Τ ο να συζητεί κανείς για εξαγορές, συγχωνεύσεις, αποκρατικοποιήσεις και μετοχοποιήσεις αεροπορικών εταιρειών με το πετρέλαιο στα 100 δολάρια το βαρέλι μοιάζει με ανέκδοτο. Γιατί όταν το υψηλότερο- μετά τη μισθοδοσία των υπαλλήλων- λειτουργικό κόστος μιας αεροπορικής εταιρείας, που είναι οι δαπάνες για καύσιμα, έχει υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ευλόγως υποθέτει κανείς ότι ο κλάδος των αερομεταφορών στο σύνολό του βρίσκεται στα πρόθυρα της οικονομικής κατάρρευσης. Και όμως… Πολλές εταιρείες του κλάδου, όπως για παράδειγμα η Αir France-ΚLΜ, η οποία ανακοίνωσε χθες τον… διπλασιασμό της κερδοφορίας της το τρίμηνο που πέρασε, έχουν καταφέρει να αφομοιώσουν τις διαρκείς ανατιμήσεις στα καύσιμα! Οσο για τις ζημιογόνες εταιρείες, όπως για παράδειγμα η Αlitalia αλλά και η ημετέρα Ολυμπιακή, υπήρξαν προβληματικές πολύ προτού ξεκινήσει η κούρσα των τιμών του πετρελαίου. Ετσι ο κλάδος συνεχίζει να πετά στα σύννεφα, σαν να μη συμβαίνει τίποτε στις διεθνείς αγορές πετρελαίου. Και η (παρα)φιλολογία για επικείμενη πώληση των εταιρειών της Νότιας Ευρώπης, δηλαδή της Αlitalia, της Ιberia και της Ολυμπιακής, καλά κρατεί. Σαν να μην είχε πει σε ανύποπτο χρόνο ο Γουόρεν Μπάφετ ότι «ο κλάδος των αερομεταφορών στα 80 χρόνια της ιστορίας του είναι στο σύνολό του ζημιογόνος» και ότι «θα έπρεπε να είναι κανείς τρελός για να επενδύσει σ΄ αυτόν»…

Και καλά να γίνεται κουβέντα για την Ιberia, η οποία στο κάτω κάτω είναι κερδοφόρα. Τις άλλες «μεγαλοκοπέλες», οι οποίες μοναδική «προίκα» έχουν το ένδοξο παρελθόν τους και μια σχιζοφρενική σχέση αγάπηςμίσους που έχουν οικοδομήσει με τους πελάτες τους, πώς τολμούν και τις βγάζουν στο νυφοπάζαρο; Από την άποψη αυτή είναι απορίας άξιον πώς η ευρωπαϊκή έκδοση της μεγαλύτερης σε κυκλοφορία οικονομικής εφημερίδας στον κόσμο, της «Wall Street Journal», αφιέρωσε χθες το πρώτο θέμα της στις προσπάθειες της ιταλικής κυβέρνησης να πουλήσει το μερίδιο 49,9% που κατέχει στην Αlitalia. Ξεκινά βεβαίως το «κομμάτι» με τη διαπίστωση ότι «η Αlitalia είναι η αεροπορική εταιρεία που κανένας δεν επιθυμεί να αγοράσει» . Ελλιπής ο αφορισμός, αφού η Αlitalia δεν έχει- φευ- μόνο αυτή το «προνόμιο» να μην τη θέλει κανένας. Και η Ολυμπιακή στο ράφι βρίσκεται, εδώ και χρόνια. Αλλά, όπως ακριβώς συμβαίνει και στα καθ΄ ημάς, η ιταλική κυβέρνηση δεν χάνει την αισιοδοξία της ότι θα ξεφορτωθεί το «γραμμάτιο». Και, μάλιστα, σύντομα…

Η περιπέτεια της Αlitalia
Αφού τη «θάψει» την Αlitalia, η «WSJ» σημειώνει ότι «παρά τα προβλήματά της,η εταιρεία έχει ακόμη ένα αξιόλογο μερίδιο σε μια πλούσια αγορά, που αποτελείται από μιλανέζους τραπεζίτες και τουρίστες που επισκέπτονται τη Ρώμη και την Τοσκάνη». Και προσθέτει ότι οι υποψήφιοι «σοβαροί» μνηστήρες, δηλαδή η Αir France-ΚLΜ και η Lufthansa- γιατί τα διάφορα επενδυτικά αμοιβαία κεφάλαια δεν αποτελούν βεβαίως αξιόπιστες λύσεις για την εταιρεία- έχουν προθεσμία ως τις 15 Δεκεμβρίου για να υποβάλουν τις προσφορές τους. Με τη διαφορά ότι τόσο η ολλανδογαλλική εταιρεία όσο και η γερμανική δεν έχουν αποφασίσει αν θέλουν μια επιχείρηση που, όπως ο ίδιος ο διευθύνων σύμβουλός της Μαουρίτσιο Πράτο είχε πει προ μηνός, «βρίσκεται σε κώμα»! Εκπρόσωπος της Lufthansa δήλωσε ότι «δεν έχουμε λάβει ακόμη κάποια απόφαση…ακόμη αναλύουμε το ζήτημα». Και εκπρόσωπος της Αir France-ΚLΜ δήλωσε ότι «δεν έχουμε ολοκληρώσει τη μελέτη του φακέλου»… Δεν είναι εύκολο να εξετάσει κανείς τις προοπτικές που έχει μια εταιρεία η οποία έχασε 626 εκατ. ευρώ το 2006, έστω κι αν εφέτος αναμένεται να περιορίσει τις ζημιές της στα 400 εκατ. ευρώ- προ ημερών η Αlitalia ανακοίνωσε για το τρίτο τρίμηνο του έτους προ φόρων ζημιές 58 εκατ. ευρώ.

Το αίνιγμα της Ιberia
Η Ιberia απολαμβάνει το προνόμιο να διατηρεί εξαιρετικά κερδοφόρες γραμμές σε προορισμούς στη Λατινική Αμερική. Και η Ολυμπιακή, τηρουμένων των αναλογιών, έχει την τύχη να πραγματοποιεί με γεμάτα αεροσκάφη μακρινές πτήσεις, αλλά την… κλωτσά (την τύχη της) συστηματικά εδώ και χρόνια. Δεν κατάφερε, φέρ΄ ειπείν, να βγάλει κέρδη από τη γραμμή της Αυστραλίας την εποχή που οι ομογενείς κατά την επιβίβαση γονάτιζαν και φιλούσαν το πάτωμα του τζάμπο… Εν πάση περιπτώσει, η διαδικασία ιδιωτικοποίησης της Ιberia, που εξακολουθεί να εκμεταλλεύεται με τον καλύτερο τρόπο τις γραμμές προς την ισπανόφωνη Νότια Αμερική, έλαβε μια περίεργη τροπή. Την περασμένη εβδομάδα κοινοπραξία ισπανών επενδυτών- έχει σημασία η εθνικότητα…-, στην οποία μετέχει και η δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας Αλίθια Κόπλοβιτς, προσέφερε 3,7 δισ. ευρώ για την εταιρεία, ξεπερνώντας την προσφορά των 3,6 δισ. ευρώ που είχε υποβάλει η Βritish Αirways.

Ισπανικά και άλλα μέσα ενημέρωσης είχαν υπαινιχθεί ότι η προσφορά της «κοινοπραξίας των ισπανών κροίσων» , όπως την αποκάλεσαν, είχε ως στόχο να αποτρέψει την είσοδο της βρετανικής εταιρείας στην ισπανική αεροπορική αγορά. Υπαινίχθηκαν δηλαδή ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια υπόθεση οικονομικού πατριωτισμού. Το τελευταίο τριήμερο οι υποψίες αυτές άρχισαν να επιβεβαιώνονται. Οπως έγινε αντιληπτό, η Caja Μadrid- πρόκειται για το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο της ισπανικής πρωτεύουσας που αποτελεί τον τέταρτο σε ενεργητικό χρηματοπιστωτικό οργανισμό της Ισπανίας-, που είναι μεγαλομέτοχος της Ιberia, αυξάνει το μερίδιό της στην αεροπορική εταιρεία με στόχο (ενδεχομένως…) να μπλοκάρει την αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος του «εθνικού αερομεταφορέα». Η Caja Μadrid ελέγχει πλέον το 23% της Ιberia, έπειτα από την εξαγορά μεριδίων που κατείχαν η τράπεζα Βanco Βilbao Vizcaya Αrgentaria (ΒΒVΑ) και η εταιρεία διαχείρισης εφοδιασμού Compania de Distribucion Ιntegral Logista. Πρόκειται βεβαίως για ισπανικές εταιρείες. Ωστόσο δεν ελέγχονται από το εν ευρεία εννοία «κράτος», εν προκειμένω από τις περιφερειακές και δημοτικές αρχές της Μαδρίτης, όπως συμβαίνει με την Caja Μadrid. Εύλογες οι σκέψεις ότι πρόκειται για προσπάθεια να προστατευθεί ένας ακόμη «εθνικός πρωταθλητής».