▅ Η Αir France ετοιμάζεται να περικόψει 1.000 θέσεις εργασίας ως το 2016, ενώ μείωσε ήδη τις πτήσεις της προς Ρεν, Λυών, Αβινιόν και Στρασβούργο
▅ Ο σιδηρόδρομος στην Ευρώπη έχει μετατραπεί σε ανταγωνιστικό τομέα της οικονομίας, ο οποίος απειλεί να παραγκωνίσει τις αερομεταφορές
▅ Το ΤGV Εst του Παρισιού έφθασε ως το Στρασβούργο, ενώ πριν από λίγες εβδομάδες άρχισε να λειτουργεί η καινούργια γραμμή Μαδρίτη- Βαρκελώνη
ΛΟΝΔΙΝΟ Πονοκέφαλο στις αεροπορικές εταιρείες έχουν προκαλέσει τα τρένα υψηλής ταχύτητας της Ευρώπης τα οποία έχουν μειώσει τις αποστάσεις, με αποτέλεσμα ο σιδηρόδρομος να έχει μετατραπεί σε άκρως ανταγωνιστικό τομέα της οικονομίας, ο οποίος απειλεί να παραγκωνίσει τις αερομεταφορές. Για του λόγου το αληθές, η Αir France ετοιμάζεται να περικόψει 1.000 θέσεις εργασίας ως το 2016, ενώ μείωσε ήδη τις πτήσεις της προς Ρεν, Λυών, Αβινιόν και Στρασβούργο. Τα «φτερωτά τρένα» αποτελούν σήμερα τη μεγαλύτερη πρόκληση για τις αερομεταφορές, καθώς το σιδηροδρομικό δίκτυο που διατρέχει τη Γηραιά Ηπειρο είναι πολύ πυκνό. Συχνά αποτελείται από τρένα τα οποία αναπτύσσουν ιλιγγιώδεις ταχύτητες και καλύπτουν μεγάλες αποστάσεις σε μόλις λίγες ώρες.

Ανησυχούν οι αεροπορικές εταιρείεες
Πριν από λίγες εβδομάδες άρχισε να λειτουργεί η καινούργια γραμμή Μαδρίτη- Βαρκελώνη, ενώ σε διάστημα λίγων μηνών το ΤGV Εst του Παρισιού έφθασε ως το Στρασβούργο. Ως το τέλος του 2009 είναι η σειρά της Ιταλίας να θέσει σε λειτουργία το δικό της ανάλογο σιδηροδρομικό δίκτυο.

Τα τρένα αυτά, που σε λίγα χρόνια αναμένεται να ταξιδεύουν από την Ισπανία ως τη Βρετανία και από τον Ατλαντικό ως τη Ρωσία, αρχίζουν να προκαλούν σοβαρές ανησυχίες στις μεγαλύτερες αεροπορικές εταιρείες.

Η επιτυχία των υπερταχειών αυτών (μια ενισχυμένη έκδοση του γαλλικού τρένου ΤGV αναπτύσσει ταχύτητα 574 χλμ./ώρα) είναι απλή: για αποστάσεις από 300 ως 1.000 χλμ.- ιδιαίτερα για τη σύνδεση δύο μεγάλων πόλεων- ο σιδηρόδρομος είναι πολύ πιο ελκυστικός τόσο από άποψη τιμής και ωραρίων όσο και από άποψη άνεσης, για να μην αναφερθούμε στην περιβαλλοντική μόλυνση που προκαλεί μια αεροπορική πτήση.

Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η γραμμή Μαδρίτη- Σεβίλλη, η πρώτη σιδηροδρομική διαδρομή των ισπανικών τρένων υψηλής ταχύτητας (ΑVΕ).

Το 1999 μόνο το 33% των Ισπανών χρησιμοποιούσε τον σιδηρόδρομο για αυτή τη διαδρομή, ενώ σήμερα, που η διάρκεια του ταξιδιού έχει μειωθεί λόγω των μεγάλων ταχυτήτων των τρένων, το ποσοστό του επιβατικού κοινού αυξήθηκε στο 79%!

Το ίδιο ισχύει και για τη διαδρομή Μαδρίτη- Βαρκελώνη, η οποία ως σήμερα αποτελούσε την πιο δημοφιλή αεροπορική πτήση ολόκληρης της Γηραιάς Ηπείρου (ακολουθεί η πτήση Ρώμη- Μιλάνο): στις 20 Φεβρουαρίου η ΑVΕ εγκαινίασε το δίκτυο των υπερταχειών που καλύπτουν την απόσταση αυτή σε δυόμισι ώρες και, σύμφωνα με τις προβλέψεις, αναμένεται να χρησιμοποιείται ως το 2010 από το 41% του επιβατικού κοινού. Ο μεγαλύτερος ισπανικός αερομεταφορέας Ιberia, από την πλευρά του, αναμένεται να σημειώσει τεράστια πτώση από το 53% στο 35%, και γι΄ αυτό ετοιμάζεται να «συμμαχήσει» με μικρότερες αεροπορικές εταιρείες.

Στον σιδηρόδρομο, ωστόσο, είναι οι λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά: τα τρένα ΑVΕ αναχωρούν με σχεδόν ελβετική ακρίβεια, ενώ σε περίπτωση καθυστέρησης που ξεπερνά τα 15 λεπτά επιστρέφεται το κόστος του εισιτηρίου.

Η παλαιότερη «αντιπαράθεση» μεταξύ των αερομεταφορών και του σιδηρόδρομου χρονολογείται από την αρχή της δεκαετίας του ΄70 μεταξύ της Αir France και του ΤGV. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της διαδρομής ΠαρίσιΣτρασβούργο: το επιβατικό κοινό χρησιμοποιούσε το τρένο στην αρχή της λειτουργίας του- τον Μάιο του 2007- σε ποσοστό 35%, ενώ πέντε μήνες αργότερα το ποσοστό ανήλθε στο 60%. Παράλληλα οι τιμές των σπιτιών στο Στρασβούργο- όπως συμβαίνει και με όλες τις πόλεις που εξυπηρετούνται από τις υπερταχείες- αυξήθηκαν κατά 10% μέσα σε λίγες εβδομάδες.

Η επανάσταση των υπερταχειών
Υπό αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, ο γαλλικός αερομεταφορέας αναγκάστηκε να προβεί σε αντίμετρα, όπως η περικοπή 1.000 θέσεων εργασίας ως το 2016. Παράλληλα τον Μάρτιο μείωσε τις πτήσεις προς τη Ρεν, τη Λυών και την Αβινιόν, ενώ σήμερα μείωσε κατά δύο τις πτήσεις για Στρασβούργο.

Τις τελευταίες εβδομάδες μάλιστα επεξεργάζεται ένα σχέδιο αγοράς 12 τρένων ΑGV, τα νέα αποκτήματα της εταιρείας Αlstom, προκειμένου να υπάρξει ταχεία σύνδεση μεταξύ του γαλλικού αερολιμένα Ρουασί και του ολλανδικού Σίπχολ.

Η επανάσταση των υπερταχειών εξαπλώθηκε επίσης στη Βρετανία και στη Γερμανία. Για παράδειγμα, η διαδρομή Λονδίνο- Παρίσι (η οποία διαρκεί 2 ώρες και 15 λεπτά με το τρένο) γίνεται κατά 70% από το Εurostar, το οποίο αναχωρεί στην ώρα του κατά 91% έναντι 68,8% για τα αεροπλάνα που εκτελούν την ίδια πτήση.

Τα τρένα Τav στην Ιταλία δεν θα αποτελέσουν εξαίρεση. Ειδικά στη διαδρομή Ρώμη- Μιλάνο ο εθνικός αερομεταφορέας Αlitalia κινδυνεύει να χάσει την πρωτοκαθεδρία: από το τέλος του 2009 η υπερταχεία θα καλύπτει τη διαδρομή σε μόλις 3 ώρες. Αν υπολογίσουμε επίσης ότι για ένα αεροπορικό ταξίδι ο επιβάτης χάνει ώρα στη μεταφορά του προς το αεροδρόμιο, στον έλεγχο αποσκευών (check-in) και στις καθυστερήσεις των πτήσεων, η δημοτικότητα του σιδηρόδρομου έναντι των αερομεταφορών δεν αποκλείεται να αυξηθεί θεαματικά.

Στόχος το ενιαίο ευρωπαϊκό δίκτυο

ΠΑΡΙΣΙ Ηεύκολη μετακίνηση εντός των ευρωπαϊκών εδαφών είναι η μεγάλη πρόκληση για το μέλλον. Παρά το γεγονός ότι οι υπερταχείες της Ευρώπης είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς, οι διαμεθοριακές συνδέσεις αποδεικνύονται περίπλοκες. Παραδείγματος χάριν, οι επιβάτες των γαλλικών Τrains a GrandeVitesse, ευρύτερα γνωστών ως ΤGV, δεν μπορούν να κάνουν κρατήσεις για να ταξιδέψουν με τις υπερταχείες της γειτονικής Γερμανίας ή να επιβιβασθούν σε ΤGV από το Μονπελιέ για τη Βαρκελώνη στη Βόρεια Ισπανία.

Πέρυσι τον Ιούλιο επτά εταιρείες διαχείρισης σιδηροδρομικών δικτύων ένωσαν τις δυνάμεις τους για να σχηματίσουν τη Railteam, μια συμμαχία που αποσκοπεί στη δημιουργία ομοιογενούς δικτύου υψηλών ταχυτήτων στη Δυτική Ευρώπη.

Θυμίζοντας αεροπορική συμμαχία η Railteam συστήνει κοινό σύστημα κρατήσεων, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία εντός του 2009. Παράλληλα θα συμβάλλει στον συντονισμό των δρομολογίων των εταιρειών-μελών, ούτως ώστε να περιορίσει τον χρόνο που χάνεται σε στάσεις. Μάλιστα θα υπάρχει μέριμνα προσφορών για τους σταθερούς ταξιδιώτες, ένα ακόμη στοιχείο ενδεικτικό της τακτικής των αερογραμμών.