Oύτε ένα, ούτε δύο, ούτε τρία, ούτε τέσσερα, ούτε πέντε. Δέκα! Δέκα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας Κινηματογράφου κέρδισε η (τηλε)ταινία του Τώνη Λυκουρέση «Σκλάβοι στα δεσμά τους». Ολως περιέργως, όμως, παρά τα δέκα βραβεία τους, οι «Σκλάβοι» του Λυκουρέση δεν κέρδισαν το πρώτο βραβείο καλύτερης ταινίας μυθοπλασίας. Κέρδισαν το δεύτερο. Μα πώς, αναρωτιέται κανείς, μια ταινία είναι τόσο καλή ώστε να κερδίσει εννέα βραβεία αλλά όχι το πρώτο, το οποίο κέρδισε η δεύτερη από πλευράς ποσότητας βραβείων ταινία «Without» του πρωτοεμφανιζόμενου Αλέξανδρου Αβρανά, που «σήκωσε» επτά.

Αναλυτικότερα, οι «Σκλάβοι στα δεσμά τους» απέσπασαν το 2ο βραβείο μυθοπλασίας μεγάλου μήκους (44.205 ευρώ), το βραβείο σκηνοθεσίας (29.350 ευρώ), το βραβείο σεναρίου (14.675 ευρώ) και το βραβείο ερμηνείας πρώτου ανδρικού ρόλου για τον Γιάννη Φέρτη (11.740 ευρώ). Τα υπόλοιπα έξι βραβεία της αντιστοιχούν σε 5.870 ευρώ έκαστο και είναι: ερμηνείας δεύτερου ανδρικού ρόλου ( Χρήστος Λούλης), ερμηνείας δεύτερου γυναικείου ρόλου ( Δήμητρα Ματσούκα ), σκηνογραφίας ( Κωνσταντίνος Ζαμάνης ), μουσικής ( Μίνως Μάτσας ), ήχου ( Νίκος Μπουγιούκος) και ενδυματολογίας ( Μπιάνκα Νικολαρεΐζη). Δύο ταινίες με ένα κοινό στοιχείο: και στις δύο η Νik-S Μovies είναι η παραγωγός εταιρεία…

Υπήρξαν καλύτερες ταινίες; Ασφαλώς. Το «Μικρό έγκλημα» του Χρίστου Γεωργίου , για παράδειγμα, διέθετε τουλάχιστον χιούμορ και δομή. Το ίδιο και ο «Τελευταίος γυρισμός» της Κόριννας Αβρααμίδου. Αλλά και να μην υπήρχαν, δεν γίνεται να βραβεύεις τον μονόφθαλμο επειδή δεν μπορείς να βραβεύσεις τους τυφλούς. Το πρόβλημα δεν λύνεται έτσι. Υπερβολικές βραβεύσεις, όπως οι «Σκλάβοι στα δεσμά τους» και «Without» που αντιστοιχούν συνολικώς σε 135.010 και 111.550 ευρώ, αναδεικνύουν την ανυπαρξία του ελληνικού κινηματογράφου και θέτουν ένα πολύ σοβαρότερο ζήτημα επί τάπητος: τον τρόπο ψηφοφορίας.

Να το κάνω πιο λιανά. Ψηφίζει μια επιτροπή αποτελούμενη από καμιά σαρανταριά ανθρώπους. Αν υποθέσουμε ότι ανάμεσά τους δημιουργηθεί μια παρέα με στόχο τη στήριξη μιας ταινίας, αυτή η ταινία – θες, δεν θες- θα κερδίσει. Δεν λέω ότι απαραιτήτως έγινε κάτι τέτοιο. Λέω όμως ότι θα μπορούσε να γίνει. Και εφόσον θα μπορούσε να γίνει, το σύστημα βράβευσης οφείλει να αλλάξει.

Ας γίνει όπως στα Οσκαρ. Ολοι ψηφίζουν. Οι πάντες! Κάθε μέλος κάθε σωματείου. Δεν είναι κάτι που λέμε εμείς για πρώτη φορά. Τώρα όμως έχουν αρχίσει να το αντιλαμβάνονται και οι ίδιοι οι σκηνοθέτες. Και μάλιστα οι βραβευθέντες. Παράδειγμα ο Πάνος Καρκανέβατος, του οποίου η ταινία «Καλά κρυμμένα μυστικά: Αθανασία» απέσπασε το τρίτο βραβείο μυθοπλασίας (29.350 ευρώ). Ο Καρκανέβατος αρνήθηκε να το παραλάβει και σε χθεσινή επιστολή του ανάμεσα σε άλλα επισημαίνει: «Διά της απουσίας μου δηλώνω έμπρακτα την αντίρρησή μου για αυτή την απολύτως “παρωχημένη” διαδικασία και πιστεύω ότι τώρα είναι καιρόςαύριο,αν είναι δυνατόν-να αλλάξει».

Η μόνη ψύχραιμη βράβευση των εφετινών βραβείων ήταν για το ντοκυμαντέρ: «Η νύχτα που ο Φερνάντο Πεσόα συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη» του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου (17.610 ευρώ). Ενα έξυπνο «πάντρεμα» ταινίας τεκμηρίωσης και μυθοπλασίας, το μόνο φιλμ που υπήρξε προϊόν σκέψης, το μόνο που άγγιξε επιτροπή, κοινό και κριτικούς (βραβείο ΠΕΚΚ και δεύτερη σε βραβείο κοινού) και το μόνο που, με καλή εμπορική προώθηση, μπορεί να «περπατήσει» στις αίθουσες. Απέσπασε το πρώτο βραβείο στην κατηγορία, πάνω από τα «Είδωλα στον καθρέφτη» και το «Μάνος Χατζιδάκις – Είδωλο στον καθρέφτη», που ισοβάθμησαν στη δεύτερη θέση. Και υποσχέσεις από Λιάπη

Κατά τη διάρκεια της απονομής των Κρατικών Βραβείων Ποιότητας ο υπουργός Πολιτισμού παρουσίασε επιγραμματικά τις βασικές κατευθύνσεις του νέου θεσμικού πλαισίου για τον κινηματογράφο. Ανάμεσά τους:

* Η επιστροφή ολόκληρου του ειδικού παρακρατημένου φόρου στους ανθρώπους του κινηματογράφου (ο ειδικός φόρος θεσπίστηκε πριν από 19 χρόνια- και δεν τηρείται). * Η κατανομή του ποσού στους παραγωγούς, στις αίθουσες που πρόβαλλαν τις ταινίες, στις εταιρείες διανομής και στο Ελληνικό Ινστιτούτο Σεναρίου το οποίο θα ιδρυθεί οσονούπω.

* Η χρονική και χωρική αποσύνδεση του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης από τον θεσμό των Κρατικών Βραβείων Ποιότητας.

Ο υπουργός είπε επίσης ότι «πλήθος άλλων διατάξεων θα παρουσιαστούν κατά την κατάθεση του νόμου στη Βουλή τις επόμενες ημέρες».