Κριγκστάιν, επικεφαλής του Τμήματος Αναπτυξιακής Βιολογίας και Βιολογίας Βλαστικών κυττάρων στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο.
