Oμοιοπαθητική, βελονισμός, χειροπρακτική, θεραπεία με κρυστάλλους, ρέικι και αναρίθμητες άλλες μέθοδοι για την αντιμετώπιση των ασθενειών του ανθρώπου που η καθιερωμένη ιατρική ακόμη διστάζει να αποδεχθεί ως πραγματικά αποτελεσματικές πέρασαν από «Ιερά Εξέταση» με ιεροεξεταστές τον διάσημο από τα προηγούμενα βιβλία του φυσικό Simon Singh και έναν γιατρό-καθηγητή των εναλλακτικών θεραπειών, τον γνωστό Εdzard Εrnst. Το βιβλίο έχει ήδη δημιουργήσει μεγάλο θόρυβο στην Αγγλία και αξίζει να προβληματίσει και εμάς.
Βρίσκομαι ξαπλωμένος ακίνητος μέσα στο μισοσκόταδο, σε ένα απλό κρεβάτι, ενώ από κάπου έρχονται μακρόσυρτες μελωδίες χωρίς λόγια. Δεν μπορώ να σηκωθώ ή, μάλλον, μπορώ αλλά το σκέφτομαι με όλες αυτές τις βελόνες που είναι καλά στερεωμένες επάνω μου, από τα πόδια ως και το κρανίο. Δεν πόνεσα όταν ο γιατρός τις έμπηγε στο σώμα μου και δεν πόνεσα όταν τις έβγαζε. Δεν κατάλαβα κάποια διαφορά, διότι δεν είχα έναν πόνο εντοπισμένο στο σώμα μου, πείστηκα όμως από την… περιέργειά μου να κάνω και εγώ βελονισμό. Ο γιατρός μού εξήγησε ότι όλο αυτό έγινε «για να νιώθεις γενικά καλύτερα». Αλλοι όμως είχαν έλθει ως εκεί για πόνους στη μέση… Εγώ την ώρα του βελονισμού δεν μπορούσα να μη φέρω στον νου μου τον προσφιλέστατό μου άνθρωπο των Αλπεων, τον Οetzi, όπως τον βάφτισαν χαϊδευτικά, που βρέθηκε από ένα ζευγάρι τουριστών κάποια στιγμή, όταν έλιωσαν οι πάγοι στην κοιλάδα του Οetz, στα σύνορα Ιταλίας- Αυστρίας, το 1991. Αρκετά καλά διατηρημένος, με όλα τα ρούχα και τον εξοπλισμό του, είναι από τότε μια ανεξάντλητη πηγή πληροφοριών για τη ζωή στην περιοχή πριν από 5.000 χρόνια. Ανάμεσα σε άλλα, λοιπόν, μαθαίνουμε ότι ο ορεσίβιος αυτός Ευρωπαίος αυτοθεραπευόταν με δικές του βελόνες. Ναι, ειδικοί από τη Γερμανική Ακαδημία Βελονισμού ανακάλυψαν ότι σε διάφορα σημεία του σώματός του υπήρχαν σημάδια τατουάζ χωρισμένα σε 15 ομάδες, καθεμιά οριοθετημένη με παράλληλες γραμμές και τελείες. Το 80% των σημείων συμπίπτει με σημεία του σώματος που χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα για θεραπεία με βελονισμό. Σε σχετική εργασία, μάλιστα, δημοσιευμένη το 1999 στο εγκυρότατο ιατρικό περιοδικό «Lancet», αναφέρεται ότι με τη βοήθεια ακτινογραφιών βρέθηκε πως ο άνθρωπός μας υπέφερε από αρθρίτιδα και μάλλον κάποιος θεραπευτής της εποχής είχε σημαδέψει μόνιμα επάνω στο σώμα του τα σημεία όπου έπρεπε να μπήγει τις βελόνες, αφού, ως γνωστόν, ο Οetzi περιπλανιόταν με το χάλκινο τσεκούρι του στα βουνά! Τα «άκουσε» και ο πρίγκιπας
«Κύριοι, για περισσότερο από δύο δεκαετίες ο πρίγκιπας της Ουαλλίας ευνοεί την ανάπτυξη των εναλλακτικών θεραπειών και ο (μη κερδοσκοπικός) οργανισμός που έχει ιδρύσει συνεχίζει να ενθαρρύνει την προσφυγή στην ομοιοπαθητική ή στη ρεφλεξολογία». Ετσι αρχίζει η επιστολή που έστειλαν στους «Τimes» του Λονδίνου στις 16 Απριλίου του 2008 ο διδάκτορας της Φυσικής Simon Singh – γνωστός από τα προηγούμενα βιβλία του Βig Βang,Κλειδιά και κώδικες , Το θεώρημα του Fermat- και ο καθηγητής Ιατρικής, ειδικός στις εναλλακτικές θεραπείες, Εdzard Εrnst. Στη συνέχεια γίνονται ακόμη πιο σαφείς και πιο επιθετικοί: «Από το 2000 έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 4.000 ερευνητικές εργασίες και στο νέο μας βιβλίο “Κόλπο ή θεραπεία: Η εναλλακτική ιατρική σε δίκη” που εμφανίζεται την επόμενη εβδομάδα έχουμε εξετάσει αυστηρά και δίκαια την πιθανότητα να ισχύουν. Λίγες θεραπείες φαίνεται να δουλεύουν. Στην πλειονότητά τους φαίνεται ότι είναι κλινικά αναποτελεσματικές και μερικές είναι απευθείας επικίνδυνες». Και αφού του ζητήσουν να αποσύρει κάποιες εκδόσεις του ιδρύματός του, οι οποίες συνιστούν την προσφυγή σε εναλλακτικές θεραπείες- με τη μία από αυτές μάλιστα να έχει κοστίσει κοντά στα 1.300.000 ευρώ, όλα λεφτά των φορολογουμένων- καταλήγουν: «Το έθνος δεν μπορεί να βοηθηθεί προωθώντας αναποτελεσματικές και ενίοτε επικίνδυνες εναλλακτικές θεραπείες». Και από τη στιγμή που εμφανίστηκε το βιβλίο τους στην αγορά (εκδόσεις Βantam, ΙSΒΝ: 9780593061299, στην Αθήνα υπάρχει στο βιβλιοπωλείο Βest Βook Ηunter, Σόλωνος 47) έχει σηκωθεί κουρνιαχτός. Από τους διαφωνούντες αγανακτισμένους οπαδούς των εναλλακτικών θεραπειών και από τους επίσης αγανακτισμένους συμφωνούντες, καθώς βλέπουν μερικούς απατεώνες να εξαπατούν και να αποσπούν χρήματα από έναν κόσμο που υποφέρει από κάποια ασθένεια πραγματική ή φανταστική.
Οι συγγραφείς απαιτούν να υπάρχουν αυστηρές αξιολογήσεις των διαφόρων θεραπειών με πολύ μεγάλα στατιστικά δείγματα, να είναι διπλά «τυφλά», δηλαδή ούτε ο γιατρός ούτε ο ασθενής να γνωρίζει αν το φάρμακο ή η θεραπευτική αγωγή είναι πραγματικά ή ψεύτικα, να μπορούν να επαναληφθούν και να μην έρχονται σε αντίθεση με τους σήμερα παραδεκτούς νόμους της φυσικής και της χημείας. Ζητούν μια ιατρική βασισμένη στα αποτελέσματα και τελικά ελάχιστες από τις υπάρχουσες εναλλακτικές θεραπείες γλιτώνουν από όλες αυτές τις απαιτήσεις μαζί. Μετεξεταστέες και απορριπτόμενες
Οι Singh και Εdzard καταλήγουν στο ότι η ομοιοπαθητική λειτουργεί μόνον επειδή πιστεύουν σε αυτήν κάποιοι ασθενείς. Η χειροπρακτικήπαρ΄ ότι αυτοί που την ασκούν επιμένουν ότι γιατρεύει ένα σωρό ασθένειες, από κολικούς στα μικρά παιδιά ως και άσθμα, ωτίτιδες και προβλήματα ύπνου-, κατά τους συγγραφείς, πέρα από κάποιους πόνους στην πλάτη, μπορεί να προκαλέσει καινούργιους πόνους, ζαλάδες, βλάβη των αρτηριών στον λαιμό και τελικά ακόμη και θάνατο, όπως συνέβη στην περίπτω ση μιας 20χρονης καναδής. Οι βοτανοθεραπείες είναι επικίνδυνες, διότι κάποια από τα βότανα που χορηγούνται είναι τοξικά και ο βελονισμός, πέρα από το να θεραπεύει κάποιους πόνους στο πίσω μέρος του σώματος και ορισμένα προβλήματα ναυτίας, δεν προσφέρει τίποτε άλλο. Η αρωματοθεραπεία δεν θεραπεύει καμία αρρώστια, μόνο χαλαρώνει, η αγιουρβέδα δεν μπορεί να αξιολογηθεί, η θεραπεία με ιάματα από αραιωμένα εκχυλίσματα λουλουδιών κατά Βach βασίζεται σε συμπεράσματα αντίθετα από τη σημερινή συμβατική ιατρική και είναι χάσιμο χρημάτων, η οστεοπαθητική, που από το 1930 διατύπωσε την άποψη ότι η υγεία μας διαφεντεύεται από πολύ μικρές κινήσεις των οστών της κεφαλής, κατά τους συγγραφείς έχει αποτύχει να δώσει πειστικά αποτελέσματα, η θεραπεία με κρυστάλλους που, τοποθετημένοι σε διάφορα μέρη του σώματος, αποκαθιστούν την ευθυγράμμιση με τη θεϊκή ενέργεια είναι μια αποτυχία.
Η θεραπεία με στατικούς μαγνήτες αντιμετωπίζεται αρνητικά από τους Singh και Εdzard, ενώ ο διαλογισμός πολύ θετικά. Η οξυγονοθεραπεία και η οζονοθεραπεία έξω από το πλαίσιο της συμβατικής ιατρικής θεωρείται απαράδεκτη και η ρεφλεξολογία, που βασίζεται στο ότι υπάρχει αντιστοιχία μεταξύ κάποιων σημείων του πέλματος και ενός εσωτερικού οργάνου του ανθρώπινου σώματος, είναι μια θεωρία με βασικό μειονέκτημα το γεγονός ότι διάφοροι «ρεφλεξολόγοι» δεν συμφωνούν μεταξύ τους για τον ακριβή χάρτη των σημείων αλλά δεν ξεπερνά και το επίπεδο ενός καλού μασάζ στα πόδια! Το ρέικι όπου ο θεραπευτής ακουμπά τα χέρια του στον ασθενή και του μεταδίδει ένα ποσό από τη διάχυτη παγκόσμια ενέργεια που του έχει λείψει (και γι΄ αυτό έχει αρρωστήσει) δεν στηρίζεται σε επιστημονικά παραδεκτούς κλινικούς ελέγχους. Χωρίς θετικές αποδείξεις πέρα από ένα καλό μασάζ παραμένει η «διά των δακτύλων» (shi) «πίεση» (atsu) κατά την οποία ο θεραπευτής πιέζει στα σημεία του βελονισμού με τα δάχτυλά του αντί να τοποθετεί αιχμηρά αντικείμενα. Τέλος, για την κινεζική ιατρική αποφαίνονται ότι είναι δύσκολο να αξιολογηθεί και, παρ΄ όλο που αποφαίνονται ότι δυτικές φαρμακοβιομηχανίες αντιγράφουν κάποια από τα φάρμακά της, λένε ότι χρησιμοποιούνται σε αυτή και μερικά μη αποδεκτά υλικά. Δεν είναι όμως δυνατόν να κλείσει κάποιος το βιβλίο και να αδιαφορήσει παρ΄ όλο που οι συγγραφείς του χτυπούν στα τυφλά μερικές φορές, διότι οι θεραπείες αυτές αφορούν εκατομμύρια κόσμο σε ολόκληρη τη Γη.
Φάρμακο από αλατόνερο
Ο αμερικανός γιατρός Ηenry Βeecher στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ανακάλυψε κάτι σημαντικό. Στα μετόπισθεν του μετώπου της Ιταλίας, στο στρατιωτικό νοσοκομείο όπου εργαζόταν, ήταν αναγκασμένος να κάνει ενέσεις μορφίνης στους βαριά τραυματισμένους στρατιώτες για να τους ανακουφίζει, έστω και προσωρινά, από τους φριχτούς πόνους. Μια ημέρα ωστόσο που η μορφίνη τού είχε τελειώσει και μη μπορώντας να υποφέρει τις κραυγές πόνου καθώς αυτές όλο και δυνάμωναν, αφού οι δυστυχείς εκείνοι στρατιώτες είχαν μείνει χωρίς ναρκωτικό, άρχισε να τους κάνει ενδοφλέβιες ενέσεις με απλό διάλυμα αλατιού σε νερό. Εντελώς απρόσμενα πολλοί σταμάτησαν να ουρλιάζουν και ήταν σαν να είχαν πάρει την κανονική δόση τους. Αφού συγκέντρωσε περισσότερο υλικό σχετικά με το φαινόμενο αυτό, το 1955 πλέον ήταν έτοιμος να ανακοινώσει τα συμπεράσματά του. «Φάρμακα» – συνήθως με τη μορφή χαπιού, που δεν περιέχουν όμως την παραμικρή θεραπευτική ουσία- τα οποία δίδονται σε ασθενείς πεπεισμένους ότι τους χορηγείται κανονικό φάρμακο, μπορούν να δημιουργήσουν την αίσθηση ότι θεραπεύτηκαν σε ποσοστό ως και το 33%. Το παράλογο, εκ πρώτης όψεως, φαινόμενο ονομάστηκε placebo (από τον μέλλοντα του ρήματος placeo με τη σημασία: θα προκαλέσω ευχαρίστηση) και σε αυτό αποδίδουν οι πιο σκληροί επικριτές των εναλλακτικών θεραπειών τα όποια θετικά αποτελέσματα. Μαζί τους και οι Singh και Εdzard. Στη σύγχυση που επικρατεί γύρω από τις κάθε είδους θεραπείες διακρίνουμε τρεις πόλους. Ο ένας σχετίζεται με τη συμβατική ιατρική. Ο δεύτερος με τις εναλλακτικές θεραπείες και στον τρίτο στέκονται οι άνθρωποι της φυσικής και της χημείας προσπαθώντας να ξεχωρίσουν την ήρα από το σιτάρι που παράγουν οι άλλοι δύο. Αν και στο βιβλίο οι συμβατικοί γιατροί στην Αγγλία κατηγορούνται ότι ενδίδουν σε πολλές περιπτώσεις, ενώ δεν θα έπρεπε, και παραπέμπουν τους ασθενείς τους σε εναλλακτικές θεραπείες, γενικώς οι δύο ομάδες γιατρών μιλούν διαφορετική γλώσσα. Αρκεί να αναφέρουμε ό,τι είπε στην ταινία «Αyurveda» του Ρan Νalin (που προβλήθηκε και στην Ελλάδα τον χειμώνα που πέρασε) ένας θεραπευτής: «Αυτοί γιατρεύουν αρρώστιες, εγώ γιατρεύω ανθρώπους». Και ένας άλλος εξηγεί ότι: «Ο μικρόκοσμος του σώματός μας, μέσα στον οποίο ζούμε όλα τα έμβια όντα, και ο μακρόκοσμος γύρω μας είναι μία μονάδα και ο γιατρός προσπαθεί να αποκαταστήσει την ισορροπία του ενιαίου αυτού συστήματος όταν διαταράσσεται και εμφανίζεται σαν αρρώστια».
Τι είναι «κακή» και τι «καλή ενέργεια»
Επίσης, ένας φυσικός δεν μπορεί να κατανοήσει τι θα πει «κακή ενέργεια» και «καλή ενέργεια», κάτι που έχει φθάσει να ακούγεται αρκετά συχνά αλλά και απερίσκεπτα, ακόμη και σε συζητήσεις καφενείου. Ούτε μπορεί να συμφιλιωθεί με την ιδέα της δυναμοποίησης στα ομοιοπαθητικά φάρμακα. Ο γερμανός γιατρός Samuel Ηahneman, ο οποίος έζησε από το 1755 ως το 1843 και θεμελίωσε την ομοιοπαθητική, παρατήρησε ότι διάφορες φυσικές ουσίες που δοκίμαζε ως φάρμακα έχαναν τις βλαπτικές λόγω τοξικότητας παρενέργειές τους, όσο τις αραίωνε και όσο υπέβαλλε τα διαλύματά τους σε δονήσεις, ενώ διατηρούσαν τις θεραπευτικές τους δυνατότητες. Αν και ήταν σύγχρονος του γνωστού μας και από το σχολείο Αmadeo Αvogadro, που απέδειξε ότι σε συγκεκριμένη ποσότητα μιας ουσίας υπάρχει ένας μεγάλος αλλά πεπερασμένος πάντοτε αριθμός ατόμων ή μορίων της, έγραψε και κυκλοφόρησε το βιβλίο του έναν χρόνο πριν από την ανακάλυψη του Αvogadro και έτσι δικαιολογείται. Οι μεταγενέστεροι όμως, αν και το γνωρίζουν, παράγουν φάρμακα στα οποία η ενεργός θεραπευτική ουσία αραιώνεται τόσο ώστε τελικά να μην υπάρχει καν, έστω ένα, μόριο από αυτή στο χάπι. Οι οπαδοί της Ομοιοπαθητικής λένε ότι δεν ενδιαφέρονται για αυτό, διότι θεωρούν ότι στο μέσο όπου άρχισε να διαλύεται η ουσία υπάρχει ένα είδος μνήμης(;) και αυτό διατηρεί τις ευεργετικές ιδιότητες της ουσίας, ακόμη και όταν η ίδια απουσιάζει. Υπάρχουν μάλιστα κάποιοι που θέλουν να εξηγούν τη δυναμοποίηση είτε με όρους Θεωρίας του Χάους είτε με όρους Κβαντικής Μηχανικής, αλλά δεν έχουμε υπόψη μας κάποια σχετική δημοσίευση σε έγκυρο περιοδικό της Φυσικής για αυτό. Την ίδια στιγμή που κάποια δημοσίευση στο περιοδικό «Νature», τον Ιούνιο του 1988, σχετικά με τη μνήμη της δυναμοποίησης όπως περιγράφεται εκτενώς και στο βιβλίο, αποδείχθηκε ότι δεν άντεξε σε σκληρή επανεξέταση των σχετικών πειραμάτων. Οπως και σε εύλογες απορίες του τύπου: 1) Γιατί το διάλυμα «θυμάται» τις καλές θεραπευτικές ιδιότητες μιας ουσίας και όχι τις τυχόν κακές τοξικές, 2) Τι γίνεται όταν έχει εξατμιστεί πλέον το διάλυμα που έχει διαποτίσει μια ποσότητα λακτόζης και από αυτή θα κοπεί στη συνέχεια ένα ομοιοπαθητικό χάπι; Περνά η ενθύμηση των καλών ιδιοτήτων στη λακτόζη; 3) Αλλες ουσίες που πέρασαν από το ίδιο αυτό νερό δεν έχουν αφήσει τα ίχνη τους; Υπό κατηγορία και οι συγγραφείς
Σε ταινία σχετική με την Αyurveda, σε μία από τις πρώτες της σκηνές, ένας ινδός χωρικός ζητεί συγγνώμη από τον θεό γιατί έχει ξεριζώσει κάποια φυτά με φαρμακευτικές ιδιότητες, που θα τα πάει στη συνέχεια στον γιατρό για να τα χρησιμοποιήσει, ενώ ένας άλλος καλλιεργητής στη συνέχεια εξηγεί ότι χρησιμοποιούν όλο το φυτό σε αντίθεση με τους Δυτικούς που ψάχνουν να βρουν μέσα σε αυτό πού βρίσκεται η ωφέλιμη ουσία. Χωρίς αμφιβολία, υπάρχει διαφορά στην προσέγγιση του θέματος «βότανα» μεταξύ Ανατολής και Δύσης, ανεξάρτητα από την επιστημονική πλευρά του, και έτσι δεν φαίνεται ως κάτι πολύ παράξενο ότι οι Singh και Εdzard όχι μόνο επιτίθενται στη βοτανοθεραπεία και της καταλογίζουν ότι περιλαμβάνει και ουσίες που μπορεί να βλάψουν κάποιους ασθενείς αλλά γράφουν και ότι «για κάποια βότανα που εμφανίζονται να έχουν φαρμακευτικές ιδιότητες υπάρχουν αντίστοιχα προϊόντα (της δυτικής εννοείται) φαρμακοβιομηχανίας που κάνουν το ίδιο ή και περισσότερο καλό σε όλες τις περιπτώσεις». Γι΄ αυτό και ήδη κατηγορήθηκαν οι συγγραφείς, δίκαια ή άδικα, ότι παίζουν το παιχνίδι των μεγάλων φαρμακοβιομηχανιών. Η αλήθεια πάντως είναι πως, όταν έχουμε τόσα περιστατικά απόσυρσης συμβατικών φαρμάκων, με τελευταία και πολύ γνωστή αυτή του Vioxx, δεν μπορείς να εστιάζεις το κακό κυρίως στην πλευρά της βοτανοθεραπείας. Μάλλον, το αντίθετο. Παρ΄ όλο που πρέπει να υπάρχει πάντοτε στο μυαλό μας ότι ο χαρακτηρισμός ενός προϊόντος με τη λέξη «φυσικό» δεν το κάνει αυτόματα και αβλαβές. Κυρίως όταν γνωρίζουμε ότι προϊόντα από χώρες όπως η Κίνα, λόγω μόλυνσης του νερού και του υπόλοιπου περιβάλλοντος, μπορεί να είναι αρκετά επιβαρημένα με διάφορες ανεπιθύμητες ουσίες όπως ο υδράργυρος.
