Ο τελευταίος ψυχροπολεμικός ηγέτης κατάφερε για μισό αιώνα να εκφράσει τις προσδοκίες ενός μεγάλου τμήματος του λαού του για ελευθερία και εθνική ανεξαρτησία. Για εκατομμύρια Κουβανούς είναι ο μοναδικός ηγέτης που γνώρισαν ποτέ. Για πολλούς άλλους υπήρξε εμβληματική μορφή η οποία συμπύκνωσε στο πρόσωπό του την έννοια του επαναστάτη. Οι αμφιλεγόμενες πολιτικές επιλογές ενίσχυσαν τη γοητεία του. Επί των ημερών του η Κούβα της διαφθοράς και της καταπίεσης του Μπατίστα έδωσε τη θέση της σε αυτήν της δωρεάν υγείας και της εκπαίδευσης για όλους. Σε απόσταση μόλις 94 μιλίων από τις ΗΠΑ ο Κάστρο προσδιορίστηκε πολιτικά από τον αντιαμερικανισμό του. Κατάφερε να επιβιώσει από προσπάθειες ανατροπής του και από ένα συνεχιζόμενο αμερικανικό εμπάργκο, καλλιεργώντας συμμαχίες με ό,τι πιο αντιαμερικανικό «κυκλοφορούσε»: από τη Σοβιετική Ενωση ως τη Βενεζουέλα του Τσάβες. Από την άλλη εγκατέστησε προσωποπαγή εξουσία την οποία στήριξε μέσω διώξεων αντιφρονούντων, φίμωσης του Τύπου, καταστρατήγησης των δημοκρατικών διαδικασιών και συχνά στέρησης των Κουβανών από βασικά αγαθά. Η διαιώνιση της εξουσίας, στης οποίας τη γλυκιά γοητεία ο Κάστρο δεν αντιστάθηκε σε αντίθεση με τον συναγωνιστή του Τσε, οδήγησε στον σταδιακό εκφυλισμό της ηγεσίας του σε ένα ακόμη απολυταρχικό καθεστώς.


Το παράδειγμα Κάστρο αποδεικνύει ότι η μόνη δικλίδα ασφαλείας απέναντι στη φθορά και στη διαφθορά της εξουσίας είναι η Δημοκρατία και οι εγγυήσεις που παρέχει για εναλλαγή σε αυτήν ο λαϊκός έλεγχος μέσω της ψήφου. Οποτε επιχειρήθηκε να τεθεί οποιαδήποτε άλλη προτεραιότητα αντί της Δημοκρατίας η κατάληξη ήταν η ίδια και δεν γλίτωσε από τον κανόνα ουδείς, ούτε όσοι ξεκίνησαν με τις καλύτερες προθέσεις και προϋποθέσεις.


Ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης είναι βουλευτής της ΝΔ στη Β’ Αθηνών.