Πολύ έξυπνη και πολύ «γυναίκα» για να σκεφθεί ένα τέτοιο κόλπο αλλά και με ηγετικές ικανότητες ώστε να πάρει με το μέρος της και τις υπόλοιπες γυναίκες, αυτή είναι η Λυσιστράτη της Κάτιας Δανδουλάκη, όπως τη σκιαγραφεί η ίδια η ηθοποιός που φέτος κάνει ένα διπλό ντεμπούτο: Παίζει πρώτη φορά αρχαίο δράμα, ερμηνεύοντας τον επώνυμο ρόλο στην αριστοφανική κωμωδία και, στην παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου, κατεβαίνει, επίσης πρώτη φορά, στην Επίδαυρο.


«Για μένα η Λυσιστράτη είναι μια γυναίκα της εποχής της, που διαθέτει παιδική αφέλεια και γυναικεία ευαισθησία, όχι όμως ηρωική διάσταση. Δεν προτάσσει τα ηγετικά της στοιχεία. Δεν είναι ούτε ντελάλησα ούτε Μπουμπουλίνα. Αν κάπου βασίστηκα για να ερμηνεύσω τον ρόλο είναι στη δύναμη του κεφιού της. Δεν ήθελα να την κάνω ήρωα» λέει η Κάτια Δανδουλάκη τονίζοντας ότι «το δέος και η ευθύνη που με κρατούσαν μακριά από το αρχαίο δράμα και την Επίδαυρο υποχώρησαν χωρίς να το καταλάβω στην πρόταση του σκηνοθέτη Διαγόρα Χρονόπουλου. Το κέφι και η διάθεσή μου ήταν τέτοια ώστε ήθελα να μπω στη διαδικασία της κωμωδίας. Και με τον Χρονόπουλο αισθάνομαι ασφαλής. Για να αντιμετωπίσω όλη την προετοιμασία κράτησα κάτι που μου είπε από την αρχή: “Ελα, θα γελάσουμε πολύ”. Και δεν με διέψευσε». Εχοντας για σύνθημά της, ως Λυσιστράτη, τη φράση «δεν κάνουμε έρωτα για να μην κάνουμε πόλεμο», η ηθοποιός μιλάει για «τη στέρηση του έρωτα που σημαίνει στέρηση της ίδιας της ζωής, και αυτό η αριστοφανική ηρωίδα το κάνει πράξη. Δίνει έτσι με τον γυναικείο τρόπο της ένα μήνυμα αγάπης και ειρήνης».


* Η δοκιμασία της Επιδαύρου


Φαίνεται πως η πρόταση της «Λυσιστράτης» ήρθε στην κατάλληλη στιγμή. Υστερα από 25 χρόνια δουλειά στο θέατρο, η Κάτια Δανδουλάκη ένιωσε «σαν έτοιμη από καιρό»: «Ενιωσα ότι τώρα ήταν η στιγμή. Γι’ αυτό και η αποδοχή της πρότασης από το Εθνικό έγινε ακαριαία. Αλλωστε δεν ήθελα να πάρω το βάπτισμα της Επιδαύρου με έναν ρόλο σε αρχαία τραγωδία. Σκεφτόμουν τις τραγικωμωδίες ­ την “Ελενη” του Ευριπίδη, ίσως ­ ή μια κωμωδία. Τελικά νιώθω μεγαλύτερη ασφάλεια με τον Αριστοφάνη». Αλλωστε και ο Γκολντόνι που έπαιζε τον χειμώνα λειτούργησε, έστω και εν αγνοία της, ως μια καλή προθέρμανση.


Και ο χώρος, το αρχαίο θέατρο των 10.000 θεατών; «Η Επίδαυρος είναι μια μεγάλη δοκιμασία. Για να την αντιμετωπίσω την έβγαλα από το μυαλό μου. Είπα ότι δεν θα αφήσω το δέος να με πάρει από κάτω. Η ευθύνη μου ήθελα να σταματά στον τρόπο που προσεγγίζω τον ρόλο και από εκεί και πέρα να λειτουργήσει το κέφι μου. Πιστεύω ότι έτσι μπορώ να υπηρετήσω καλύτερα την άποψή μου και την πίστη μου για το αρχαίο δράμα και την κωμωδία». Ο αρχικός της προβληματισμός για το αν θα έπρεπε ή όχι να κάνει μαθήματα φωνητικής και τραγουδιού τελικά υποχώρησε: «Σκέφθηκα ότι τα 25 χρόνια δουλειά που έχω στο θέατρο με έχουν μάθει πώς να στέλνω τη φωνή μου και πώς να συγκεντρώνομαι για τη στείλω. Είναι ένα καταστάλαγμα πείρας και το χρησιμοποιώ με μεγάλη συγκέντρωση. Ο,τι κάνω στη “Λυσιστράτη” το κάνω απόλυτα συγκεντρωμένη. Γύρισα το κουμπί που θα με έκανε να σκεφθώ το μέγεθος και τις απαιτήσεις του χώρου. Για μένα η Επίδαυρος σημαίνει μόνον χαρά».


Με επίγνωση των δυσκολιών και των απαιτήσεων του ποιητή, η πρωταγωνίστρια δούλεψε πολύ τις αντοχές της. «Ο Αριστοφάνης απαιτεί τεράστιες αντοχές ανάσας και πρέπει να ομολογήσω ότι ο ρόλος του Τρουφαλδίνου τον χειμώνα με βοήθησε για να αντεπεξέλθω σε αυτήν την καλοκαιρινή μου δοκιμασία. Ο Αριστοφάνης χρειάζεται άλλες ικανότητες, μεγέθους ανάσας, έντασης φωνής, έντασης ψυχής και νεύρων. Και βέβαια χρειάζεται την πείρα σου. Πρέπει να μπορείς να απλώσεις την αλήθεια σου, και αυτή η αλήθεια να μη μοιάζει κούφια. Χαίρομαι γιατί με την κωμωδία προσπαθώ να φεύγω έξω και πέρα από τα όριά μου».


* Λυσιστράτη του ’50


Αμέσως μετά τον Εμφύλιο, στα χρόνια του ’50, ένα θίασος – μπουλούκι φθάνει σε κάποιο χωριό της Ελλάδας. Ολος ο θίασος αποτελείται από γυναίκες, που μεταφέρονται από χωριό σε χωριό με ένα φορτηγό και παίζουν τη «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη. Στην πλατεία ενός βαλκανικού χωριού θα πετύχουμε και εμείς τον θίασο. Στο καφενείο οι άνδρες, θεατές στην αρχή, θα αλλάξουν ρούχα και σύντομα θα μεταμορφωθούν σε ρόλους ή μέλη του ανδρικού Χορού της «Λυσιστράτης»


Με αυτό το εύρημα ο σκηνοθέτης Διαγόρας Χρονόπουλος αντιμετώπισε την κωμωδία που προσαρμόστηκε μουσικά και σκηνογραφικά στο κλίμα της εποχής του ’50. Με καθαρά αντιπολεμικό μήνυμα, η αριστοφανική ηρωίδα έρχεται να προτείνει ερωτική αποχή των γυναικών για να εκβιάσει τους εμπόλεμους άνδρες να συνάψουν ειρήνη. Την εποχή που ο ποιητής έγραφε τη «Λυσιστράτη» είχαν συμπληρωθεί ήδη είκοσι χρόνια πολεμική αναμέτρηση ανάμεσα στους Αθηναίους και στους Σπαρτιάτες. Οχι βέβαια πως το μήνυμα του Αριστοφάνη βρήκε ανταπόκριση, αφού οι εμφύλιοι πόλεμοι παραμένουν μια από τις μεγάλες πληγές της σύγχρονης κοινωνίας μας.


«Από τη δική μας πλευρά», επισημαίνει η ηθοποιός, «δίνουμε μια διαφορετική εκδοχή, τοποθετώντας τα πράγματα στον εικοστό αιώνα και σηματοδοτώντας τη διαχρονικότητα των μηνυμάτων του Αριστοφάνη. Παράληλλα όμως δίνουμε την ατμόσφαιρα ενός πανηγυριού, καθώς θα έλεγα ότι στην παράστασή μας πραγματικός πρωταγωνιστής είναι ο Χορός των 40 ηθοποιών» Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ


«Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη από το Εθνικό Θέατρο. Μετάφραση Γιάννης Βαρβέρης, σκηνοθεσία Διαγόρας Χρονόπουλος, σκηνικά και κοστούμια Γιώργος Ζιάκας, μουσική Δημήτρης Παπαδημητρίου, χορογραφία Ισίδωρος Σιδέρης, μουσική διδασκαλία Μελίνα Παιονίδου. Παίζουν: Κάτια Δανδουλάκη, Ελένη Γερασιμίδου, Χρύσα Ρώπα, Μιράντα Ζαφειροπούλου, Γιάννης Μόρτζος, Νίκος Μπουσδούκος, Γιώργος Τσιδίμης, Γιάννης Καρατζογιάννης, κ.ά. Την παράσταση συμπληρώνει 40μελής Χορός ανδρών και γυναικών καθώς και 8μελής ορχήστρα


* Την Παρασκευή και το Σάββατο στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, στις 9 μ.μ.


.