Η αναθεώρηση της κοινοτικής οδηγίας, όπως προωθείται από το Συμβούλιο Υπουργών Απασχόλησης στο Λουξεμβούργο, ανοίγει παράθυρο για την κατάργηση του 48ώρου και οδηγεί σε εργάσιμη εβδομάδα 65 ωρών. Εφόσον υιοθετηθεί, θα αποτελέσει μία από τις μεγαλύτερες οπισθοδρομήσεις στην κοινωνική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ). Με σκοπό την «ευελιξία χωρίς ίχνος ασφάλειας» οι νεοφιλελεύθερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρωτοστατούν στη διαδικασία καταστρατήγησης των κοινωνικών δικαιωμάτων των ευρωπαίων εργαζομένων, φέρνοντας ξανά στο προσκήνιο τη συζήτηση για τις εργασιακές σχέσεις.
Ο όρος flexicurity, δηλαδή «ευελιξία με ασφάλεια» στις εργασιακές σχέσεις, μπήκε πρόσφατα στο λεξιλόγιό μας, κυρίως μέσω της ΕΕ. Οι διαφορετικές ερμηνείες του όρου αυτού πυροδοτούν εντάσεις, ενώ η κοινωνία αγνοεί τα πραγματικά διακυβεύματα στον χώρο της εργασίας.
Ποιος τελικά θα είναι ο ευέλικτος και ο ασφαλής σε αυτή την ιστορία; Ο εργοδότης που θα μπορεί να ρυθμίσει κατά το δοκούν το ωράριο, σε ατομική συμφωνία με τον κάθε εργαζόμενο, για πέραν της δωδεκάωρης καθημερινής εργασίας (δηλαδή 65ωρης εβδομαδιαίας) και να απολύει ανεξέλεγκτα και χωρίς υψηλό κόστος, επιβάλλοντας δυσμενείς όρους εργασίας; ΄Η ο εργαζόμενος, εφόσον του εξασφαλιστούν οι βέλτιστες προϋποθέσεις για τις θέσεις εργασίας, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μη διακυβεύονται τα δικαιώματά του; Σε μια ιδανική κατάσταση η «ευελιξία με ασφάλεια» θα μπορούσε να εναρμονίσει δύο έννοιες φαινομενικά αντίθετες, οι οποίες μπορούν να καταστούν αλληλοσυμπληρούμενες και να οδηγήσουν σε αμοιβαίο όφελος εργοδότες και εργαζομένους. Η αναβάθμιση των εργασιακών σχέσεων προς αμοιβαίο όφελος εργαζομένων και επιχειρήσεων στην Ελλάδα απαιτεί προοδευτικές μεταρρυθμίσεις και τομές, για να περάσουμε από την εργασιακή ζούγκλα στην ανοικτή αγορά εργασίας. Η ανάπτυξη αποτελεσματικών κοινωνικών υπηρεσιών, η διαδοχική ασφάλιση, η πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη, το δίκτυο υπηρεσιών φροντίδας παιδιού, κ.ο.κ., αποτελούν προϋποθέσεις χωρίς τις οποίες άνεργοι, εργαζόμενοι αλλά και αυτοαπασχολούμενοι στερούνται προστασίας και ασφάλειας.
Η σημαντικότερη ίσως προϋπόθεση είναι η ανάπτυξη μιας κουλτούρας διαλόγου και διαβούλευσης με αμοιβαία εμπιστοσύνη και πνεύμα συλλογικού συμφέροντος μεταξύ κοινωνικών εταίρων και πολιτείας. Αν εφαρμοστούν μονομερώς πολιτικές δήθεν «ευελιξίας με ασφάλεια» από μία κοινωνικά άδικη κυβέρνηση, όπως αποδεδειγμένα είναι της Νέας Δημοκρατίας, ελλοχεύει ο κίνδυνος να αποτελέσουν άλλοθι για τη νομιμοποίηση της εργασιακής απορρύθμισης και να οδηγήσουν σε περαιτέρω στρεβλώσεις.
Η Εύη Χριστοφιλοπούλου είναι εκπρόσωπος του ΠαΣοΚ για την Απασχόληση και την Κοινωνική Προστασία.
