Τώρα που κόπασε ο μετεκλογικός πανηγυρισμός ή ο πανικός θα περίμενε κανείς να παρουσιαστεί μια τεκμηριωμένη ανάλυση των λόγων οι οποίοι οδήγησαν σε αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα και μια ολοκληρωμένη εκτίμηση των άμεσων συνεπειών του σε σχέση με την οικονομική πολιτική την οποία άσκησε η Νέα Δημοκρατία ως κυβέρνηση και που αντίστοιχα αναμένεται να εφαρμόσει.
Αναμφίβολα, η οικονομική συνιστώσα δεν αποτελεί το μοναδικό κίνητρο σε μια τελική απόφαση κατά την ώρα της κάλπης. Αν δεν συνέβαιναν έτσι τα πράγματα, αν δηλαδή συνέπιπτε πλήρως κοινωνική θέση και πολιτική στάση, τότε τα αποτελέσματα των κοινοβουλευτικών εκλογών θα ήταν σαφώς «προσημειωμένα», χωρίς την ανάγκη οι σφυγμομετρήσεις να αποτελούν μηχανισμούς αποτύπωσης και συνάμα διαμόρφωσης της «κοινής γνώμης».
Μόνον που σε αυτές τις εκλογές, αν υιοθετηθεί η έρευνα της «Public Issue», δεν ήταν μόνο το 46% των εργοδοτών-επιχειρηματιών που υπερψήφισε τη Νέα Δημοκρατία, αλλά και το 46% των αγροτών, το 41% των μισθωτών του δημόσιου τομέα και το 36% του ιδιωτικού, το 47% των ανέργων, το 53% των συνταξιούχων του Δημοσίου και το 47% του ιδιωτικού τομέα και το 30% των φοιτητών. Τέλος, από το σύνολο των ψηφοφόρων ως προς την απόφανση: «Είναι το λιγότερο κακό» και ως προς τη διαβεβαίωση ότι «Ψηφίζουν πάντα το ίδιο» το 41% και αντίστοιχα το 43% επιδοκίμασαν τη Νέα Δημοκρατία.
Κάθε οικονομική πολιτική είναι εντελώς συγκεκριμένη. Υπήρξαν τάχα «ευνοϊκές» νομοθετικές ρυθμίσεις για το τραπεζικό κεφάλαιο το οποίο γνώρισε μια νέα εποχή κερδοφορίας; Μειώθηκε ο συντελεστής φορολόγησης των κερδών από 32% (2005) σε 29% (2006), εντάχθηκαν τα ασφαλιστικά τους ταμεία στο ΙΚΑ (Ν. 3371), «πάγωσαν» οι διεργασίες μεταφοράς των αρμοδιοτήτων για θέματα ανταγωνισμού από την Επιτροπή Ανταγωνισμού στην Τράπεζα της Ελλάδος και αναδιατάχθηκαν σε βάρος των εργαζομένων οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Συνακόλουθα, υπήρξαν χαριστικές ρυθμίσεις στο εφοπλιστικό κεφάλαιο; Οι πλοιοκτήτες κρουαζιερόπλοιων απαλλάχθηκαν όχι μόνον από τις εργοδοτικές εισφορές προς το ΝΑΤ, αλλά οικειοποιήθηκαν και τις παρακρατηθείσες εισφορές των εργαζομένων, καταργήθηκε (ΠΔ 124/4.7.2006) το όριο ηλικίας για την απόσυρση των πλοίων της ακτοπλοΐας, καταργήθηκε η Ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή για τις θαλάσσιες ενδομεταφορές, παραιτήθηκε η κυβέρνηση από το δικαίωμα να επιβάλλει ρυθμίσεις για τους ναύλους και τροποποιήθηκαν οι εγκριτικές πράξεις νηολόγησης των ποντοπόρων πλοίων με δραστική μείωση των θέσεων εργασίας των ελλήνων ναυτικών.
Τι ακριβώς έγινε ως προς το βιομηχανικό κεφάλαιο; Μειώθηκαν από το 35% στο 25% οι συντελεστές φορολόγησης στα κέρδη των επιχειρήσεων, μέσα σε μια νύχτα αναδιατάχθηκαν οι όροι εργασίας (ελαστικό ωράριο, φτηνή υπερωριακή αμοιβή, χρόνος και ύψος συνταξιοδότησης), καθιερώθηκε ο «δανεισμός» ή η «ενοικίαση» εργαζομένων και ψηφίστηκε ο επαναπατρισμός των κεφαλαίων, χωρίς να ερωτώνται οι κάτοχοί τους για το πώς αυτά αποκτήθηκαν. Επίσης, ο αναπτυξιακός νόμος αύξησε τα ποσοστά επιδότησης στις επιχειρήσεις, απαλείφοντας την προϋπόθεση για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, θεσπίστηκε η αλλαγή στη σύνθεση της Επιτροπής Ανταγωνισμού και επιβλήθηκε έτσι πλειοψηφία των διορισμένων από την κυβέρνηση μελών της, ρυθμίστηκαν χρέη μεγαλοοφειλετών του ΙΚΑ, έχουν αλλάξει οι εργασιακές σχέσεις στις ΔΕΚΟ (με χαμηλότερο κόστος εργασίας για τους νεοπροσλαμβανόμενους), με την κατάργηση της λίστας των συνταγογραφούμενων φαρμάκων επιβαρύνθηκαν περίπου 30% τα Ταμεία προς όφελος των φαρμακοβιομηχάνων, ανατιμήθηκαν (Νοέμβριος του 2006) ως και 50% δύο εκατοντάδες φάρμακα ευρείας κατανάλωσης κτλ.
Οσο για το κράτος-εργοδότη συνέβαλε στη δραστική μείωση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων στο Δημόσιο, μειώθηκαν οι δαπάνες για την Υγεία, την Εκπαίδευση και την Ασφάλεια, με την έμμεση φορολογία να τους πλήττει και με την απουσία τιμαριθμοποίησης της φορολογικής κλίμακας. Προσθέτω τους νέους εργαζομένους («γενιά των 500 ευρώ») οι οποίοι κινούνται στον ευρύτερο κρατικό δακτύλιο (και όχι μόνο) χωρίς ασφάλιση, εργασιακά δικαιώματα και συμβάσεις εργασίας. Επιπλέον, απελευθερώθηκαν τα δίδακτρα των ιδιωτικών σχολείων και των ΙΕΚ και έγινε υποχρεωτική η μαθητεία στο νηπιαγωγείο, ακόμη και εκεί όπου δεν υπάρχουν δημόσια νηπιαγωγεία.
Δεν μνημονεύω εδώ τις προεκλογικές εξαγγελίες, οι οποίες από τον Μάρτιο του 2004 μεταφέρθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2007 χωρίς καμιά νέα «συσκευασία». Για να συμπληρωθεί όμως το ερώτημα της αναντιστοιχίας οικονομικής θέσης και ιδεολογικής συμπεριφοράς συνυπολογίζω ό,τι ρητά υπονοεί ο νέος προϋπολογισμός με τους αυξημένους φόρους εισοδήματος φυσικών προσώπων και «λοιπών κατηγοριών», τον φόρο ακίνητης περιουσίας και «λοιπών προϊόντων-υπηρεσιών», τον φόρο καυσίμων, τον υπερμεγέθη ειδικό φόρο κατανάλωσης καυσίμων και τις άλλες κατηγορίες άμεσων και έμμεσων φόρων. Δηλαδή την πρόβλεψη, για την ώρα, 6 δισ. ευρώ επιπλέον, τα οποία ως έμμεση φορολογία θα επιβαρύνουν δραστικά το μέσο και φτωχό βαλάντιο.
Ο κ. Παναγιώτης Νούτσος είναι καθηγητής της Κοινωνικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων.
