Oι ανησυχίες μήπως η τρέχουσα διολίσθηση του δολαρίου πάρει περαιτέρω επικίνδυνες διαστάσεις έχουν επανέλθει στην επικαιρότητα τις τελευταίες ημέρες. Είναι ήδη δραματική η επιτάχυνση της πτώσης του πράσινου νομίσματος η οποία ξεκίνησε από τις 18 Σεπτεμβρίου, την ημέρα δηλαδή που κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) ξεκίνησε τις μειώσεις των επιτοκίων-κλειδιών του δολαρίου και σηματοδότησε τις ανησυχίες της για την κρίση στην αγοράς κατοικίας. Ο δείκτης του δολαρίου, τον οποίον καταρτίζει η Fed από το 1973 και σταθμίζει την ισοτιμία του αμερικανικού νομίσματος έναντι των έξι κυριότερων νομισμάτων με βάση τους εμπορικούς όρους, κατρακύλησε στο ναδίρ.
Ειδικότερα, έναντι του ευρώ το δολάριο σημειώνει τη μία πτώση ρεκόρ μετά την άλλη. Χθες το ευρώ εκτινάχθηκε στο 1,4968 δολάριο με συνέπεια να βρεθεί μία ανάσα από τα νέα σπουδαία τεχνητά και ψυχολογικά επίπεδα του 1,50 δολαρίου. Το πόσο επικίνδυνη γίνεται πλέον η κατάσταση αυτή απεικονίστηκε χθες στις προειδοποιήσεις του επικεφαλής της Αirbus ότι η κατακόρυφη πτώση του δολαρίου «απειλεί τη ζωή» της ευρωπαϊκής κατασκευάστριας εταιρείας. Ο Τομ Εντερς, διευθύνων σύμβουλος της Αirbus, κτύπησε το καμπανάκι του κινδύνου για τα μελλοντικά αναπτυξιακά προγράμματα του ευρωπαϊκού κολοσσού, αναφέροντας με λεπτομέρειες τις συνέπειες αυτές.
Επίσης και τα χθεσινά οικονομικά στοιχεία ήταν απαισιόδοξα καθώς δείχνουν ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα υποχώρησε τον Νοέμβριο στην ευρωζώνη και στη Βρετανία. Συγκεκριμένα ο δείκτης του τομέα παροχής υπηρεσιών (Ρurchasing Μanager΄s Ιndex) σημείωσε νέα πτώση τον τρέχοντα μήνα στην ευρωζώνη. Και τα τελευταία στοιχεία, όμως, έδειξαν ότι ο επιχειρηματικός δείκτης που συντάσσεται από το Ινστιτούτο Ιfo, δείκτης-βαρόμετρο για το επιχειρηματικό κλίμα στη Γερμανία καθώς ερευνά 7.000 περίπου επιχειρήσεις, σημείωσε μεγαλύτερη της αναμενομένης επιβράδυνση. Σημειωτέον ότι είναι η δεύτερη φορά που οι γερμανοί επιχειρηματίες δηλώνουν ότι και οι τρέχουσες συνθήκες έχουν χειροτερέψει και όχι μόνο οι προσδοκίες τους για τους προσεχείς έξι μήνες.
Το πόσο, βεβαίως, η μείωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας θα φρενάρει τις καταναλωτικές δαπάνες και τους ρυθμούς της οικονομικής επέκτασης στην ευρωζώνη είναι ακόμη άγνωστο. Ωστόσο οι οικονομολόγοι ανησυχούν μήπως η υποχώρηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας μειώσει τις επενδύσεις και τις προσλήψεις. Τις κινήσεις, δηλαδή, οι οποίες μείωσαν την ανεργία στα χαμηλότερα επίπεδα πολλών ετών σε πολλά μέρη της Ευρώπης και ειδικότερα στη Γερμανία. Μια πτώση στις προσλήψεις και στις επενδύσεις θα σηματοδοτήσει την εξασθένιση της εγχώριας ζήτησης και των ρυθμών ανάπτυξης, υποστηρίζουν οι οικονομολόγοι. Δεν είναι λίγοι οι οικονομολόγοι οι οποίοι αναθεώρησαν προς τα κάτω τις πρότερες προβλέψεις τους ως προς τους αναπτυξιακούς ρυθμούς στην οικονομία της ευρωζώνης τον επόμενο χρόνο.
Πέραν όμως του πανάκριβου ευρώ, ενδεχομένως να υπάρξουν και σοβαρότερες αποσταθεροποιητικές συνέπειες μιας ταχύτατης υποτίμησης της αξίας του δολαρίου. Οι φόβοι είναι γνωστοί και εστιάζονται γύρω από δύο είδη κινδύνων. Πρώτον, ένα υποτιμημένο δολάριο ενδεχομένως να πυροδοτήσει την κατάρρευση της εμπιστοσύνης των κεντρικών τραπεζών και των κρατικών κεφαλαίων, αλλά και των ιδιωτικών στις δολαριακές αξίες. Την κατάσταση εδώ διασώζει προς το παρόν η αγοραστική ζήτηση των ασφαλών χαρτιών του αμερικανικού Δημοσίου. Επισημαίνεται ότι τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα, παίζοντας τον παραδοσιακό ρόλο του ασφαλούς παραδείσου, προσελκύουν τα ξένα κεφάλαια. Τα τελευταία στοιχεία έδειξαν ότι καθώς το δολάριο συνέχισε να υποχωρεί, οι ξένοι επενδυτές αγόρασαν ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου καθαρής αξίας 26,3 δισ. δολαρίων, με συνέπεια η απόδοση των 10ετούς διάρκειας χαρτιών να βουτήξει κάτω από το 4%, στα χαμηλότερα επίπεδα δύο και πλέον ετών. Στη ζήτηση, βεβαίως, συμβάλλουν τόσο οι χαμηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας όσο και η μείωση κατά 75 μονάδες βάσης των αμερικανικών επιτοκίων.
Δεύτερον, μια ευρείας εκτάσεως επίθεση κατά του δολαρίου θα είναι επίσης επικίνδυνη εξαιτίας των ενδεχόμενων πληθωριστικών πιέσεων που θα προκαλέσει στην αμερικανική οικονομία. Η επιθετική κίνηση της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) να μειώσει κατά 75 μονάδες βάσης τα αμερικανικά επιτόκια υποδηλώνει ότι η κεντρική τράπεζα ποντάρει στο ότι παραμένει ισχυρή η απειλή της ύφεσης στην οικονομική δραστηριότητα εξαιτίας της πιστωτικής κρίσης και του σκασίματος της φούσκας στην αγορά ακινήτων. Αν, όμως, οι ρυθμοί εξασθένισης του δολαρίου συνεχίζουν να επιταχύνονται, υπάρχει ο κίνδυνος να σφηνωθεί στις προσδοκίες των καταναλωτών η περαιτέρω αύξηση των εισαγόμενων τιμών. Ο κίνδυνος αυτός θα περιορίσει μια επιθετικού χαρακτήρα νομισματική πολιτική της Fed.
