Μόσχα, 3η Θεατρική Ολυμπιάδα

Θέατρα όλου του κόσμου, ενωθείτε

Το σύνθημα το έδωσαν οι ομάδες των κρουστών στην πλατεία Θεάτρου της Μόσχας· μπροστά στα Μπαλσόι, ανάμεσα σε δεκάδες Μοσχοβίτες που είχαν κατακλύσει τον χώρο: «Θέατρο για τον λαό». Αυτό είναι το λαϊμοτίβ της 3ης Θεατρικής Ολυμπιάδας που άρχισε στις 21 Απριλίου στη ρωσική πρωτεύουσα υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Γιούρι Λιουμπίμοφ και του Μαρκ Ζαχάροφ ­ λαϊτμοτίβ όχι μόνο για τους διοργανωτές της αλλά και για την πολιτική ηγεσία που στήριξε δυναμικά την υλοποίησή της: τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τον δήμαρχο της Μόσχας Γιούρι Λουζκόφ που αξιοποίησαν το κορυφαίο γεγονός όχι μόνο ως μια ευκαιρία να ενδυναμώσουν την εγχώρια θεατρική σκηνή αλλά και ως έναν εναλλακτικό τρόπο αντιμετώπισης των σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα. «Αν δεν καταφέρετε να λύσετε ένα πρόβλημά σας στη δουλειά, ελάτε στο θέατρο, θα βρείτε τη λύση» δήλωνε ο Λουζκόφ ως πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής της 3ης Ολυμπιάδας και το πρόγραμμα που καταρτίστηκε σε συνεργασία με το 4ο Διεθνές Φεστιβάλ Τσέχοφ φαίνεται ότι επιδιώκει ακριβώς αυτό. Ως τις 29 Ιουνίου στα θέατρα, στις πλατείες και στους δρόμους της Μόσχας συνυπάρχουν περισσότερα από 130 σχήματα όλου του κόσμου που καλύπτουν μια μεγάλη γκάμα θεατρικής έκφρασης: πειραματικές παραστάσεις, θέατρο δρόμου και βέβαια δουλειές μερικών από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες. Από τον Ταντάσι Σουζούκι και τον Μπομπ Γουίλσον ­ πρωτεργάτες και οι δύο μαζί με τον Θόδωρο Τερζόπουλο της Θεατρικής Ολυμπιάδας ­, τον Πίτερ Μπρουκ και τον Πέτερ Στάιν ως τον Λούκα Ρονκόνι, τον Λυκ Μποντί, τον Κρίστοφ Μάρταλερ, τον Ρόμπερτ Στούρουα, τον Χάινερ Γκέμπελς, τον Ρομέο Καστελούτσι.

Αξονες και προοπτικές

«Στόχος μας δεν είναι να παρουσιάζονται μεγάλα, ηχηρά γεγονότα αλλά να υπάρχει ένας σαφής προσανατολισμός που θα στηρίζεται στη θεατρική πραγματικότητα της χώρας η οποία αναλαμβάνει κάθε φορά τη συνάντηση. Το 1999 στη Σιζουόκα εστιάσαμε την προσοχή μας σε ζητήματα κλασικού θεάτρου. Στόχος μας ήταν η πολιτιστική ανάσταση μιας βιομηχανικής καθαρά πόλης δίνοντας βάρος τόσο στη δημιουργία θεατρικών δομών όσο και στις νέες παραγωγές. Στην 3η Ολυμπιάδα συναντάμε ξανά το θέατρο του 20ού αιώνα, τον Μαγιακόφσκι, τον Στανισλάφσκι, τον Μέγερχολντ, τον Ταΐροφ. Επαναφέρουμε, με άλλα λόγια, το ζήτημα των μεγάλων δασκάλων και των μεγάλων ηθοποιών που απουσιάζει από τις σύγχρονες σκηνές» επισημαίνει μιλώντας στο «Βήμα» ο Θόδωρος Τερζόπουλος, πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής της Θεατρικής Ολυμπιάδας που συνέλαβε και την ιδέα της πρώτης διοργάνωσης το 1995 στους Δελφούς. Η εκπαίδευση ήταν εξαρχής ένας από τους βασικούς άξονες των συναντήσεων, ωστόσο στην περίπτωση της Μόσχας αποτέλεσε μάλλον τον βασικότερο: διεθνές φεστιβάλ δραματικών σχολών, θέατρο δρόμου, αλλά και σεμινάρια σκηνοθετών όπως ο Πίτερ Μπρουκ, ο Πέτερ Στάιν και ο Κρίστοφ Μάρταλερ, με την ενεργό συμμετοχή δύο σημαντικών κέντρων που κατέστη δυνατόν να ολοκληρωθούν εν όψει της Ολυμπιάδας, του Κέντρου Θεάτρου Μέγερχολντ που θα διευθύνει ο Βαλέρι Φοκίν και της Νέας Ακαδημίας Θεάτρου του Ανατόλι Βασίλιεφ.

«Το θέατρο αυτή τη φορά έπρεπε να γίνει γεγονός των Μοσχοβιτών και όχι μιας ομάδας θεατρανθρώπων και ενός ειδικού, περιορισμένου, κοινού» σχολιάζει ο Θόδωρος Τερζόπουλος εξηγώντας το γεγονός ότι παρά τη συγκέντρωση κορυφαίων σκηνοθετών από όλον τον κόσμο απουσιάζουν από την 3η Θεατρική Ολυμπιάδα, με εξαίρεση βέβαια τα ρωσικά σχήματα, οι παγκόσμιες πρεμιέρες. «Από την άλλη, θα υπάρξει σταδιακά ενεργότερη συμμετοχή νέων ελλήνων δημιουργών» προσθέτει, επισημαίνοντας ότι εφέτος, εκτός από το θέατρο Αττις, συμμετείχε ο Μιχαήλ Μαρμαρινός ο οποίος παρουσίασε τη δουλειά του πάνω στο «Υλικό Μήδειας» του Χάινερ Μύλερ με το στούντιο Κουμανασβίλι από την Τιφλίδα ­ χωρίς να ξεχνάμε βέβαια την παρουσία του Μιχάλη Κακογιάννη με την τελευταία ταινία του «Βυσσινόκηπος» αλλά και με ένα σεμινάριο που ολοκλήρωσε πριν από λίγες ημέρες.


Παραστάσεις που ξεχωρίζουν

Το πρόγραμμα της εφετινής συνάντησης άνοιξε με τον «Υπηρέτη δύο αφεντάδων» του Κάρλο Γκολντόνι εν είδει φόρου τιμής στον Τζιόρτζιο Στρέλερ. Από τα θεατρικά γεγονότα ξεχωρίζουν:

Μάιος

15, 16: Ο Ρόμπερτ Στούρουα παρουσιάζει μια νέα δουλειά πάνω σε σαιξπηρικά κείμενα. Τίτλος της «Οπως σας αρέσει, ή Η Δωδέκατη Νύχτα των Χριστουγέννων».

18, 19: Σε παγκόσμια πρώτη η μουσική παράσταση «Πολυφωνία του κόσμου», μια διεθνής παραγωγή σε σκηνοθεσία του Κάμα Γκίνκας βασισμένη στα μεσαιωνικά μυστήρια. Διευθύνει ο Γκίντον Κρέμερ.

27-31: Ο «Βυσσινόκηπος» του Τσέχοφ από το θέατρο Μάλι σε σκηνοθεσία Λεβ Ντοντίν.

Ιούνιος

3-21: Το θέατρο Zingaro από τη Γαλλία θα παρουσιάσει την ιππική παράσταση «Τρίπτυχο» σε σκηνοθεσία Μπαρταμπά και μουσική Ιγκόρ Στραβίνσκι και Πιερ Μπουλέζ.

12, 14: Η νέα εκδοχή της όπερας πάνω στον «Βασιλιά Ληρ» σε λιμπρέτο και σκηνοθεσία Ταντάσι Σουζούκι.

13-15: Οι «Δίδυμοι της Βενετίας» του Γκολντόνι σε σκηνοθεσία Λούκα Ρονκόνι από το Πίκολο Τεάτρο.

14-16: Το «Ονειρόδραμα» του Στρίντμπεργκ στην εκδοχή του Μπομπ Γουίλσον.

23, 24 Ιουνίου: «Αμλετ, μια μαθητεία» με την Αλα Ντεμίντοβα σε σκηνοθεσία Θόδωρου Τερζόπουλου στο Globe, το νέο θέατρο του Ανατόλι Βασίλιεφ.

Πειραματικές σκηνές

Αυτή την εβδομάδα (15-17 Μαΐου) ο γερμανός σκηνοθέτης και συνθέτης Χάινερ Γκέμπελς θα παρουσιάσει την παλαιότερη δουλειά του «Hashirigaki», ενώ η Ιρίνα Μπρουκ, κόρη του Πίτερ Μπρουκ ο οποίος δεν κατάφερε να φέρει τον «Αμλετ» του στη Μόσχα, θα ανεβάσει μια καινούργια παραγωγή, τον «Γυάλινο κόσμο» του Τενεσί Γουίλιαμς. Τον Ιούνιο, τέλος, ο Ρομέο Καστελούτσι θα παρουσιάσει, πρώτη φορά εκτός Ιταλίας, τη νέα δουλειά του με τίτλο «Γένεσις».


Οι επόμενες Ολυμπιάδες

Το ραντεβού των θεατρόφιλων ανανεώνεται για το 2003 στη Σενεγάλη αποτελώντας το πρώτο μεγάλο θεατρικό γεγονός που θα φιλοξενήσει η Αφρική. Η 4η Θεατρική Ολυμπιάδα θα τελεί, όπως θα ανακοινωθεί επισήμως στη Μόσχα στις 21 Ιουνίου, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του νομπελίστα νιγηριανού συγγραφέα Γουόλε Σογίνκα και θα βασίζεται «στους μύθους του κόσμου». Για το 2005 τη διοργάνωση θα αναλάβει η Νέα Υόρκη και την καλλιτεχνική διεύθυνση ο Μπομπ Γουίλσον.


Θέατρο δρόμου

Για πρώτη φορά τόσο στην ιστορία της Ολυμπιάδας όσο και στην ιστορία της πόλης που στερείται σχετικής παράδοσης η Μόσχα διοργανώνει ένα διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Δρόμου. Το πρόγραμμα ανοίγει στις 17 Ιουνίου με μια παραδοσιακή τριήμερη καρναβαλική παρέλαση που θα πλαισιωθεί από ένα σύγχρονο, όπως το αποκαλούν οι διοργανωτές, καρναβάλι αποτελούμενο από μια σειρά πειραματικά θεατρικά, εικαστικά και μουσικά γεγονότα. Πυρήνας του φεστιβάλ, το οποίο θα ολοκληρωθεί στο τέλος του Ιουνίου, θα είναι βέβαια τα δρώμενα που θα στήσουν σε κεντρικές πλατείες της πόλης σχήματα από όλον τον κόσμο αλλά και τα ρεσιτάλ που θα δώσουν διάσημοι κλόουν.

Η 3η Θεατρική Ολυμπιάδα συνεχίζεται στη Μόσχα ως τις 29 Ιουνίου. Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα στη διεύθυνση www. chekhovfest.ru/.