Δεν ξέρω τι μπορεί να γράψει κανείς για όσα παρακολουθούμε. Να αναλύσει, να καταγγείλει, να σαρκάσει; Και τι απ’ όλα; Η Ελλάδα που ζούμε έχει μια καταπληκτική ικανότητα να καταναλώνει τις λέξεις πριν από τα πράγματα.
Μερικοί, επιχειρώντας ηρωική έξοδο, λένε ότι πρέπει να σπάσει ο γόρδιος δεσμός επαναφέροντας την πολιτική συζήτηση στις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η χώρα. Σωστά. Αλλά οι μεταρρυθμίσεις απαιτούν θυσίες μικρές ή μεγάλες, και οι θυσίες, έστω οι προσωρινές, για να γίνουν αποδεκτές χρειάζονται σε κάποιον βαθμό μια συναίνεση. Οποιοσδήποτε βαθμός συναίνεσης όμως χρειάζεται αξιοπιστία και ηθικό κύρος. Και τα δύο τα ξόδεψε η κυβέρνηση σπάταλα, από την πρώτη στιγμή: από τις υποκλοπές ως τα ομόλογα, από τους Πακιστανούς ως τους κουμπάρους, από τον Χούπη ως τον Τσιτουρίδη και από τον Μαγγίνα ως τον Ζαχόπουλο. Ακόμη κι αν η κυβέρνηση δεν έχει χάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, καμία μεταρρύθμιση προς καμία κατεύθυνση δεν μπορεί να φέρει εις πέρας με την έλλειψη αξιοπιστίας που τη χαρακτηρίζει. Γι’ αυτό και ό,τι αρχίζει, ή μισο-αρχίζει, όπως η πανεπιστημιακή μεταρρύθμιση, το μαζεύει. Τίποτε δεν μπορεί να ολοκληρώσει εκτός από μεταβιβάσεις εισοδήματος από την κοινωνία στους πλούσιους, μέσω της φορολογίας. Τι μένει επομένως από τη σημαία της ηθικής και της διαφάνειας και την υπόσχεση των μεταρρυθμίσεων με την οποία εξελέγη η κυβέρνηση; Αρα, ποια αξία έχει η προτροπή «προχωρήστε στις μεταρρυθμίσεις»; Στο αδιέξοδο έχει παγιδευτεί όλη η κοινωνία.
Από τον ορυμαγδό των εικόνων και των λόγων θα μείνω σε κάτι που ούτε θεωρήθηκε σκάνδαλο ούτε πέρασε από κανενός το μυαλό να το σχολιάσει. Μιλώντας ένας από τους δημοσιογράφους που μπλέχτηκε προσφάτως στην ιστορία σε μια αποστροφή του λόγου του μίλησε για μια παρέα με «πέντε Ρωσίδες και τρεις συμβασιούχες» με την οποία, υποτίθεται, έβλεπε το περίφημο DVD. Η ανάκριση μπορεί να ψάχνει την αλήθεια του ισχυρισμού. Το πραγματικό σκάνδαλο όμως βρίσκεται στην εκφορά του λόγου. Στη μετωνυμική χρήση των ονομάτων. Η Ελλάδα, με πρωταγωνιστή τον άρρενα πληθυσμό της, έγραψε μία από τις μελανότερες σελίδες της ιστορίας της στη δεκαετία του 1990 με την εκτεταμένη παράνομη σεξουαλική εκμετάλλευση γυναικών από την Ανατολική Ευρώπη. Τώρα, στις «Ρωσίδες» προστίθενται και οι «συμβασιούχες». Εκεί βρίσκεται το πραγματικό σκάνδαλο. Στο πλαίσιο, στη διάπραξή του, στην εκφορά του και στην αναλγησία μας. Το σκάνδαλο δηλαδή βρίσκεται στην κανονικότητα των πραγμάτων. Εκεί που δεν το αναζητεί η Δικαιοσύνη, ούτε το σχολιάζουν τα Μέσα, ούτε απασχολεί τους πολιτικούς. Το βλέπουν όμως τα νέα παιδιά του τόπου αυτού.
Ο κ. Αντώνης Λιάκος είναι καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
