Μ ια μόλυνση από μύκητες απειλεί τις πιο σημαντικές σπηλαιογραφίες που έχουν διασωθεί ως σήμερα. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, η μόλυνση εξαπλώθηκε εξαιτίας του συστήματος κλιματισμού που εγκαταστάθηκε για να τις προστατέψει. Τα ζωγραφικά έργα 17.000 ετών στα σπήλαια του Λασκό της Νοτιοδυτικής Γαλλίας, γνωστά και ως «η Καπέλα Σιξτίνα της προϊστορίας», καταστρέφονται από μαύρες κηλίδες που εξαπλώνονται σε ανησυχητικό βαθμό. Κάποια τμήματα των σπηλαίων έχουν σπάσει, ενώ μερικά χρώματα έχουν ξεθωριάσει. Τώρα η UΝΕSCΟ στέλνει στα σπήλαια μία ομάδα ειδικών για να αποφανθούν αν θα πρέπει να συμπεριληφθούν στη λίστα με τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς που κινδυνεύουν. Τα έργα αποκαλύφθηκαν το 1940, όταν τέσσερις νεαροί ακολούθησαν τον σκύλο τους σε μια μεγάλη τρύπα που είχε ανοίξει ένα ξεριζωμένο πεύκο. Οι εκπληκτικές εικόνες των ταύρων, των ελαφιών και των αλόγων έχουν διασωθεί από την Εποχή των Παγετώνων, σήμερα όμως κινδυνεύουν από μια μόλυνση βακτηρίων. Η επιδείνωση οφείλεται σε αυτό που οι αρχαιολόγοι περιγράφουν ως «αρρωστημένο και καταστρεπτικό» σύστημα εξαερισμού που εγκαταστάθηκε πριν από επτά χρόνια.
Ο Πολ Μπαν, επιστήμων που ειδικεύεται στην τέχνη της Εποχής των Παγετώνων, αναφέρει ότι μπορεί να δει κάποιος το νερό να κυλά επάνω στα έργα, ενώ μαύρες κηλίδες- μερικές τόσο μεγάλες όσο η παλάμη ενός χεριούεξαπλώνονται στους τοίχους και στις σπηλαιογραφίες. Σημειώνει επίσης ότι τα σπήλαια δεν έχουν φυσικό σύστημα εξαερισμού και καθώς οι βιολόγοι δεν έχουν εντοπίσει την ακριβή φύση της μόλυνσης, δεν μπορούν να βρουν και το κατάλληλο αντιβιοτικό.
Ανησυχίες και κακοτεχνίες
Το σπήλαιο του Λασκό αποτελείται από μια μεγάλη αίθουσα «εισόδου» και δύο κύριες «αίθουσες», τη Μεγάλη Αίθουσα των Ταύρων και την Αίθουσα με τα Ζωγραφικά Εργα, με 1.500 χαρακτικά και 600 σπηλαιογραφίες σε κίτρινο, κόκκινο και μαύρο χρώμα. Ο δρ Μπαν ζήτησε από τη γαλλική κυβέρνηση να λάβει άμεσα μέτρα για να το σώσει. «Το σκάνδαλο με το Λασκό γίνεται όλο και χειρότερο» σχολιάζει. Η UΝΕSCΟ έχει ανακηρύξει περί τις 660 τοποθεσίες παγκοσμίως ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Οι κυβερνήσεις, υπό τη Συνθήκη Παγκόσμιας Κληρονομιάς του 1972, οφείλουν να φροντίζουν τα μνημεία αυτά. Μόνο 30 από αυτά θεωρείται ότι κινδυνεύουν. Συνήθως απειλούνται από πόλεμο, σεισμό ή άλλες φυσικές καταστροφές, όπως συνέβη με τους Βούδες του Μπαμιγιάν στο Αφγανιστάν.
Σε επιστολή του προς τον Φραντσέσκο Μπανταρίν, διευθυντή της UΝΕSCΟ, ο δρ Μπαν εκφράζει «έντονη ανησυχία σχετικά με την κατάσταση του σπηλαίου». Καταδικάζει τη «μοιραία απόφαση» να ανανεωθούν οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις γράφοντας: «Τα αποτελέσματα αυτής της κακοτεχνίας υπήρξαν καταστρεπτικά για την καλή συντήρηση του σπηλαίου και των έργων του. Και παρά τις διαβεβαιώσεις της γαλλικής πλευράς, είναι γνωστό ανάμεσα στους ειδικούς, οι οποίοι έχουν πληροφόρηση από πιο έγκυρες και αντικειμενικές πηγές, ότι η κατάσταση στο σπήλαιο παραμένει εξαιρετικά κακή και χειροτερεύει». Και προσθέτει: «Αν το Λασκό επιδεινωθεί περαιτέρω και τελικά πεθάνει, θα αποτελέσει ένα τεράστιο σφάλμα των γαλλικών αρχών και ένα ανεξίτηλο σημάδι στη φήμη της Γαλλίας διεθνώς».
Τα έργα, που χρονολογούνται από την Ανώτερη Παλαιολιθική περίοδο, επαναπροσδιόρισαν όσα γνωρίζαμε για τη δημιουργική μας εξέλιξη ως ανθρωπίνων όντων και την ικανότητά μας να κατασκευάζουμε εικόνες από τις αφηρημένες σκέψεις. Η Λοράνς Λοτέ Μπίσλεϊ , μέλος της Διεθνούς Επιτροπής για τη Συντήρηση του Λασκό, είπε ότι βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο. Κατηγορώντας τους γάλλους υπευθύνους αναφέρει: «Σύμφωνα με τις δηλώσεις τους, το σπήλαιο “αναρρώνει” και η κρίση τελείωσε.Αυτό απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Το Λασκό και τα έργα του υποφέρουν από τους αδέξιους χειρισμούς και την έλλειψη υπευθυνότητας όσων έχουν επωμιστεί τη φροντίδα του. Υποφέρει από τη γραφειοκρατία.Είναι σαν ένα αεροπλάνο χωρίς πιλότο».
Το υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας αρνήθηκε να σχολιάσει. © Τhe Τimes, 2008
