Στόχος το κρίσιμο γκολ στην προεδρία
Είναι ένας σταρ του διεθνούς ποδοσφαίρου, ο καλύτερος παίκτης που γεννήθηκε ποτέ στην Αφρική. Μετά τα χρυσά χρόνια στη Μονακό, στην Παρί Σεν Ζερμέν και στη Μίλαν αποσύρθηκε, πλούσιος και διάσημος, στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ. Τώρα στα 39 του χρόνια γύρισε πίσω στην ερειπωμένη πατρίδα του για να γίνει πολιτικός. Το τελευταίο ματς του Ζορζ Γουεά είναι ο αγώνας για την προεδρία της Λιβερίας. Ο «Μίστερ Τζορτζ», όπως τον λένε στη Λιβερία, είναι ανάμεσα στους 20 υποψηφίους προέδρους στις εκλογές που θα γίνουν στις 11 Οκτωβρίου. Προτού γίνει πολιτικός ήταν εθνικός ήρωας και επιτυχημένος μπίζνεσμαν. Το φτωχόπαιδο από τη Μονρόβια κέρδισε δόξα και χρήμα στην Ευρώπη και αποσύρθηκε στις ΗΠΑ. H κάρτα του – τυπωμένη και από τις δύο πλευρές – δείχνει τις πολλές δραστηριότητές του, με πέντε διαφορετικούς αριθμούς τηλεφώνου. Ο Γουεά είναι ιδιοκτήτης ενός εστιατορίου και ενός σουπερμάρκετ στις ΗΠΑ, ακινήτων σε πολλές αφρικανικές χώρες και πρεσβευτής της UNICEF. Οταν τον ρωτούν γιατί αποφάσισε να ασχοληθεί με την πολιτική, απαντά ότι είναι «ένας Λιβεριανός που αγαπάει την πατρίδα του». Λέει επίσης ότι ανταποκρίνεται σε μια «έκκληση του λαού». Απόδειξη ότι μετά την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι τον υποδέχθηκαν στο αεροδρόμιο και τον συνόδευσαν ως το κέντρο της Μονρόβιας. «Σύμβολο ειρήνης και ενότητας ανάμεσα στις κοινότητες». Αυτό θέλει να είναι. Οι προτεραιότητές του; «Αλληλεγγύη, ειρήνη, παιδεία και υγεία». Του αρέσει να λέει ότι «ο καλός Θεός» είναι στο πλευρό του και επαναλαμβάνει τα λόγια του Τζον Φ. Κένεντι: «Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει η πατρίδα σου για σένα, αναρωτήσου τι μπορείς να κάνεις εσύ για την πατρίδα σου».
Τον Νοέμβριο του 2003 μετά την επιστροφή του στη Λιβερία ο Ζορζ Γουεά ίδρυσε ένα κόμμα, το Κογκρέσο για τη Δημοκρατική Αλλαγή. Εξασφάλισε γρήγορα την υποστήριξη πολλών οργανώσεων πολιτών. Αλλες σημαντικές πηγές στήριξης είναι οι δύο ραδιοφωνικοί σταθμοί και το τηλεοπτικό κανάλι που έχει στη Μονρόβια.
Οι αντίπαλοι του Γουεά αμφισβητούν τις ικανότητές του να κυβερνήσει τη χώρα, με κύριο επιχείρημα ότι άφησε νωρίς το σχολείο για να κάνει καριέρα στο ποδόσφαιρο. Λένε ότι δεν είναι αρκετά «μορφωμένος». «Δεν νομίζω ότι είναι απαραίτητο να είναι κανείς μορφωμένος για να δει ότι οι άνθρωποι δεν έχουν πόσιμο νερό ή ηλεκτρικό ρεύμα» απαντά εκείνος.
Αν και πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του στην Ευρώπη, ήταν συνεχώς σε επαφή με τις εξελίξεις στη χώρα του. H πολιτική έπαιξε ρόλο στη ζωή του από την πρώτη του κιόλας μεταγραφή, στα τέλη του 1987. Ο τότε πρόεδρος της Λιβερίας Σάμιουελ Ντόου του επέβαλε να πάει σε ομάδα του Καμερούν και όχι σε ομάδα της Ακτής του Ελεφαντοστού που τον διεκδικούσε επίσης, επειδή δεν τα πήγαινε καλά με την κυβέρνηση αυτής της χώρας.
Τρία χρόνια μετά την εγκατάστασή του στο Καμερούν ο τεχνικός διευθυντής της Μονακό Ανρί Μπλανσερί ζήτησε τη μεταγραφή του. Του είχε μιλήσει για τον Γουεά ο Κλοντ Λε Ρουά, γάλλος τεχνικός του Καμερούν. Και πάλι χρειαζόταν το πράσινο φως από τον αρχηγό του κράτους.
Οι διαπραγματεύσεις γίνονταν μέσω του πρεσβευτή της Λιβερίας στο Καμερούν. «Ηταν επικό, σαν ταινία» θυμάται ο Κλοντ Λε Ρουά. «Ο πρεσβευτής ήθελε προμήθεια και δεν σταματούσε πουθενά. Εφθασε στο σημείο να ζητήσει τέσσερα λάστιχα αυτοκινήτου με τα τάσια τους! Πηγαινοερχόταν από το γραφείο του, όπου ήμασταν εμείς, στο διπλανό δωμάτιο, όπου μιλούσε στο τηλέφωνο με τον Σάμιουελ Ντόου».
Τελικά ο Γουεά πήρε άδεια να φύγει για την Ευρώπη. Ο «Κεραυνός της Γιαουντέ», η ομάδα του, πήρε σχεδόν ένα εκατομμύριο γαλλικά φράγκα (152.000 ευρώ) και ο πρεσβευτής «30.000 φράγκα σε μετρητά» (4.500 ευρώ).
Τον Ιούνιο του 1988 ο ποδοσφαιριστής έφθασε στο Μονακό. Δεκαοκτώ μήνες αργότερα το Πατριωτικό Εθνικό Μέτωπο της Λιβερίας του Τσαρλς Τέιλορ κήρυξε την επανάσταση στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας. Ακολούθησε μια ανείπωτη βαρβαρότητα.
Στα δεκατέσσερα χρόνια που κράτησε η σύγκρουση, ο Ζορζ Γουεά βρέθηκε πολλές φορές στο κέντρο της δημοσιότητας, πετυχαίνοντας άφθονα γκολ σε όλες τις ομάδες όπου έπαιζε (Μονακό, Παρί Σεν Ζερμέν, Μίλαν, Τσέλσι, Μαρσέιγ…). Το 1995 του απονεμήθηκε η Χρυσή Μπάλα του «France Football» και ο τίτλος του καλύτερου ποδοσφαιριστή στον κόσμο.
Πώς να απολαύσεις όλες αυτές τις διακρίσεις όταν η πατρίδα σου βάφεται στο αίμα; Στο ίδιο διάστημα ο ποδοσφαιριστής Γουεά μεταμορφώθηκε σε «Μίστερ Τζορτζ». Εγινε ένας γενναιόδωρος εκατομμυριούχος που δεν σταματούσε να κάνει δωρεές στα νοσοκομεία της πατρίδας του, στα σχολεία, στα πανεπιστήμια, στο ποδόσφαιρο, σε κάθε φτωχό που ζητούσε τη βοήθειά του.
Το 1994 η UNICEF ζήτησε τη συνδρομή του για ένα πρόγραμμα εμβολιασμού στη Λιβερία. Τρία χρόνια αργότερα έγινε πρεσβευτής Καλής Θελήσεως συμμετέχοντας σε ακόμη περισσότερες εκστρατείες. «Ο Ζορζ, που γεννήθηκε μέσα στη φτώχεια, είναι ο μόνος Λιβεριανός που έγινε εκατομμυριούχος με τίμιο τρόπο» λέει η Μαίρη Κάχιλ, εκπρόσωπος της UNICEF.
Ο Γουεά απηύθυνε συνεχώς εκκλήσεις για τον τερματισμό του πολέμου στη χώρα του. Τη Χρυσή Μπάλα του 1995 την αφιέρωσε στις εμπόλεμες παρατάξεις με την ελπίδα ότι θα καταθέσουν τα όπλα. Το 1996 άνθρωποι του Τσαρλς Τέιλορ πυρπόλησαν το σπίτι του στη Μονρόβια επειδή ο Γουεά ήταν υπέρ της αποστολής διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης στη Λιβερία.
«Αν εκλεγώ», υπόσχεται ο πρώην ποδοσφαιριστής, «θα είμαι ο πατέρας και ο αδελφός όλων των Λιβεριανών». Ολων; Ακόμα και του Τσαρλς Τέιλορ, του εξόριστου τυράννου; «Δεν έχω πρόβλημα με τον Τσαρλς Τέιλορ» λέει. «Εχω συγχωρήσει αυτούς που έκαψαν το σπίτι μου. Είμαι παιδί του Μαντέλα. Το σύνθημά μου είναι «forget and rebuild» (ξέχασε και χτίσε ξανά)».
Οι εκλογές του Οκτωβρίου είναι μια σημαντική στιγμή στην ιστορία της μικρής χώρας της Δυτικής Αφρικής. Ο εμφύλιος προκάλεσε τον θάνατο 150.000 ανθρώπων και τον εκτοπισμό ενός εκατομμυρίου, δηλαδή του ενός τρίτου του πληθυσμού της.
H Λιβερία ήταν η πρώτη δημοκρατία της Αφρικής. Ιδρύθηκε το 1847 από απελεύθερους σκλάβους της Αμερικής που έβγαλαν την πρωτεύουσα Μονρόβια προς τιμήν του προέδρου Μονρόε. Σήμερα είναι μια ερειπωμένη χώρα. Δύο κάτοικοι στους δέκα έχουν εισόδημα μικρότερο από μισό δολάριο την ημέρα. H ανεργία φθάνει το 80%.
Ο νικητής των εκλογών θα διαδεχθεί τον επιχειρηματία Γκιντ Μπριάν, επικεφαλής μιας προσωρινής κυβέρνησης που σχηματίστηκε μετά τις ειρηνευτικές συμφωνίες, τον Αύγουστο του 2003.
Από τις αλάνες της Μονρόβιας στην κορυφή του κόσμου
Ο Αρσέν Βενγκέρ, προπονητής της Αρσεναλ, είχε πει για τον Ζορζ Γουεά ότι είναι «ένας από τους λίγους παίκτες στον κόσμο που μπορούν να πλησιάσουν το τέλειο».
Ο Βενγκέρ δικαιώθηκε με την ανακήρυξη του Γουεά σε κορυφαίο αφρικανό ποδοσφαιριστή του αιώνα από τη Διεθνή Ομοσπονδία Ιστορίας και Στατιστικής Ποδοσφαίρου. Ο Βενγκέρ ήταν αυτός που έφερε τον Γουεά στην Ευρώπη και στη Μονακό και τον ανέδειξε σε αστέρι πρώτου μεγέθους.
Γεννημένος την 1η Οκτωβρίου του 1966 στη Μονρόβια, ο Γουεά έπρεπε να παλεύει καθημερινά για να ζήσει. Από τις αλάνες της Μονρόβιας, όπου έπαιζε ποδόσφαιρο με πορτοκάλια και χάρτινες μπάλες, κατέληξε στην ομάδα Young Survivor προτού κάνει το μεγάλο άλμα για τη Μονακό. Την περίοδο 1993-94 μετακόμισε στην Παρί Σεν Ζερμέν με την οποία καθιερώθηκε διεθνώς. Οδήγησε τη γαλλική ομάδα στην κατάκτηση ενός πρωταθλήματος (1993-94), δύο κυπέλλων (1993-1995) και ενός Λιγκ Καπ (1995).
Το 1995 ο Γουεά ανακηρύχθηκε από τους ομοσπονδιακούς προπονητές κορυφαίος ποδοσφαιριστής του κόσμου και έγινε εκπρόσωπος της UNICEF. Ταυτόχρονα ήρθε και η μεταγραφή στη Μίλαν, που πίστεψε ότι στο πρόσωπο του αφρικανού βρήκε τον αντικαταστάτη του μεγάλου Μάρκο φαν Μπάστεν.
