▅ Η υπόθεση ξεκίνησε όταν οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες έκλεψαν κατάλογο με γερμανούς φοροφυγάδες από υπάλληλο τράπεζας του Λιχτενστάιν
▅ Η καγκελάριος Μέρκελ ζήτησε χθες από τον πρωθυπουργό του Λιχτενστάιν συνεργασία για την πάταξη της φοροδιαφυγής
▅ Η κρίση επιδεινώθηκε από τις επικρίσεις Γερμανών κατά του «φορολογικού παραδείσου» και τις οξύτατες ανταπαντήσεις αξιωματούχων του κρατιδίου
Ηέκκληση για «συνεργασία» της γερμανίδας καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ προς τον πρωθυπουργό του Λιχτενστάιν Οτμαρ Χάσλερ χθες στο Βερολίνο, κατά την προγραμματισμένη του επίσημη επίσκεψη, δεν είχε τον συνήθη χαρακτήρα των επίσημων διακρατικών επισκέψεων. Γιατί εδώ και λίγες ημέρες οι σχέσεις της Γερμανίας με το πριγκιπάτο βρίσκονται σε εξαιρετική ένταση, καθώς ο φορολογικός παράδεισός του αποδείχθηκε ότι κρύβει τεράστια φοροδιαφυγή της ίδιας της γερμανικής ελίτ.

Η ιστορία ξεκίνησε στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας, όταν αποκαλύφθηκε ότι οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες (ΒΝD), χρησιμοποιώντας μεθόδους ομολογουμένως καθόλου « ορθόδοξες», έκλεψαν έναν κατάλογο με γερμανούς φοροφυγάδες από υπάλληλο της πριγκιπικής τράπεζας Liechtensteinische Landesbank (LLΒ). Χρειάστηκε μάλιστα να λαδώσουν με κάπου 5 εκατ. ευρώ τον πληροφοριοδότη τους (ο οποίος σύμφωνα με τη «Wall Street Journal» είναι ο Χάινριχ Κίμπερ, ο οποίος είχε πουλήσει τον κατάλογο και σε άλλες χώρες) και να τον φυγαδεύσουν στην Αυστραλία, όπου του έφτιαξαν νέα ταυτότητα.

Πλήγμα για την οικονομία
Αν το πλήγμα όμως για την αξιοπιστία απέναντι στους πελάτες της είναι προφανώς τεράστιο, για μια χώρα της οποίας το 30% του ΑΕΠ της προέρχεται από «τραπεζικές εργασίες» και δη κυρίως με γερμανούς πολίτες, το ίδιο ή και χειρότερο ήταν για τον μεγάλο ευρωπαίο γείτονά της. Γιατί επίσης αποκαλύφθηκε ότι η φοροδιαφυγή στα υψηλά κλιμάκια της ελίτ είναι εξαιρετικά εκτεταμένη και αφορά επίλεκτα στελέχη της.

Η οργή απέναντι σε μια ελίτ η οποία φοροδιαφεύγει τόσο εκτεταμένα και εύκολα πήρε γρήγορα τη μορφή καταγγελίας του πριγκιπάτου ως κατ΄ εξοχήν φορολογικού παραδείσου. «Φορολογικοί παράδεισοι όπως το Λιχτενστάιν δεν έχουν θέση σε μια σύγχρονη Ευρώπη» δήλωσε από τη Δευτέρα ο Σοσιαλδημοκράτης Τόμας Οπερμαν , ενώ ο πρόεδρος της CSU, βαυαρικού κομματιού του κυβερνητικού CDU, Ερβιν Χούμπερ απαίτησε «να πνίξουμε τους γνωστούς φορολογικούς παραδείσους». Προς την ίδια κατεύθυνση και ο επικεφαλής των Σοσιαλδημοκρατών Κουρτ Μπεκ κάλεσε ανοιχτά για την επιβολή «κυρώσεων». Στον χορό της καταγγελίας του φορολογικού παραδείσου μπήκε και ο Γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ Αγχελ Γκουρία, ο οποίος εδώ και καιρό προσπαθεί να βάλει «πρότυπα διαφάνειας και ανταλλαγής πληροφοριών στον φορολογικό τομέα» με τους φορολογικούς παραδείσους, αλλά του οποίου οι προσπάθειες ακόμη δεν έχουν καταφέρει να πείσουν τρεις από αυτούς: την Ανδόρα, το Μονακό και το Λιχτενστάιν. Για το γερμανόφωνο ωστόσο κρατίδιο των 35.000 κατοίκων, το οποίο είναι εγκλωβισμένο ανάμεσα στην Ελβετία και στην Αυστρία, η αντεπίθεση ήρθε από το υψηλότερο επίπεδο. Την Τρίτη, ο αρχηγός του κράτους, πρίγκιπας Αλόις φον ουντ τσου Λιχτενστάιν, παραχώρησε συνέντευξη Τύπου στην πρωτεύουσα Βαντούζ για να εξηγήσει ότι «το γερμανικό φορολογικό σύστημα είναι το χειρότερο στον κόσμο» και να καταγγείλει «την εγκληματική ενεργητικότητα των γερμανικών φορολογικών αρχών». Ο υπουργός Δικαιοσύνης Κλάους Τσούτσερ επιτέθηκε στις «γερμανοτευτονικές ενέργειες», οι οποίες δεν ταιριάζουν «σε ένα πολιτισμένο κράτος». Ο ελβετός δικηγόρος Λούσιους Μπλάτνερ εξήγησε αυτή την ένταση. «Είναι μια καταστροφή για το τραπεζικό σύστημα του πριγκιπάτου. Οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες ζουν εξ ορισμού με βάση τη διακριτικότητα. Οι πελάτες κινδυνεύουν να τραβήξουν τα λεφτά τουςαν έχουν την αίσθηση ότι τα τραπεζικά τους δεδομένα δεν είναι πλέον ασφαλή στο Λιχτενστάιν» είπε.

Στη χθεσινή συνάντηση των δύο ηγετών, η γερμανίδα καγκελάριος πίεσε τον ομόλογό της τού Λιχτενστάιν να κάνει ορισμένα βήματα συνεργασίας ειδικά στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Και ανέφερε τις συζητήσεις του Λιχτενστάιν με το ευρωπαϊκό γραφείο για την πάλη ενάντια στη φοροδιαφυγή (ΟLΑF), στελέχη του οποίου πάντως, που περιμένουν τώρα « η ιστορία αυτή να κλονίσει τις διαπραγματεύσεις προς ευνοϊκή για την Ευρώπη κατεύθυνση», εξηγούν ότι «ως τώρα δεν μπορούμε να πούμε ότι η συνεργασία του πριγκιπάτου στις διαπραγματεύσεις μας ήταν ιδιαίτερα αποδοτική». Κατά δεύτερον, η κυρία Μέρκελ ζήτησε από το πριγκιπάτο να εφαρμόσει την οδηγία της ΕΕ για το ξέπλυμα χρήματος και να συνεργαστεί καλύτερα με τον ΟΟΣΑ σε σχέση με τα φορολογικά θέματα.

Σε μονοπάτι μεταρρυθμίσεων
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ενωσης Τραπεζιτών του Λιχτενστάιν Μίκαελ Λάουμπερ «το πρόβλημα δεν βρίσκεται στο αν το Λιχτενστάιν βοηθάει τις φορολογικές παραβάσεις ή αν κρύβει εγκληματικά προϊόντα. Υπάρχουν νόμοι εξαιρετικά σαφείς». Κατά τον τραπεζίτη, το πρόβλημα κυρίως βρίσκεται στη «δικαστική συνδρομή για φοροδιαφυγή» , καθώς η τελευταία δεν θεωρείται αδίκημα και δεν δέχεται να άρει το τραπεζικό απόρρητο παρά μόνο αν ο κατηγορούμενος «έχει πράξει πονηρά,με στόχο ιδιαίτερο την παραπλάνηση». Ο πρωθυπουργός του Λιχτενστάιν κ. Χάσλερ εξήγησε από την πλευρά του στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου ότι «το Λιχτενστάιν βρίσκεται σε μονοπάτι μεταρρυθμίσεων» και συμφωνεί να βρεθεί καλή συνεργασία με τους ευρωπαίους εταίρους για να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή.