▅ Οι ρυθμίσεις θα ισχύσουν σταδιακά από το 2009 για τα ένσημα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, το 2010 για τις μητέρες και το 2013 για τα γενικά όρια ηλικίας
▅ Εν μέσω αντιδράσεων των εργαζομένων η υπουργός Απασχόλησης κυρία Φάνη Πάλλη-Πετραλιά παρουσίασε χθες το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο
▅ Τα μέτρα περιλαμβάνουν ενοποιήσεις Ταμείων, αλλαγές στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, μείωση της κύριας σύνταξης σε πρόωρη συνταξιοδότηση
Ε πώδυνες αλλαγές για περισσότερους από δύο εκατομμύρια ασφαλισμένους και ανατροπή των κεντρικών προεκλογικών δεσμεύσεων του πρωθυπουργού κ. Κ.Καραμανλή για τα όρια ηλικίας και το ύψος των συντάξεων περιλαμβάνει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο του υπουργείου Απασχόλησης, το οποίο κατατέθηκε χθες στη Βουλή και παρουσιάστηκε από την υπουργό κυρία Φάνη Πάλλη-Πετραλιά.

Οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου επιφέρουν αυξήσεις ορίων ηλικίας από δύο ως πέντε χρόνια σε πολλές κατηγορίες ασφαλισμένων και ιδιαιτέρως στις μητέρες, ενώ προκαλούν μειώσεις κυρίως στις επικουρικές συντάξεις στις οποίες τίθεται ως «πλαφόν» το 20% της κύριας σύνταξης. Οι ρυθμίσεις θα ισχύσουν σταδιακά, με έτος αφετηρίας ανά περίπτωση το 2009 (ένσημα για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη), το 2010 (μητέρες) και το 2013 (γενικά όρια ηλικίας).

Το νομοσχέδιο-μαμούθ του υπουργείου Απασχόλησης με 154 άρθρα προκαλεί οξύτατες αντιδράσεις σχεδόν στο σύνολο των ασφαλισμένων, οι οργανώσεις των οποίων έχουν ξεκινήσει απεργιακές κινητοποιήσεις, οι οποίες θα κορυφωθούν με τη γενική απεργία της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ. Χθες αποφασίστηκε τρίωρη στάση εργασίας 12.00-15.00 για την Τρίτη 12 Μαρτίου και 24ωρη γενική απεργία για τις 19 Μαρτίου.

Διαμαρτυρίες δημοσιογράφων
Πριν από την παρουσίαση του νομοσχεδίου προηγήθηκαν οξύτατες αντιδράσεις των εκπροσώπων του Τύπου καθώς η υπουργός ήθελε να προχωρήσει στην παρουσίαση χωρίς προηγουμένως να δώσει στους δημοσιογράφους το πολυσέλιδο κείμενο του νομοσχεδίου. Η παρουσίαση ξεκίνησε με καθυστέρηση δύο και πλέον ωρών, ώσπου να φθάσει το πλήρες κείμενο στα χέρια των δημοσιογράφων.

Οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου αποτελούν ακριβώς το «πακέτο ιδεών Μαγγίνα», διαψεύδοντας τις όποιες εκτιμήσεις για ηπιότερες αλλαγές. Μάλιστα αίσθηση προκάλεσε το γεγονός ότι η κυρία Πετραλιά δεν έκανε καμία αναφορά στον προκάτοχό της, κάτι που δημιούργησε πικρία στον προηγούμενο υπουργό. Η υπουργός Απασχόλησης επέμεινε χωρίς επιχειρήματα ότι «ισχύουν τα τρία “δεν” της κυβέρνησης», ενώ δεν προσδιόρισε τη χρονική ωφέλεια του ασφαλιστικού συστήματος από τα νέα μέτρα. Είπε απλώς ότι «θα δώσει πολλές δεκαετίες στο σύστημα» . Επισήμανε την αναγκαιότητα της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης τονίζοντας ότι το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης είναι κοντά στα όρια της βιωσιμότητάς του. Ανέφερε ότι δεν θίγονται τα «γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης» και παραμένει ο τρόπος υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών. Η κυρία Πετραλιά υπογράμμισε ότι όσο καθυστερούν οι αλλαγές θα γίνονται περισσότερο επώδυνες και τόνισε ότι στόχος είναι «η θωράκιση των δικαιωμάτων και η εγγύηση των παροχών στο μέλλον». Τα μέτρα περιλαμβάνουν σαρωτικές ενοποιήσεις Ταμείων (από 133 γίνονται 13), αλλαγές στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης για το σύνολο των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα και στα ειδικά Ταμεία (ΔΕΚΟ και τράπεζες), μείωση και της κύριας σύνταξης κατά την πρόωρη συνταξιοδότηση. Θέτουν όριο ηλικίας 58 ετών για την 37ετία και οδηγείται στα 60 η 35ετία (από τα 58), κίνητρα παραμονής στην εργασία- και αντικίνητρα πρόωρης αποχώρησης. Διπλασιάζεται στα 100 ο ελάχιστος αριθμός ενσήμων για την ιατροφαρμακευτική κάλυψη από τα Ταμεία. Παρατείνεται ως το τέλος του 2009 η αναλογική σύνταξη με 3.500 ένσημα. Δημιουργείται ο Λογαριασμός Αλληλεγγύης και καθιερώνεται υποχρεωτικά ο Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης.

Ορια ηλικίας
Αυξάνεται η ηλικία συνταξιοδότησης τουλάχιστον δύο χρόνια για όσους ασφαλισμένους συνταξιοδοτούνται με ειδικές διατάξεις. Το νομοσχέδιο ανατρέπει τις διατάξεις για «έξοδο» με 35ετία και 37ετία, θίγοντας τόσο τους παλαιούς (1983-1992) όσο και τους νέους ασφαλισμένους (μετά το 1993). Χαμένοι θα βγουν τα επόμενα 15 χρόνια περίπου 225.000 ασφαλισμένοι. Οι επώδυνες αλλαγές θα ξεκινήσουν το 2013 και η αύξηση του ορίου ηλικίας γίνεται με την προσθήκη ενός εξαμήνου ανά έτος. Η συνταξιοδότηση με 35ετία θα γίνεται στα 60 έτη, επηρεάζοντας τους «παλαιούς» ασφαλισμένους στο ΙΚΑ και όσους ασφαλίστηκαν μετά το 1983 στα άλλα Ταμεία μισθωτών, στα Ταμεία αυτοαπασχολουμένων και στους φορείς Τύπου. Από το 2013 τα απαιτούμενα έτη αυξάνονται κατά ένα εξάμηνο ετησίως, για να φθάσουν στα 60. Επίσης, όσοι έχουν 37 έτη ασφάλισης θα συνταξιοδοτούνται σε ηλικία 58 ετών και όχι χωρίς όριο όπως ίσχυε ως τώρα. Από το 2013 μπαίνει όριο ηλικίας και έτσι οι ασφαλισμένοι θα πρέπει υποχρεωτικά να έχουν συμπληρώσει το 58ο έτος.

Βαρέα
Αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης κατά δύο χρόνια για «έξοδο» με 35ετία προβλέπει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο για τους εργαζομένους στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Η αύξηση θα είναι ένα εξάμηνο τον χρόνο και ξεκινά να εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2013. Δηλαδή τα νέα όρια για συνταξιοδότηση με 35ετία θα διαμορφωθούν σταδιακά στα 55 (από 53) για μειωμένη σύνταξη και στα 57 (από 55) για πλήρη. Αναγκαία προϋπόθεση είναι οι εργαζόμενοι να έχουν συμπληρώσει 10.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων οι 7.500 σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.

Μητέρες
Τουλάχιστον πέντε επιπλέον χρόνια θα αναγκασθούν να εργασθούν οι μητέρες ανηλίκων. Οι αλλαγές θα επηρεάσουν περισσότερες από 250.000 γυναίκες τα επόμενα 20 χρόνια, που σήμερα βγαίνουν στη σύνταξη πριν από τα 55 χρόνια τους. Οι μητέρες ασφαλισμένες στα ειδικά Ταμεία από το 1983 και εντεύθεν θα συνταξιοδοτούνται στα 55 έτη αντί των 50 που ίσχυε σήμερα. Η αύξηση θα γίνει σταδιακά από το 2013, με την προσθήκη ενός έτους κάθε χρόνο. Οι ασφαλισμένες στο ΙΚΑ από το 1993 και εντεύθεν επίσης θα συνταξιοδοτούνται στο 55ο έτος, αλλά με αρχή το 2010. Το 55ο έτος της ηλικίας θα απαιτείται και για τις μητέρες τριών παιδιών και άνω που σήμερα συνταξιοδοτούνται στα 20 έτη ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας. Σημειώνεται ότι προϋπόθεση για τη χορήγηση της σύνταξης είναι η ανηλικότητα του παιδιού στο 50ό έτος ηλικίας της μητέρας και όχι στο 55ο έτος. Δηλαδή, τη σύνταξη δικαιούται η μητέρα ακόμη και αν στο μεσοδιάστημα το παιδί πάψει να είναι ανήλικο.

Προστασία μητρότητας
Καθιερώνεται εξάμηνη άδεια μητρότητας πέραν της άδειας λοχείας την οποία θα λαμβάνουν οι μητέρες, κατά τη διάρκεια της οποίας θα δικαιούνται τον κατώτατο μισθό και αναλογία δώρων από τον ΟΑΕΔ. Ο Οργανισμός θα αναλάβει και την απόδοση στον ασφαλιστικό φορέα των ασφαλιστικών εισφορών. Αυξάνεται ο πλασματικός χρόνος ασφάλισης της μητέρας από 4,5 σε 5 έτη με τρία παιδιά, εφόσον αποκτήθηκαν από την 1.1.2000 και μετά.

Κίνητρα και αντικίνητρα
Οσοι παραμένουν στην εργασία τους μετά την 35ετία και μετά το 60ό έτος της ηλικίας λαμβάνουν επιπλέον προσαύξηση της σύνταξης κατά 3,3% για κάθε χρόνο παραμονής, με όριο τα τρία συνολικά έτη. Το ίδιο ισχύει και για τους ασφαλισμένους μετά το 1993, με τη διαφορά ότι το έτος ηλικίας είναι το 65ο αντί του 60ού.

Αντιθέτως, όσοι αποχωρούν νωρίτερα (πρόωρη συνταξιοδότηση) θα λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη κατά 6% για κάθε έτος πριν από την κανονική συνταξιοδότηση αντί του 4,5% που ισχύει σήμερα. Στο νομοσχέδιο αναφέρεται μείωση 1/200 της σύνταξης για κάθε μήνα που υπολείπεται από τη συμπλήρωση των κανονικών ορίων αντί του 1/267 σήμερα. Επικουρικές συντάξεις
Μείωση των επικουρικών συντάξεων από 20% ως 50% τα επόμενα χρόνια θα επιφέρουν οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου για περίπου ένα εκατομμύριο ασφαλισμένους που θα λάβουν μικρότερη σύνταξη. Με το νομοσχέδιο τίθεται πλαφόν 20% των συντάξιμων αποδοχών και τα Ταμεία που υπερβαίνουν το ποσοστό αυτό θα πρέπει να προχωρήσουν σε μείωση. Η μείωση θα ξεκινήσει το 2013 και θα γίνει σε οκτώ ισόποσες ετήσιες δόσεις. Ενδεικτικό των επιπτώσεων είναι το γεγονός ότι με βάση τα στοιχεία των εργαζομένων στα Ταμεία ο περιορισμός των επικουρικών συντάξεων στο 20% θα οδηγήσει σε μείωση κατά 43% της σύνταξης. Ωστόσο εδώ πρέπει να επισημανθεί ότι οι ασφαλισμένοι καταβάλλουν ως και 66% υψηλότερες εισφορές. Στο νομοσχέδιο αναφέρεται ότι μόνο με απόφαση του υπουργείου Οικονομίας μπορεί να καθορίζεται μεγαλύτερο ποσοστό από το 20% στις επικουρικές συντάξεις. Ωστόσο αυτό θα γίνεται μόνο εφόσον το επιτρέπει η οικονομική κατάσταση του κάθε φορέα και ύστερα από αναλογιστική μελέτη. Σημειώνεται ότι σήμερα στα επικουρικά ταμεία οι συντάξεις για τα 35 έτη ασφάλισης κυμαίνονται από το 12% έως και το 80% των συντάξιμων αποδοχών. Οσον αφορά τις εισφορές, αυτές κυμαίνονται από το 6% έως και το 12% των αποδοχών.

Παροχές υγείας: Για τη θεώρηση του βιβλιαρίου υγείας θα απαιτούνται πλέον 100 αντί των 50 ενσήμων το προηγούμενο έτος.

Αναλογική σύνταξη: Παρατείνεται ως τις 31.12.2009 η χορήγηση αναλογικής σύνταξης με 3.500 ένσημα ή 11,5 έτη ασφάλισης στο 65ο έτος της ηλικίας.

Λογαριασμός Αλληλεγγύης: Δημιουργείται Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί μετά το 2019 για τη στήριξη του συστήματος. Από 1.1.2009 ο λογαριασμός θα χρηματοδοτείται: από το 10% των ετήσιων συνολικών εσόδων από αποκρατικοποίηση δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών· από το 4% επί των ετήσιων συνολικών εσόδων του ΦΠΑ· από το 10% επί του συνόλου των ετησίως εισπραττόμενων ποσών από κοινωνικούς πόρους από τους συγκεκριμένους ασφαλιστικούς φορείς. Καθιερώνεται από 1.6.2009 ο Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης για τους άμεσα και έμμεσα ασφαλισμένους, με τον οποίο θα συναλλάσσονται οι ασφαλισμένοι σε όλες τις επαφές με το Ταμείο τους. Με τον τρόπο αυτόν θα γίνουν ευκολότερες οι συναλλαγές αλλά και η διασταύρωση των στοιχείων.