Ο Ιούνιος που πέρασε αφήνοντας πίσω του νεκρούς από τον καύσωνα και αποκαΐδια από τις πυρκαϊές που κατέκαψαν τη χώρα αποδείχθηκε ο θερμότερος των τελευταίων 110 ετών. Ο υδράργυρος όχι μόνο στην τσιμεντοποιημένη Αθήνα αλλά σε δεκάδες πόλεις της χώρας ξεπέρασε τους 45 βαθμούς και σε ορισμένες περιοχές ακόμη και τους 47 βαθμούς Κελσίου.
Ειδικότερα στο Λεκανοπέδιο της Αθήνας η μέση θερμοκρασία βρέθηκε ακόμη και 10 βαθμούς πάνω από τον μέσο όρο, όταν η μέση τιμή της είναι οι 25,6 βαθμοί και η μέση μέγιστη οι 31,1 βαθμοί Κελσίου. Η κατάσταση που διαμορφώθηκε τον Ιούνιο, ακόμη και αν το υπόλοιπο καλοκαίρι όλα κυλήσουν ομαλά, θα επηρεάσει προς τα πάνω τον μέσο όρο των θερμοκρασιών. Με βάση τα ανωτέρω, όλα δείχνουν ότι θα επιβεβαιωθούν οι μακροπρόθεσμες προγνώσεις των διαφόρων κέντρων, τόσο του Ευρωπαϊκού όσο και του Αμερικανικού.
Σύμφωνα με τις προγνώσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μεσοπρόθεσμων Προγνώσεων, το επόμενο τρίμηνο σχεδόν σε όλη την Ευρώπη αναμένονται υψηλές θερμοκρασίες πάνω από τα κανονικά επίπεδα, με εξαίρεση τη Γαλλία και την Ιβηρική Χερσόνησο. Οι υψηλότερες αποκλίσεις εμφανίζονται στις χώρες της Βαλτικής, στην Ουκρανία, καθώς και σε μέρος των Βαλκανίων, με θερμοκρασίες κατά 1-2 βαθμούς πάνω από τα κανονικά επίπεδα του τριμήνου. Στη χώρα μας προβλέπονται υψηλότερες τιμές στη Βόρεια και στην Ανατολική Ελλάδα, της τάξεως του 0,5-1 βαθμού. Στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας μας οι θερμοκρασίες είναι πάνω από τα κανονικά επίπεδα ως 0,5 βαθμό. Θερμοκρασίες ως και έναν βαθμό πάνω από τα κανονικά επίπεδα αναμένονται ακόμη σε όλη την Ανατολική Ευρώπη, σε μεγάλο μέρος της Κεντρικής, καθώς και στη Βόρεια Θάλασσα.
Σε ανάλογα συμπεράσματα καταλήγει και το Διεθνές Ερευνητικό Κέντρο IRI του Πανεπιστημίου Columbia, το οποίο συνεργάζεται με την Αμερικανική Μετεωρολογική Υπηρεσία ΝΟΑΑ. Στην περιοχή μας οι πιθανότητες να έχουμε υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες είναι ιδιαίτερα αυξημένες. Η μόνη διαφοροποίησή του σε σχέση με το Ευρωπαϊκό Κέντρο είναι ότι εμφανίζει πολύ υψηλότερες θερμοκρασίες στη Μεγάλη Βρετανία και λιγότερο υψηλές στην περιοχή της Βαλτικής.
Σε ό,τι αφορά τις βροχοπτώσεις οι προβλέψεις των δύο Κέντρων για την περιοχή των Βαλκανίων συμπίπτουν καθώς οι βροχές προβλέπονται να είναι μειωμένες κατά περίπου 50 mm μέσα στο επόμενο τρίμηνο.
Πρέπει πάντως να σημειώσουμε ότι σε διεθνές επίπεδο όλες οι μακροπρόθεσμες προγνώσεις καιρού βρίσκονται ακόμη σε ερευνητικό στάδιο και δεν εφαρμόζονται επιχειρησιακά, ωστόσο δίνουν ένα στίγμα. Συνήθως αυτές οι προγνώσεις έχουν πολύ μεγάλα ποσοστά επιτυχίας κυρίως στη Δυτική Ευρώπη και μικρότερα στην Ανατολική διότι τα βαρομετρικά συστήματα ειδικά στην περιοχή της Μεσογείου επηρεάζονται από πάρα πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων και η «μορφολογία της περιοχής».
Ειδικά για την Ελλάδα, όπου έχουμε μια ιδιαίτερη μορφολογία και η οποία επηρεάζεται από πάρα πολλά συστήματα, υπάρχουν περιπτώσεις που ακόμη και οι προβλέψεις των λίγων ημερών μπορεί να μην είναι εύστοχες κατά περιοχές, πόσο μάλλον όταν πρόκειται για προγνώσεις με έναν χρονικό ορίζοντα τριών μηνών. Σε κάθε περίπτωση όμως τα προγνωστικά στοιχεία των δύο Μετεωρολογικών Κέντρων για το περυσινό καλοκαίρι αποδείχθηκαν επιτυχή τόσο για τη χώρα μας όσο και για τις περισσότερες περιοχές της Ευρώπης.
Θα ζούμε με ακραία φαινόμενα
Τα κακά μαντάτα δεν έχουν τέλος. Το 2007 αναμένεται να είναι η δεύτερη θερμότερη χρονιά στην Ιστορία μετά το 1998, προβλέπουν οι ειδικοί. Οπως σημειώνει ο επικεφαλής της Μονάδας Κλιματικής Ερευνας του βρετανικού πανεπιστημίου East Anglia κ. Φιλ Τζόουνς, η αύξηση των συγκεντρώσεων των αερίων του θερμοκηπίου και η άνοδος της θερμοκρασίας του Ειρηνικού ευθύνονται για τις έντονες κλιματικές διαταραχές.
Ακόμη πολλοί ειδικοί επιστήμονες σημειώνουν ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι ξηρασίες, οι πλημμύρες, οι καύσωνες και οι καταιγίδες, θα κάνουν στο εξής ολοένα και συχνότερα την εμφάνισή τους. «Τα ακραία φαινόμενα θα γίνουν συχνότερα» υποστηρίζει ο κ. Σαλβάνο Μπρίτσενο, διευθυντής της οργάνωσης του ΟΗΕ Διεθνής Στρατηγική για τη Μείωση των Καταστροφών, και προσθέτει ότι τα 10 θερμότερα έτη των τελευταίων 150 ετών καταγράφηκαν τη δεκαετία του 1990.
«Τώρα έχουμε μια σαφέστερη εικόνα αυτού που θα συμβεί και τα κράτη πρέπει να επεξεργαστούν καλύτερες πολιτικές ώστε να είναι κατάλληλα προετοιμασμένα για τις επερχόμενες καταστροφές» επισημαίνει ο κ. Μπρίτσενο, υπογραμμίζοντας ότι η κλιματική αλλαγή προστίθεται στους ήδη αυξημένους κινδύνους που αντιμετωπίζει ο πληθυσμός των 6,6 δισεκατομμυρίων ανθρώπων.
Ο κ. Θ. Κολυδάς είναι μετεωρολόγος – μαθηματικός στην ΕΜΥ.
