Ο ταχυδακτυλουργός των εικόνων




Τη θάλασσα την άκουγε περισσότερο παρά την έβλεπε στα Φιλιατρά, τον τόπο όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, ο ήχος του νερού όμως που γλείφει τα βράχια ακολούθησε τον Παύλο (Διονυσόπουλο) στο Παρίσι, τόπο διαμονής και εργασίας του από τα τέλη της δεκαετίας του ’50. «Οι μνήμες» λέει ο ίδιος «αποτελούν την πρώτη ύλη μου. Μου γνέφουν κάθε τόσο αλλά «εικονογραφούνται» με μια σύγχρονη γλώσσα. Οι θάλασσες που έχω κάνει είναι από σκισμένο χαρτί». Τον συναντάμε στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, σε ένα από τα ταξίδια του στην Ελλάδα. Απόγευμα Τρίτης, παραμονές των εγκαινίων της έκθεσής του με τίτλο «Σημαίες της Ευρώπης» που διοργανώθηκε με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 20 χρόνων από την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.


Ο λόγος του χυμώδης, χωρίς στεγανά· όπως και η τέχνη του. «Από τη φύση μου προσπαθώ να είμαι ισορροπημένος. Μετέχω στη δουλειά μου με όλες τις αισθήσεις μου. Νιώθω την ίδια ηδονή τόσο στη θέα και στη σκέψη ενός πράγματος όσο και στην αφή του. Τον καιρό που σπούδαζα πήρα την άδεια να σχεδιάσω μέσα στο Αρχαιολογικό Μουσείο ­ σχεδίαζα πολύ τότε, αγόραζα χαρτί με το κιλό. Κάποια στιγμή συνέλαβα τον εαυτό μου να χαϊδεύω τους γοφούς και το στήθος των αγαλμάτων. Αισθάνθηκα την ανάγκη να νιώσω και μέσα από την αφή τον όγκο και τη φόρμα. Αυτός ήταν και ο λόγος που παράτησα γρήγορα τα πινέλα. Με εμπόδιζαν να έρθω σε άμεση επαφή με το υλικό μου» σχολιάζει ερμηνεύοντας τον χειροτεχνικό χαρακτήρα της δουλειάς του.


Οι τεχνοκριτικοί εντοπίζουν στο έργο του συγγένειες με τους νεορεαλιστές και την ποπ αρτ, ωστόσο δεν τον εντάσσουν ποτέ σε ένα κίνημα. «Είχα την πολυτέλεια» παρατηρεί ο καλλιτέχνης «να επιτρέψω στον εαυτό μου να λειτουργήσει χωρίς δεσμεύσεις. Συχνά με ρωτούν τι είσαι; Γλύπτης ή ζωγράφος; Είμαι απλώς καλλιτέχνης. Για μένα δεν υπάρχουν σαφή όρια μεταξύ των δύο αυτών ειδών. Θα έλεγα ότι είμαι ένας άνθρωπος που του αρέσει να κάνει αυτό που κάνει. Ενας καλλιτέχνης, για παράδειγμα, που κάνει ζωγραφική, βάζει επάνω σε ένα τραπέζι μια πετσέτα, επάνω στην οποία τοποθετεί κάποια χρώματα, ένα μπουκάλι, ας πούμε, ένα μήλο, ένα μαχαίρι, ύστερα στήνει το καβαλέτο του απέναντι και ζωγραφίζει αυτό που βλέπει. Εγώ στη θέση της νεκρής φύσης που έχει βάλει ο καλλιτέχνης βάζω έναν άνθρωπο, του ανοίγω το κεφάλι και βλέπω την εικόνα της νεκρής φύσης που έχει σχηματιστεί στο κεφάλι του και αυτό φτιάχνω».


Καλλιτέχνης «με ιδιαίτερη ευαισθησία στο χρώμα», αποφεύγει την επανάληψη και την ομοιομορφία επεξεργαζόμενος με ευρηματικότητα ακόμη και παλαιότερα θέματα. «Πιστεύω πολύ στη διαφορετικότητα· είναι πλούτος. Ετσι ονειρεύεται κανείς» επισημαίνει. Το επιβεβαιώνει η πορεία του. Από τον καιρό των σπουδών του στη Σχολή Καλών Τεχνών με δάσκαλο στον Γιάννη Μόραλη και των πρώτων ατομικών του εκθέσεων στο Παρίσι τη δεκαετία του ’60 ως σήμερα ο Παύλος δεν έπαψε να πειραματίζεται με ποικίλες τεχνικές και θεματογραφίες επιλέγοντας ως βασικό υλικό του το τυπωμένο χαρτί, αφίσες κακοτυπωμένες που βρίσκει στα τυπογραφεία.


Σημαίες-σύμβολα


Από τις τελευταίες ενότητες της δουλειάς του, η ενασχόλησή του με τις σημαίες ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ’80, όταν παρουσίασε το περιβάλλον «Σημαίες» στην Πινακοθήκη Πιερίδη στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την Αθήνα – Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Συνεχίζεται με τα ανεξάρτητα έργα-σημαίες των κρατών της Ευρωπαϊκής Ενωσης που παρουσιάζει τώρα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, σύμβολα της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας κάθε χώρας που εκτίθενται παράλληλα με δύο μεγάλα έργα: μια γιγαντιαία σημαία ελληνική και ένα πλέγμα φτιαγμένο με τα χρώματα όλων των σημαιών της Ευρώπης σε φόντο λευκό, «το οποίο για μένα συμβολίζει τη σημαία της Ευρώπης αλλά και την αναμονή της επόμενης χώρας-μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης». «Εκείνο που με ενδιαφέρει και με συγκινεί περισσότερο είναι αυτό που πρόκειται να κάνω» λέει χαρακτηριστικά και στέκεται για άλλη μία φορά στην εμμονή που τροφοδοτεί το έργο του: να ανακαλύπτει την «άλλη» όψη των πραγμάτων, αυτή που κρύβεται πίσω από την ορατή.


Η έκθεση του Παύλου «Σημαίες της Ευρώπης» στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Νεοφύτου Δούκα 4, τηλ. 7228.321) θα παραμείνει ανοιχτή ως τις 29 Σεπτεμβρίου. Συνδιοργανωτής: υπουργείο Εξωτερικών.