O ι διαπιστώσεις της έρευνας που, εκτός από τη συμπεριφορά των δημοσίων υπαλλήλων, μελετά και τα πορίσματα των ελεγκτικών μηχανισμών και μεταφέρει τη διεθνή εμπειρία στην καταπολέμηση της διαφθοράς, είναι ότι, αντί της διερεύνησης των προϋποθέσεων της διαφθοράς, δημιουργούνται κατασταλτικοί μηχανισμοί αντιμετώπισής της, οι οποίοι επίσης διαβρώνονται ταχύτατα, με συνέπεια να υποκαθίστανται από άλλους, σε δεύτερο επίπεδο, που επιδιώκουν να ελέγξουν τους πρώτους.

Ως «εργαλεία πολιτικής» με βάση την αξιολόγηση της διεθνούς εμπειρίας καταγράφονται τα εξής:

1Οι γενικές πολιτικές, όπως η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη διαφθορά που αποτελεί και το πρώτο παγκόσμιο κείμενο πολιτικής, καθόλου δεν εγγυώνται την αποτελεσματικότητα των πολιτικών κατά της διαφθοράς. Ανεξάρτητες αρχές σε χώρες με έντονο πολιτικό και κομματικό παρεμβατισμό, όπως η Ελλάδα, δεν ευδοκιμούν και κώδικες δεοντολογίας σε χώρες και διοικήσεις που έχουν ελάχιστα ανεπτυγμένη κουλτούρα υπευθυνότητας και λογοδοσίας καταλήγουν γράμμα κενό περιεχομένου.

2Μείζων οικονομική πολιτική που μπορεί να συμβάλει στην περιστολή της διαφθοράς θεωρείται εκείνη με την οποία επιχειρείται ο έλεγχος των δημοσίων συμβάσεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, από τα 4 τρισ. ευρώ που καλύπτουν οι δημόσιες συμβάσεις τα 400 δισ. ευρώ καταλήγουν στις τσέπες των διεφθαρμένων. 3Πολιτικές πρωτοβουλίες που ενδυναμώνουν τους θεσμούς, τη δημοκρατία και την κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και μέτρα για την ενίσχυση της αποκέντρωσης, τη βελτίωση του επαγγελματισμού των δημοσίων λειτουργών, την αύξηση των μισθών και των εν γένει απολαβών τους θεωρούνται ότι συμβάλλουν στη μείωση της διαφθοράς.

4 Η μάχη κατά της διαφθοράς μέσω της ανύψωσης του βαθμού κοινωνικής ευθύνης όλων όσοι συμμετέχουν στα κοινωνικά δρώμενα είναι επίπονη, απαιτεί μεγάλο βάθος χρόνου και συντονισμό προσπαθειών. Διεφθαρμένοι δεν είναι μόνον πολιτικοί και δημόσιοι υπάλληλοι, αλλά και τραπεζίτες και δικηγόροι και λογιστές και μηχανικοί που ασχολούνται με τα δημόσια έργα. Ειδικότερα, οι ενέργειες για τη μεγαλύτερη κοινωνική υπευθυνότητα των πολιτικών αφορούν τον έλεγχο των πράξεων και της συμπεριφοράς τους μέσω της δημιουργίας αποτελεσματικών προς τούτο μηχανισμών. Τούτο θεωρείται επιβεβλημένο, αφού ολοένα περισσότεροι πολιτικοί λαμβάνουν αποφάσεις από τις οποίες έχουν προσωπικό όφελος και μάλιστα, όπως συχνά συμβαίνει, ενώ διακηρύσσουν την αποφασιστικότητά τους για την πάταξη της διαφθοράς.

5Δεν έχει βρεθεί έως τώρα ένα αξιόπιστο σύστημα χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων το οποίο να μην παραβιάζεται από πολιτικούς, όπως υποστηρίζει και η Παγκόσμια Τράπεζα. Είναι τόσο πολλές οι περιπτώσεις και οι δυνατότητες χρηματισμού τους (με συνηθέστερα κανάλια τα δημόσια έργα, τις κρατικές επιχειρήσεις, τις ιδιωτικοποιήσεις και τη δυνατότητα της τοποθέτησης ανθρώπων σε θέσεις-κλειδιά στον κρατικό μηχανισμό) που καταντά σισύφεια η προσπάθεια ελέγχου τους.