Μ ειωμένο είναι το ενδιαφέρον της αμερικανικής κυβέρνησης για τη Μεσόγειο, επισημαίνει μελέτη στρατιωτικών και πολιτικών αναλυτών του Ιδρύματος Ηoover η οποία έχει κατατεθεί στο Κογκρέσο και ορισμένα σημεία της έχει υπ΄ όψιν του «Το Βήμα». Η Μεσόγειος θεωρείται από τους αναλυτές «βάση της στρατηγικής των ΗΠΑ που συνδέει τα (αμερικανικά) συμφέροντα στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή». Γι΄ αυτό η έλλειψη ενδιαφέροντος- την οποία οι συντάκτες της μελέτης τεκμηριώνουν με στοιχεία επισήμων πηγών- εγκυμονεί κινδύνους για την πολιτική και στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ όχι μόνο στη μεσογειακή περιοχή, αλλά και στη Μέση Ανατολή, στην Κεντρική Αφρική, όπως και στα Δυτικά Βαλκάνια. Δύο τουλάχιστον επιτροπές της Βουλής θα ασχοληθούν με τις διαπιστώσεις των συντακτών της μελέτης και για ορισμένα στοιχεία της θα κληθούν να καταθέσουν υπουργοί και άλλοι ανώτεροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι τις προσεχείς εβδομάδες.

Η μελέτη, η οποία συντάχθηκε με εξουσιοδότηση (authorization) υποεπιτροπής Οικονομικών της προηγούμενης (ρεπουμπλικανικής) Βουλής, καταλογίζει στο Πεντάγωνο «αδράνεια» στην εφαρμογή αποφάσεων στρατηγικής σημασίας που έχουν ληφθεί στην Ουάσιγκτον την τελευταία δεκαετία και «περιστασιακή εκδήλωση ενδιαφέροντος» εκ μέρους των ΗΠΑ για τις πολιτικές, αμυντικές και οικονομικές σχέσεις τους με ολόκληρη την περιοχή της Μεσογείου. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, ενώ υπάρχει αρχηγείο του ΝΑΤΟ στην Ιταλία και αεροπορική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο, ούτε ένας ανώτερος αξιωματούχος, στρατιωτικός είτε πολιτικός, επισκέφθηκε τις χώρες της Βόρειας Αφρικής ή την Κροατία τα τρία τελευταία χρόνια. Το Πεντάγωνο έδειξε αδιαφορία ακόμη και στις βολιδοσκοπήσεις της Τυνησίας προς την Ουάσιγκτον που «υποδήλωναν προθυμία να υποδεχθεί σκάφη του αμερικανικού στόλου στα λιμάνια της», ενώ πολεμικά της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας κάνουν σχεδόν τακτικές εμφανίσεις στις βορειοαφρικανικές χώρες.

Ακόμη μικρότερο ενδιαφέρον δείχνει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, αξιωματούχοι του οποίου «φαίνεται να διακρίνουν στη Μεσόγειο μόνο την ύπαρξη του Ισραήλ (…) και κατά καιρούς της Τουρκίας». Σημειώνεται ότι πολλά προβλήματα σχέσεων θα είχαν επιλυθεί είτε δεν θα είχαν υπάρξει αν η Ουάσιγκτον «παρακινούσε τις χώρες της Μεσογείου που δεν μετέχουν στο ΝΑΤΟ να συμμετάσχουν σε αμερικανικές πρωτοβουλίες πολιτικής και οικονομικής φύσεως» που αφορούν την ευρύτερη περιοχή. Αναφέρεται χαρακτηριστικά η «ψυχρότητα ως και άρνηση» των ΗΠΑ να ανταποκριθούν θετικά στην «προθυμία (…) της Αγκυρας, της Ρώμης, της Αθήνας κ.ά. να αναλάβουν ενεργητικό ρόλο στην αντιμετώπιση του Μεσανατολικού». Τα δύο τελευταία χρόνια τρεις μόνο αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επισκέφθηκαν χώρες της Μεσογείου που δεν συνδέονται με το ΝΑΤΟ είτε δεν είναι το Ισραήλ. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην «περίεργη απροθυμία» της Ουάσιγκτον να καλέσει χώρες όπως η Κροατία, ο Λίβανος είτε η Αίγυπτος και η Αλγερία να συμμετάσχουν σε συναντήσεις υψηλού επιπέδου όπου συζητούνται προβλήματα τα οποία όχι μόνο εμμέσως αλλά άμεσα ενδιαφέρουν τις χώρες της Μεσογείου γενικώς. Μολονότι η υπουργός Κοντολίζα Ράις επανειλημμένα κάλεσε τις χώρες της Βόρειας Αφρικής να συνεργαστούν με τις ΗΠΑ σε μια σειρά ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος, δεν υπήρξε καμία συγκεκριμένη πρωτοβουλία της Ουάσιγκτον για την υλοποίηση μιας τέτοιας συνεργασίας. Η μελέτη παραθέτει χωρίς σχόλια τις «πικρίες και απογοητεύσεις» που δοκιμάζουν συμμαχικές ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου για την «αδιαφορία (…) σε βαθμό αποδοκιμασίας» ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών για ανάπτυξη των σχέσεων και δεσμών όλων των χωρών της Μεσογείου.

eust@dolnet.gr