1. Το Σύνταγμα είναι από τη φύση του νόμος αυξημένης τυπικής ισχύος, αλλά γενικός και λιτός ως προς τη διατύπωσή του. Φιλοδοξεί να ρυθμίσει τα πιο σημαντικά ζητήματα με τη μεγαλύτερη νομική δύναμη και για το μεγαλύτερο δυνατό χρονικό διάστημα. Για τον λόγο αυτό οι συνταγματικές διατάξεις συνοδεύονται από ρητή ή υπονοούμενη επιφύλαξη υπέρ του νόμου, που καλείται να εξειδικεύσει τις γενικές συνταγματικές ρυθμίσεις. Αυτό ισχύει και για τη διάταξη της παραγράφου 9 του άρθρου 14, που αφορά τους κανόνες διαφάνειας στα MME και στις δημόσιες συμβάσεις. Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου αυτής είναι μια παραπομπή στον νόμο για την εξειδίκευση και συμπλήρωση των συνταγματικών κανόνων.
2. Το Σύνταγμα ερμηνεύεται με συγκεκριμένες, επιστημονικά παραδεκτές, μεθόδους που κατατείνουν στη λεγόμενη ολοκληρωμένη ερμηνεία, που είναι ερμηνεία πρωτίστως συστηματική. Καμία διάταξη δεν ερμηνεύεται αποσπασματικά. Ολες πρέπει να ερμηνεύονται συνδυαστικά.
3. H Z´ Αναθεωρητική Βουλή ψήφισε με ευρύτατη πλειοψηφία το άρθρο 14 παράγραφος 9 και γιατί ήταν ούτως ή άλλως αναγκαίο κατά το Σύνταγμα (άρθρο 110) να συμπληρωθεί η αυξημένη πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των βουλευτών, αλλά και γιατί ήθελε να διαμορφώσει ένα αυστηρό αλλά και εφαρμόσιμο θεσμικό πλαίσιο για τα MME και τις δημόσιες συμβάσεις. H αρχική πρόταση του ΠαΣοΚ ήταν πολύ πιο συνοπτική στη διατύπωσή της, αλλά η διατύπωση αυτή μετεβλήθη για τους παραπάνω λόγους κατά τη συζήτηση στη Βουλή.
4. H Z´ Αναθεωρητική Βουλή ψήφισε όμως ταυτόχρονα και τη νέα διατύπωση του άρθρου 28, που προβλέπει ρητά τη συμμετοχή της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. H συμμετοχή αυτή διασφαλίζεται με μεταφορά εθνικών αρμοδιοτήτων στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης και με την αποδοχή περιορισμών στην άσκηση της εθνικής κυριαρχίας. H συμμετοχή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση βασίζεται στην άμεση εφαρμογή και στην υπεροχή του ευρωπαϊκού Κοινοτικού Δικαίου. Οχι γιατί υποβαθμίζεται το Ελληνικό Σύνταγμα, αλλά γιατί το ίδιο το Σύνταγμα προβλέπει κάτι τέτοιο, εφόσον τηρούνται οι διαδικαστικές και οι ουσιαστικές προϋποθέσεις του άρθρου 28 παράγραφοι 2 και 3.
5. Στο πλαίσιο αυτό είχε ρητά επισημανθεί στα πρακτικά της Z´ Αναθεωρητικής Βουλής ότι το άρθρο 14 παράγραφος 9 πρέπει να ερμηνεύεται και να εφαρμόζεται σε αρμονία προς το Κοινοτικό Δίκαιο, γιατί τα θέματα των MME και ιδίως τα θέματα των δημοσίων συμβάσεων απασχολούν όλες τις χώρες-μέλη και την Ενωση συνολικά και γι’ αυτό ρυθμίζονται με σειρά οδηγιών και άλλων κοινοτικών νομοθετικών πράξεων.
6. Την ίδια ώρα που η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι δίνει τη «μάχη» του εθνικού Συντάγματος και άρα της εθνικής κυριαρχίας, εισηγείται – και ορθά – στη Βουλή των Ελλήνων την κύρωση της Συνθήκης για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Αυτό προβλέπει ρητά στο άρθρο I-6 την υπεροχή του Ευρωπαϊκού Συντάγματος και του Δικαίου της Ενωσης, έναντι του εθνικού Συντάγματος και του Δικαίου των κρατών-μελών. H διάταξη αυτή επαναλαμβάνει πανηγυρικά αυτό που ούτως ή άλλως συμβαίνει και τώρα με τις ισχύουσες συνθήκες.
7. H κυβέρνηση με την «απογραφή» και τον «βασικό μέτοχο» έβλαψε ήδη την ευρωπαϊκή εικόνα και αξιοπιστία της χώρας και έθεσε σε κίνδυνο τα συμφέροντά της στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Οι χειρισμοί αυτοί έχουν κόστος σε μισθούς, σε συντάξεις, σε θέσεις εργασίας, σε ρυθμούς ανάπτυξης. Ο κ. Καραμανλής δαπανά το διπλωματικό κεφάλαιο της χώρας σε λάθος μέτωπο. Δεν συγκρούεται με τη διαπλοκή, αλλά με τους εταίρους μας, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στη συνέχεια με το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Αραγε όλοι αυτοί είναι εκπρόσωποι της διαπλοκής και μάλιστα της ελληνικής;
8. H οχύρωση της κυβέρνησης πίσω από τη δήθεν υπεράσπιση του Συντάγματος εντείνει απλώς το αδιέξοδο και θα καταστήσει ακόμη πιο ταπεινωτική πολιτικά και θεσμικά την υποχώρησή της. H κυβέρνηση δεν υπερασπίζεται το Σύνταγμα, αλλά τα προεκλογικά της στερεότυπα και τις μετεκλογικές της εμμονές. Δεν είχε ως στόχο την αναβάθμιση των θεσμών και την ενίσχυση των εγγυήσεων διαφάνειας, αλλά τη διαμόρφωση φιλικών προς αυτήν συσχετισμών στον χώρο της ενημέρωσης και της οικονομίας. Το κυβερνητικό επιχείρημα ήταν βάρβαρα απλοϊκό: το ΠαΣοΚ εκφράζει τη διαπλοκή. Αραγε το ίδιο συμβαίνει τώρα και με τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης; Οταν θεωρεί κάποιος ότι όλοι συνωμοτούν εναντίον του, μπορεί το λάθος να βρίσκεται στη δική του αντίληψη για τα πράγματα.
9. Πολύ αργά θυμήθηκε η κυβερνητική παράταξη το γνωστό σύνθημα «1-1-4». H διεκδίκηση της εφαρμογής του Συντάγματος ήταν και είναι βασική παράμετρος του λόγου της δημοκρατικής προοδευτικής παράταξης που συνδέεται πάντα με το αίτημα για δημοκρατία, για κράτος δίκαιου και κοινωνικό κράτος. Αν αυτά τα μεγάλα ζητούμενα δεν διασφαλίζονται στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, γιατί θεωρούμε τη συμμετοχή μας στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ως θεμελιώδες στοιχείο της εθνικής μας στρατηγικής; Μπορεί άραγε το αδιέξοδο της πολιτικής στρατηγικής του κ. Καραμανλή να μετατραπεί σε κρίση εθνικής στρατηγικής; Το να κραυγάζει η κυβέρνηση σήμερα αναδρομικά «1-1-4» είναι απλώς μία ιστορική φάρσα.
Ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος είναι βουλευτής του ΠαΣοΚ, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
