Η διδασκαλία στο πανεπιστημιακό αμφιθέατρο ξεκινά με στίχους του Γιάννη Ρίτσου και στη συνέχεια ο διδάσκων αρχίζει να αναπτύσσει τη σχέση του ποιητή με την ελληνική ποιητική παράδοση. Το μάθημα της επόμενης ώρας αφορά τα έργα της Κρητικής Αναγέννησης. Το κοινό είναι κάτι περισσότερο από ετερόκλητο: λευκοί, μαύροι, φελάχοι, κοπέλες καλυμμένες με τσαντόρ. Κρατούν σημειώσεις, υποβάλλουν ερωτήσεις, κοιτούν έξω από τα παράθυρα στο πανεπιστημιακό κάμπους, ανησυχούν για τις επερχόμενες εξετάσεις. Είναι μια συνηθισμένη πανεπιστημιακή ημέρα.


Αυτό που δεν είναι διόλου συνηθισμένο και προβλέψιμο είναι ο τόπος όπου συμβαίνουν όλα αυτά. Δεν πρόκειται για ευρωπαϊκό ή για αμερικανικό ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα ούτε έστω της Αυστραλίας, από αυτά που πασχίζουμε να διατηρήσουμε παρατηρώντας ταυτοχρόνως την ολοένα και αυξανομένη αδιαφορία προς τις μετα-κλασικές σπουδές. Είναι το Πανεπιστήμιο Rand Afrikaans (RAU) στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νοτίου Αφρικής, που από το 1984 περιλαμβάνει στο Τμήμα Ελληνικών και Λατινικών Σπουδών και τη διδασκαλία των νέων ελληνικών. Οι φοιτητές (όχι μόνο μεταπτυχιακοί, αλλά και για τα βασικά – πρώτα πτυχία) ανέρχονται σε 70 ετησίως, αριθμός υπολογίσιμος που οπωσδήποτε μπορεί να στηρίξει ένα πρόγραμμα. Αλλοι τόσοι είναι και οι φοιτητές των ελληνικών κλασικών σπουδών στο ίδιο πανεπιστήμιο.


Ψυχή του Τμήματος και ένθερμος υποστηρικτής όλης της προσπάθειας να συνεχιστεί η διδασκαλία των Νέων Ελληνικών Σπουδών στο πανεπιστήμιο είναι ο καθηγητής Μπ. Χέντριξ, από τους σημαντικούς σύγχρονους ιστορικούς – βυζαντινολόγους, ο οποίος μάλιστα έχει εκπονήσει τη διδακτορική διατριβή του στο Αριστοτέλειο της Θεσσαλονίκης. Ο ίδιος εκδίδει το περιοδικό «Εκκλησιαστικός Φάρος» που τελεί υπό την αιγίδα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας (και πλέον εκδίδεται στο Γιοχάνεσμπουργκ), διευθύνει το Ινστιτούτο Αφρο-Ελληνικών Σπουδών και είναι αντιπρόεδρος της Νοτιοαφρικανικής Ενωσης Πατερικών και Βυζαντινών Σπουδών. Ο προσανατολισμός αλλά και το περιεχόμενο αυτών των εκδόσεων και των οργάνων είναι αυστηρά επιστημονικά, ενώ έχουν κατά καιρούς κληθεί και συνεργαστεί μαζί τους ιστορικοί και άλλοι ερευνητές από την Ελλάδα. Τελευταίος επισκέπτης ο βυζαντινολόγος Αλέξης Σαββίδης, επίκουρος ερευνητής του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών, ο οποίος δίδαξε σε δύο κυρίως σεμινάρια και έδωσε σειρά ομιλιών στο RAU αλλά και σε άλλα πανεπιστημιακά ιδρύματα της Νοτίου Αφρικής.


Η έκπληξη συνεχίζεται και αντιθέτως με ό,τι θα περίμενε κανείς τα ελληνικά δεν διδάσκονται μόνο σε ένα πανεπιστήμιο της Νοτίου Αφρικής. Περισσότερα από εννέα ανώτατα ιδρύματα σε όλη τη χώρα, από τα μεγαλύτερα, π.χ. το UNISA (University of South Africa) με την εντυπωσιακή αρχιτεκτονικά και άκρως ενημερωμένη βιβλιογραφικά βιβλιοθήκη, ως τα μικρά περιφερειακά πανεπιστήμια διδάσκουν ελληνικά (University of Cape Coast, Univ. of Cape Town, Univ. of Durban, Univ. of Fort Hare, Univ. of Free State, Univ. of Natal, Rhodes Univ. κ.ά.) είτε διαθέτοντας ειδικό Τμήμα Κλασικών Σπουδών είτε εντάσσοντας τη διδασκαλία των ελληνικών σε ένα ευρύτερο πλαίσιο: Τμήμα Κλασικών και Σημιτικών Σπουδών, π.χ., λειτουργεί στο Πανεπιστήμιο Potchestroom, ενώ στο Πανεπιστήμιο της Πραιτώριας τα ελληνικά ανήκουν στο Τμήμα Αρχαίων Γλωσσών, όπου εκδίδεται και η υπό τον καθηγητή Χ. Φ. Στάντερ περιοδική έκδοση, γνωστή σε όλους τους μελετητές του Βυζαντίου, «Acta Patristica et Byzantina».


Η θεματολογική ποικιλία και το εύρος είναι εντυπωσιακά μεγάλα: μπορεί η τραγωδία από την ελληνική ποίηση και δευτερευόντως η ελληνική ιστορία και ιστοριογραφία να κατέχουν τις πρώτες θέσεις, αλλά η φιλοσοφία, η ρητορική, η επιστολογραφία, η μελέτη της πολιτικής σκέψης μέσα από τα αρχαία κείμενα, ακόμη και η συγκριτική μελέτη αρχαίας ελληνικής και ινδιάνικης μουσικής(!) είναι αντικείμενα μαθημάτων. Στα δε Νέα Ελληνικά του RAU διδάσκονται φωνητική, φωνολογία, γραμματική και ετυμολογία της δημοτικής, βυζαντινή και νεότερη λογοτεχνία, ελληνική, ιστορία της Τουρκοκρατίας, ιστορία και πολιτισμός από το 1821 και εντεύθεν κ.ά.


Η επιβίωση και η ανάπτυξη των «ελληνικών τμημάτων» είναι προφανές ότι δεν είναι εύκολη υπόθεση όταν διεθνώς διαπιστώνουμε τη συρρίκνωση των ελληνικών σπουδών και δη των νεότερων ­ μετα-κλασικών ­ ελληνικών σπουδών. Η ελάχιστη αρωγή που έχει δοθεί, π.χ., στο Rand Afrikaans University προήλθε πριν από μερικά χρόνια από την ελληνική κοινότητα ­ μια βοήθεια που δεν είχε συνέχεια. Το ελληνικό κράτος δεν έχει επιδείξει καμιά διάθεση συμμετοχής Οι ελληνικές σπουδές στην Αφρική συνεχίζουν, αλλά άγνωστο παραμένει για πόσο θα εξακολουθήσουν.