Τη διακράτηση αυξημένης ρευστότητας κατά την τρέχουσα περίοδο αβεβαιότητας και διακυμάνσεων συστήνει στους επενδυτές η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών και Προβλέψεων της Εurobank ΕFG. Σε άρθρο του συμβούλου Οικονομικών Μελετών της Εurobank ΕFG και καθηγητή στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς κ. Δ.Μαλλιαρόπουλου και του οικονομικού αναλυτή της Εurobank ΕFG και υποψηφίου διδάκτορα στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς κ. Κ.Λαμπρινουδάκη επισημαίνεται ότι κάποιες επιλεκτικές τοποθετήσεις έχουν σημαντικές πιθανότητες να προσφέρουν θετικές αποδόσεις στους επενδυτές.
Συγκεκριμένα αναφέρουν τις εξής επενδυτικές επιλογές:
(α) Αμυντικές θέσεις long-short σε μετοχές υψηλής έναντι χαμηλής κεφαλαιοποίησης και αμυντικές θέσεις long-short σε μετοχές ανάπτυξης έναντι μετοχών αξίας: Οπως και σε προηγούμενες περιόδους οικονομικής επιβράδυνσης, οι μετοχές υψηλής κεφαλαιοποίησης υπεραποδίδουν των μετοχών μικρής κεφαλαιοποίησης και οι μετοχές ανάπτυξης υπεραποδίδουν των μετοχών αξίας. Για τον λόγο αυτόν, τον Μάιο του 2007 είχαν προταθεί αμυντικές θέσεις long-short σε μετοχές υψηλής έναντι χαμηλής κεφαλαιοποίησης και τον Σεπτέμβριο του 2007 προτάθηκαν αμυντικές θέσεις long-short σε μετοχές ανάπτυξης έναντι μετοχών αξίας (Global Εconomic & Μarket Οutlook Μay and September 2007). Οι θέσεις αυτές (US large growth-small value) είχαν απόδοση 15% από τον Μάιο του 2007 (6,8% από τον Σεπτέμβριο του 2007), καθώς η διόρθωση στις τιμές των μικρών εταιρειών αξίας ήταν μεγαλύτερη από τη διόρθωση στις τιμές των μεγάλων εταιρειών ανάπτυξης. Η διατήρηση τέτοιων θέσεων μπορεί να προσφέρει ακόμη θετικές αποδόσεις, καθώς η οικονομική επιβράδυνση πλήττει περισσότερο τις μετοχές αξίας και τις μετοχές μικρής κεφαλαιοποίησης.
(β) Αποφυγή κυκλικών κλάδων: Οσον αφορά τους επιχειρηματικούς κλάδους, η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι οι πλέον ανθεκτικοί κλάδοι κατά τις τέσσερις τελευταίες υφέσεις ήταν αυτοί των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας, ενέργειας, τηλεπικοινωνιών και Υγείας. Επίσης οι κλάδοι οι οποίοι έχουν ανακάμψει νωρίτερα κατά τις τελευταίες τέσσερις υφέσεις είναι ο χρηματοοικονομικός κλάδος και ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών. Αν λάβει κανείς υπόψη ότι οι μετοχές του χρηματοοικονομικού κλάδου έχουν πιεστεί περισσότερο από τις υπόλοιπες στην τρέχουσα συγκυρία, αφού τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα βρέθηκαν στο επίκεντρο της πιστωτικής κρίσης, δεν αποκλείεται να είναι και αυτή τη φορά οι πρώτες μετοχές που θα ανακάμψουν.
(γ) Θέσεις αγοράς σε εμπορεύματα (χρυσός και αγροτικά προϊόντα): Τα πολύτιμα μέταλλα και τα αγροτικά προϊόντα έχουν σημαντικές πιθανότητες να προσφέρουν θετικές αποδόσεις μέσα στο 2008, ακόμη και αν επιδεινωθεί περαιτέρω το μακροοικονομικό περιβάλλον. Τα υψηλά επίπεδα αβεβαιότητας, η πτωτική πορεία του δολαρίου και οι πρόσφατες ανοδικές τάσεις του πληθωρισμού αναμένεται να ωθήσουν ακόμη υψηλότερα τις τιμές του χρυσού, ενώ το ελλειμματικό ισοζύγιο προσφοράς/ζήτησης το οποίο έχει διαμορφωθεί σε πολλές αγορές αγροτικών προϊόντων αναμένεται να ασκήσει ανοδική πίεση στις τιμές.
Η πορεία των οικονομιών
Στο ίδιο άρθρο επισημαίνεται ότι η πιθανότητα μιας ύφεσης στην οικονομία των ΗΠΑ και μιας επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας έχει ενσωματωθεί σε σημαντικό βαθμό στις μετοχικές αποτιμήσεις, κάτι που αντανακλάται στην απότομη πτώση των μετοχικών αγορών κατά τις πρώτες εβδομάδες του 2008. Τα μέτρα δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής που ελήφθησαν εσπευσμένα στις ΗΠΑ, προκειμένου να ανακουφίσουν την οικονομία, ανέκοψαν την έντονα πτωτική τάση που είχε διαμορφωθεί στις αρχές του έτους. Οι παράγοντες αστάθειας, όμως, που διατηρούν σε υψηλά επίπεδα την αβεβαιότητα σχετικά με το μακροοικονομικό περιβάλλον δεν αφήνουν τις αγορές να προεξοφλήσουν ακόμη τις θετικές επιδράσεις που πιθανότατα θα έχουν τα μέτρα αυτά στην οικονομία, με αποτέλεσμα η μεταβλητότητα να διατηρείται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα.
Η αυξημένη αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει το τρέχον οικονομικό περιβάλλον καθιστά οποιαδήποτε πρόβλεψη για την πορεία των χρηματιστηρίων εξαιρετικά επισφαλή. Ο ιδιαίτερα υψηλός βαθμός αβεβαιότητας τροφοδοτείται από παράγοντες αστάθειας όπως η πιστωτική κρίση, η κρίση στην αγορά ακινήτων και το ράλι στις τιμές των εμπορευμάτων, καθώς δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο σε ποιον βαθμό θα επηρεάσουν την οικονομία. Η διάψευση ή η επαλήθευση του σεναρίου για ήπια ύφεση στην οικονομία των ΗΠΑ και επιβράδυνση στην παγκόσμια οικονομία θα διαμορφώσει κατά πάσα πιθανότητα και την περαιτέρω πορεία των αγορών, οι οποίες εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν να χαρακτηρίζονται από υψηλή μεταβλητότητα κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών, καθώς οι διακυμάνσεις θα είναι έντονες τόσο σε ανοδική όσο και σε καθοδική κατεύθυνση.
Η αντίθετη πορεία των χρηματιστηρίων και της αγοράς κυβερνητικών ομολόγων κατά το τελευταίο εξάμηνο είναι ένα χαρακτηριστικό το οποίο παρατηρείται συστηματικά σε περιόδους αυξημένης οικονομικής αβεβαιότητας και ιδιαίτερα σε περιόδους ύφεσης της οικονομίας. Η σχετική τιμή μεταξύ μετοχών και ομολόγων παρουσιάζει μια αξιοπρόσεκτη επαναληπτικότητα κατά τα τελευταία 30 χρόνια. Συγκεκριμένα, σε περιόδους οικονομικής ανάπτυξης οι τιμές των μετοχών αυξάνονται με ταχύτερους ρυθμούς από τις τιμές των ομολόγων, με αποτέλεσμα η σχετική τιμή τους να αυξάνεται σημαντικά. Αντιθέτως σε περιόδους οικονομικής επιβράδυνσης ή ύφεσης η σχετική τιμή μειώνεται απότομα και προσεγγίζει ένα μακροχρόνιο επίπεδο ισορροπίας. Κατά την τελευταία ανοδική αγορά, η οποία ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2003, οι μετοχές είχαν υπεραποδώσει των ομολόγων περίπου κατά 53% ως τον Μάιο του 2007. Εκτοτε η σχετική τιμή μετοχών έναντι ομολόγων έχει μειωθεί κατά 22%, αφού ο S&Ρ έχει υποχωρήσει κατά 10% και ο ομολογιακός δείκτης έχει αυξηθεί κατά 12%.
