Ηπροσέλευση στη συνέντευξη Τύπου στην Αίγλη του Ζαππείου χθες ήταν μάλλον ισχνή· γεγονός το οποίο δηλώνει ίσως την έλλειψη επαφής του ελληνικού κόσμου της τέχνης με τις διεθνείς τάσεις. Και αυτό επειδή το θέμα της παρουσίασης, η έκθεση με τίτλο «360 μοίρες- Κινεζική Σύγχρονη ΤέχνηΝέα Οράματα», η οποία θα διοργανωθεί τον προσεχή Μάιο στην «Τεχνόπολις» του Δήμου Αθηναίων, σχετίζεται με ένα από τα πιο πολυσυζητημένα φαινόμενα της επικαιρότητας: την εκρηκτική ανάπτυξη της σύγχρονης τέχνης στην Κίνα και την άνευ προηγουμένου άνοδο των κινέζων καλλιτεχνών την τελευταία δεκαπενταετία.
Η τρομερή εισροή κινεζικής σύγχρονης τέχνης μάλιστα δεν αφορά μόνο την πρωτογενή αγορά, με την αλματώδη άνοδο καλλιτεχνών όπως ο Γιαν Φουντόνγκ ή ο Γιούε Μιντζούν , αμφότεροι συμμετέχοντες στην έκθεση της «Τεχνόπολις», αλλά και τη δευτερογενή: επανειλημμένως έχουν τονίσει εκπρόσωποι μεγάλων οίκων δημοπρασιών ότι έργα κινέζων σύγχρονων καλλιτεχνών αγγίζουν τιμές οι οποίες υπερβαίνουν το ένα εκατ. δολάρια. Ισως διασημότερο παράδειγμα αποτελεί η πώληση πίνακα του Γιούε Μιντζούν, προ μηνών, σε δημοπρασία του οίκου Sotheby΄s του Λονδίνου, προς 5,96 εκατ. δολάρια. Ο υπεύθυνος για την κινεζική τέχνη του Sotheby΄s Τζόναθαν Κρόκετ είχε παρατηρήσει τότε ότι η αγορά αυτή δεν υπήρχε καν πριν από δεκαπέντε χρόνια και είχε επισημάνει ότι μόλις πριν από πέντε χρόνια μπορούσε κανείς να αγοράσει πίνακες του Γιούε Μιντζούν για μερικές χιλιάδες δολάρια και τώρα κοστίζουν εκατομμύρια. Τα μεγάλα κέρδη σε σύντομο χρονικό διάστημα δημιουργούν ασφαλώς μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον για την κινεζική τέχνη, κάτι που ανακλά ασφαλώς το ευρύτερο ενδιαφέρον που προκαλεί τα τελευταία χρόνια η κινεζική οικονομία. Δεν υπάρχει ωστόσο τίποτε καινούργιο στο να συμβαδίζει η αγορά της τέχνης με ευρύτερες οικονομικές τάσεις, αυτό όμως το οποίο καθιστά ακόμη πιο ενδιαφέρουσα την περίπτωση της Κίνας είναι ότι οι μεταρρυθμίσεις στην οικονομία της δεν έχουν ακριβώς συνοδευτεί από μεταρρυθμίσεις σε σχέση με την ελευθερία της έκφρασης. Ετσι, όπως δεν παρέλειψε να τονίσει ο επιμελητής της έκθεσης «360 μοίρες» Σιν Ντονγκ Τσενγκ, η «επίσημη» τέχνη της Κίνας παραμένει στα πρότυπα του πάλαι ποτέ σοσιαλιστικού ρεαλισμού και υπόκειται πάντοτε σε κρατική λογοκρισία. Σαν σε παράλληλο σύμπαν όμως, η κινεζική σύγχρονη τέχνη βασίζεται στα πρότυπα της δυτικής και προκαλεί το φρενήρες ενδιαφέρον των επιφανέστερων φιλότεχνων. Ο Σιν Ντονγκ Τσενγκ υποστηρίζει ότι η άνοδος αυτή της κινεζικής σύγχρονης τέχνης εμβληματοποιεί το «νέο πρόσωπο της Κίνας»- μια μεγάλη αλλαγή, εξ ου και ο τίτλος «360 μοίρες». Από κάποιες απόψεις, σίγουρα το κάνει: η νέα Κίνα ταυτίζει σε μεγάλο βαθμό την ευρύτερη κοινωνική χειραφέτηση με τη χειραφέτηση της οικονομίας και, ασχέτως με τη σωρεία ιδεολογικών αντιρρήσεων τις οποίες μπορεί να έχει κανείς, η κινεζική σύγχρονη τέχνη αποτελεί ένα πρόσφορο παράδειγμα για αυτήν τη θεώρηση.
Σε κάθε περίπτωση, στην Αθήνα τον Μάιο θα δούμε έργα περισσοτέρων από σαράντα κινέζων σύγχρονων καλλιτεχνών- ανάμεσά τους και πολλοί από τους πλέον συζητημένους. Την έκθεση, η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο των πολιτιστικών ανταλλαγών μεταξύ Ελλάδας και Κίνας κατά το έτος 2008, εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου, διοργανώνει η ελληνική πρεσβεία του Πεκίνου.
