Η νέα άρχουσα τάξη της Βρετανίας
ΛΟΝΔΙΝΟ, Αύγουστος.
ΣΕ ΛΙΓΕΣ ημέρες η νέα Εργατική κυβέρνηση θα κλείσει 100 ημέρες στην εξουσία. Θα θυμάστε ασφαλώς ότι η πανηγυρική τους νίκη σημειώθηκε τη νύχτα της Πρωτομαγιάς. Στο διάστημα αυτό η κυβέρνηση Μπλερ έδειξε μεγάλη δραστηριότητα. Οι Εργατικοί ήρθαν προετοιμασμένοι και έπεσαν με τα μούτρα στη δουλειά, με σημαντικά νομοθετήματα που εκπληρώνουν πολλές από τις προεκλογικές τους επαγγελίες, κυρίως για την παιδεία, την πρόνοια και τη δημόσια υγεία. Ο προϋπολογισμός του Γκόρντον Μπράουν, που ήταν συντηρητικός στο σύνολό του, υπήρξε γενναιόδωρος στην παιδεία και στη δημόσια υγεία. Οι σχολιογράφοι και οι πολιτικοί μόνο καλά λόγια είχαν να πουν. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν στην κυβέρνηση Μπλερ 82%, ποσοστό μεγαλύτερο από την καλύτερη στιγμή τους στην προεκλογική περίοδο. Αλλά ο Τόνι Μπλερ δεν εφησυχάζει και με την ευκαιρία κάποιας μάλλον ασήμαντης αφορμής, στον σχετικό λόγο του σημείωσε στους συνεργάτες του ότι καμία εργατική κυβέρνηση δεν έχει ποτέ εκλεγεί δύο φορές στη σειρά. Και τους συνέστησε ότι δεν πρέπει να ξεχνούν τη μεγάλη ευθύνη που έχουν απέναντι στον λαό.
Μερικοί ίσως θα νόμιζαν ότι πρόκειται για κάποιο ρητορικό σχήμα αλλά αυτό θα ήταν μέγα σφάλμα, διότι ο Τόνι, όπως θέλει να τον λένε, έχει προγραμματίσει την ίδρυση ενός σώματος στελεχωμένου από πεπειραμένους συνεργάτες, οι οποίοι βασιζόμενοι στις γνώσεις του «μάγου της επικοινωνίας» Πίτερ Μάντελσον, θα κάνουν μια συνεχή «έρευνα αγοράς» χρησιμοποιώντας ως βάση 5.000 ψηφοφόρους επιλεγμένους έτσι ώστε να καθρεφτίζουν ολόκληρο τον βρετανικό λαό, με αντικειμενικό σκοπό να παραμένει η κυβέρνηση σε συνεχή επαφή με την Κοινή Γνώμη. Την πρωτοτυπία αυτή σκαρφίστηκαν πρώτη φορά οι στενοί συνεργάτες του Τόνι Μπλερ και μάλιστα μελετούν την επέκταση του θεσμού και σε άλλες κρατικές υπηρεσίες. Ως τώρα δεν έχει δοκιμαστεί πουθενά κάτι τέτοιο αλλά αμέσως ακούστηκαν ορισμένες επικρίσεις, ότι δηλαδή η κυβέρνηση διοικεί τη χώρα όχι με βάση τις πεποιθήσεις της και τις αρχές της, αλλά με βάση τις δημοσκοπήσεις.
Το κυριότερο χαρακτηριστικό του 100ημέρου της κυβέρνησης Μπλερ είναι το στυλ της νέας κυβέρνησης. Κινήθηκαν με άνεση και αποφασιστικότητα, σαν να ήταν προορισμένοι για την εξουσία. Χάρη στον Πίτερ Μάντελσον, επί χρόνια διαφημιστή και επί των δημοσίων σχέσεων, είχαν ήδη άριστες διασυνδέσεις με τον κόσμο του πνεύματος και των τεχνών, ο οποίος είχε υποφέρει στα χέρια της Μάργκαρετ Θάτσερ και των εξίσου φιλισταίων συνεργατών της. Η επιδότηση του Κρατικού Θεάτρου είχε περικοπεί, σε σημείο που η λειτουργία του θα ήταν προβληματική χωρίς ιδιωτικές χορηγίες. Το βιβλίο κινδύνευε κάθε χρόνο από τον ΦΠΑ και τα περισσότερα μουσεία αναγκάστηκαν να καταργήσουν την ελεύθερη είσοδο. Η εικόνα, όπως χαρακτηριστικά την παρουσίασε ο λόρδος Σνόουντον στο πρόσφατο βιβλίο του με φωτογραφίες από το θέατρο 1955-1997, ήταν ζοφερή. Το ζεύγος Μπλερ εδώ και χρόνια είχε στενές σχέσεις με τον κόσμο του βιβλίου: ο Ρόμπερτ Χάρις, γνωστός συγγραφέας, είναι προσωπικός τους φίλος καθώς και ο σκηνοθέτης σερ Ντέιβιντ Πάτναμ, ο οποίος είχε καταγγείλει σε άρθρα του επί Συντηρητικών την παρακμή του θεάτρου, που στις τελευταίες δεκαετίες περιορίζεται σε επαναλήψεις και σε δεκάδες ανόητα μιούζικαλ.
Γενικότερα οι συντηρητικές κυβερνήσεις είχαν στρέψει αυτόν τον κόσμο εναντίον τους. Με την ανάδειξη του Τόνι Μπλερ στην αρχηγία του Εργατικού Κόμματος η συμμαχία των νέων Εργατικών με τον κόσμο του πνεύματος τοποθετήθηκε σε πρακτική βάση. Στην προεκλογική περίοδο προσωπικότητες όπως ο σερ Ντέιβιντ Πάτναμ έκαναν την εμφάνισή τους σε προεκλογικές εκδηλώσεις του Εργατικού Κόμματος. Και βέβαια το θέατρο έβγαλε την Γκλέντα Τζάκσον τιμημένη και με Οσκαρ στη βουλή και ο Τόνι Μπλερ τη έκανε υφυπουργό.
Από αυτήν τη συμμαχία τώρα δημιουργήθηκε η νέα άρχουσα τάξη της χώρας. Αυτό είναι το πλέον σημαντικό στοιχείο που προκύπτει από τον απολογισμό των 100 ημερών της κυβέρνησης Μπλερ. Μια τάξη από νέους και όχι τόσο νέους συγγραφείς και ανθρώπους του θεάτρου και των γραμμάτων, από τον Χάρολντ Πίντερ ως τον Σαλμάν Ρούσντι και από τον Πίτερ Χολ και τον Ντέιβιντ Πάτναμ ως τον Τρέβορ Ναν, που πρόκειται να αναλάβει το Εθνικό Θέατρο της Βρετανίας τον Αύγουστο. Ορισμένοι από τους ανθρώπους αυτούς τοποθετήθηκαν και θα συνεχίσουν να τοποθετούνται στα «κατάλληλα πόστα». Ηδη ο Πάτναμ μαζί με τον κριτικό του κινηματογράφου Μέλβιν Μπραγκ και φυσικά τη Σερί Μπλερ τοποθετούνται στο ΔΣ της Λόντον Σκουλ οφ Εκονόμικς, η οποία θα μεταβληθεί σε Μέκκα των μπλερικών επιχειρηματιών και των κοσμικών του Ισλινγκτον, αν πιστέψει κανείς τον Σεβαστιανό Χάμιλτον των «Sunday Times». Μάλιστα τους χαρακτηρίζει «τονικράτες», προφανώς κατά παράφραση του «γραφειοκράτες».
Για όσους δεν τυχαίνει να το γνωρίζουν, η Σερί, σύζυγος του Τόνι Μπλερ, που είναι δικηγόρος και δικαστής, είναι αριστούχος της Νομικής Σχολής της Λόντον Σκουλ οφ Εκονόμικς.
Φυσικά η διαδικασία θα επεκταθεί σε άλλα συντηρητικά «κάστρα», όπως το BBC, το οποίο δοκίμασε να ευνουχίσει η Μάγκι, τοποθετώντας σκληρούς Συντηρητικούς στο Διοικητικό Συμβούλιο αλλά συχνά πυκνά οι τμηματάρχες έπαιρναν αποφάσεις χωρίς να ενημερώνουν τον πρόεδρο του ΔΣ όπως έγινε λ.χ. με την αποκαλυπτική συνέντευξη της πριγκήπισας Νταϊάνας.
Στον κόσμο των τεχνών πνέει άνεμος αισιοδοξίας, το ίδιο και στους ανθρώπους του βιβλίου. Ελπίζουν ότι η χώρα θα γνωρίσει καλύτερες ημέρες, πως τα έργα νέων θεατρικών συγγραφέων θα ανεβούν με κρατική συμπαράσταση και πως η πολιτιστική έρημος των Τόριδων θα είναι ένας εφιάλτης του παρελθόντος. Η αισιοδοξία αυτή έχει περάσει και στον κόσμο. Νιώθουν περήφανοι που η χώρα τους έχει μια ηγεσία με «γκλάμορ» και φαντασία. Βλέπουν τον Τόνι Μπλερ να τα λέει με τον Μπιλ Κλίντον στο Ντένβερ και στη Νέα Υόρκη, φιλικά, χωρίς άκομψες, αμήχανες πόζες.
Τώρα ο Τόνι Μπλερ αποφάσισε ότι πρέπει να εκμεταλλευτεί τους ταλαντούχους Βρετανούς που πέτυχαν στις δημιουργικές βιομηχανίες, όπως τις βάφτισε, χρησιμοποιώντας τα ταλέντα εκείνων που πέτυχαν στον τομέα αυτόν. Εδωσε λοιπόν εντολή στον υπουργό του Κρις Σμιθ να συστήσει «εκστρατευτικό σώμα» για να ανανεώσει το υπουργείο του, που δεν θα ονομάζεται πλέον υπουργείο Εθνικής Κληρονομιάς, αλλά Πολιτισμού, Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας και Αθλητισμού. Τα «αστέρια» του σώματος αυτού περιλαμβάνουν το «παιδί» και καμάρι της Μάργκαρετ Θάτσερ, Ρίτσαρντ Μπράνσον, ιδρυτή της δισκογραφικής εταιρείας Βέρτζιν Ρέκορντς, τον σερ Ντέιβιντ Πάτναμ (πάλι) παραγωγό και πρόεδρο της εταιρείας παραγωγών Αίνιγμα, την Γκέιλ Ρέμπακ, διευθύνουσα σύμβουλο του εκδοτικού οίκου Ράντομ Χάους, τον Αλαν Μαγκί της Κριέισον Ρέκορντς, που ανακάλυψε το συγκρότημα Οασις, τον σχεδιαστή Πολ Σμιθ και τον Ερι Σαλάμα, διευθύνοντα σύμβουλο μιας μεγάλης εταιρείας μάρκετινγκ. Το νέο σώμα θα ασχοληθεί με τη δημιουργία του κατάλληλου κλίματος για να γίνει η Βρετανία η χώρα των θεάτρων, του κινηματογράφου, των συγκροτημάτων ροκ και της δισκοβιομηχανίας, του σόφτγουερ (προγράμματα κομπιούτερ) και ό,τι άλλου «δημιουργικού» βάλει ο νους σας.
Παραφράζοντας ο Κρις Σμιθ το πατριωτικό άσμα του Elgar Rule, «Britannia, Britannia rule the waves» μάς μίλησε για «Cool Britannia»… μόνο που στην προκειμένη περίπτωση αντί να είναι αφέντρα των κυμάτων θα επικρατεί στην πασαρέλα, στο ροκ, στα βίντεο και στα ΜΜΕ, Ρούπερτ Μέρντοκ και Μίκι Μάους επιτρεπόντων, και σε ό,τι άλλο βάλει ο νους σας.
Από την άλλη μεριά άρχισε η μείωση της μυστικότητας που χαρακτήριζε τη Βρετανία ανέκαθεν, αλλά κυρίως από τις παρανοϊκές διατάξεις του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου που κανείς δεν ανέστειλε έκτοτε. Οι ερευνητές ιστορικοί είναι κατενθουσιασμένοι από την εντολή της κυβέρνησης για το άνοιγμα των κρατικών αρχείων πριν από την 30ετία και του χρόνου ελπίζεται ότι θα κατατεθεί στη βουλή το βασικό νομοθέτημα για τα δικαιώματα του πολίτη, τα οποία συρρικνώθηκαν από τις κυβερνήσεις Θάτσερ και κυρίως από τον τελευταίο συντηρητικό υπουργό Μ. Χάουαρντ λόγω της πολιτικής του φιλοδοξίας.
Οι συγκυρίες είναι άριστες για τον Τόνι Μπλερ. Επειδή η αγγλική γλώσσα είναι πλέον η διεθνής γλώσσα των κομπιούτερ και του Ιντερνετ, ο Μπιλ Γκέιτς της Μάικροσοφτ ανοίγει ερευνητικό κέντρο στο Κέιμπριτζ, εφόσον οι εκεί επιστήμονες δεν ήταν διατεθειμένοι να μετακινηθούν στις ΗΠΑ.
Ισως η μόνη γκάφα του Τόνι Μπλερ ως τώρα ήταν να ταχθεί υπέρ της κατάργησης του κυνηγιού της αλεπούς με λαγωνικά, ξεσηκώνοντας τη μήνι των ανθρώπων της υπαίθρου, τους οποίους δεν μπορεί να καταλάβει διότι ο ίδιος είναι παιδί της πόλης.
Κατά τα άλλα οι οιωνοί είναι άριστοι για τον Τόνι Μπλερ και την κυβέρνησή του και μάλιστα το παιχνίδι είναι μονόπλευρο, διότι δεν υπάρχει αντιπολίτευση ακόμη.
