Ο ίδιος περιγράφει το πείραμα σαν μια ­ παρακινδυνευμένη, είναι η αλήθεια ­ καταπάτηση του κυβερνοχώρου: «Σαν να βάζω το κεφάλι μου μέσα στο στόμα ενός ηλεκτρονικού λέοντα». Τα στάδια είναι πολύ συγκεκριμένα και σαφή. Εισβάλλεις στο Δίκτυο ­ στη διεύθυνση www.amazon.com. ­, πληκτρολογείς το δικό σου προσωπικό e-mail και αναλαμβάνεις να συνδράμεις με την ψηφιακή πένα σου σε ένα διήγημα του διάσημου αμερικανού συγγραφέα Τζον Απνταϊκ. Ηθικός αυτουργός το amazon, ήτοι «το μεγαλύτερο» ­ εννοείται on line ­ «βιβλιοπωλείο της Γης». Ο βραβευμένος δις με Πούλιτζερ μυθιστοριογράφος και ποιητής απλώς δέχθηκε την κατοχυρωμένη με μπόλικα bytes συνεργασία. Και φυσικά με την πρέπουσα για τους μετέχοντες αμοιβή ­ διότι το Δίκτυο γνωρίζει εις βάθος τους νόμους περί προσφοράς και ζήτησης του τέλους της Χιλιετίας. Ο επιφανέστερος εν δυνάμει Απντάικ θα κερδίσει 100.000 δολάρια (γύρω στα 28,8 εκατ. δρχ.), που είναι και το Μεγάλο Βραβείο του Διαγωνισμού. Για τους πλέον ανυπόμονους υπάρχει βεβαίως και το Ημερήσιο Βραβείο ­ 1.000 δολάρια (288.000 δρχ.) για δυο-τρεις στιγμές συγγραφικής ψευδαίσθησης.


Το ημιτελές διήγημα του αμερικανού συγγραφέα (ο ίδιος έχει ολοκληρώσει μόνο την παρθενική παράγραφο των 300 αράδων) φέρει τον τίτλο «Murder makes the Μαgazine» (σε ελεύθερη απόδοση: «Εγκλημα στο Περιοδικό»). Κεντρική ηρωίδα του κάποια μυστηριώδης δεσποινίς ετών 43, η Τάσο Πολκ, υπάλληλος του «Magazine». Φόντο τα συνήθη μεσοαστικά συμπλέγματα των αμερικανικών προαστίων. Ουδείς ­ ούτε βεβαίως ο ίδιος ο Απνταϊκ ­ γνωρίζει σε τι οφείλεται το κακό προαίσθημα της δεσποινίδος Πολ. «Υπήρχε κάποιος μέσα στο ασανσέρ. Το αισθανόταν όλη την ώρα που αυτό ανέβαινε» είναι ίσως η μοναδική νύξη που γίνεται για την αναπόφευκτη ­ και… ελευθέρας βοσκής ­ εκτροπή των δεδομένων. Η μοναδική αυθεντική παράγραφος τελειώνει με την ηρωίδα να μπαίνει στο γραφείο της ­ του 19ου ορόφου ­ για να βρεθεί αντιμέτωπη με μια «ροζ θάλασσα από μηνύματα». Η υστάτη ­ διά χειρός Απνταϊκ ­ σκέψη της έχει να κάνει με τον Θείο Τζέιμς και τους γονείς του που εγκατέλειψαν εν έτει 1913 τη Γλασκώβη κυνηγώντας και αυτοί το χιλιοταλαιπωρημένο Αμερικανικό Ονειρο.


«Και επειδή το μοναδικό καλύτερο πράγμα από το να διαβάζεις μια καλή ιστορία είναι να γράφεις μια δική σου», ο κ. Απντάικ προσκαλεί όσους θεωρούν εαυτούς ικανούς να διανθίσουν το ταλέντο του να «σημαδέψουν» με το «ποντίκι» τους το «Enter Contest» (κάτι σαν «Είσοδος στον Διαγωνισμό»). Η «συνεισφορά» δεν πρέπει να ξεπερνά τις τρεις – τέσσερις προτάσεις. Κάθε ημέρα μία επιτροπή με επικεφαλής πάντα τον συγγραφέα επιλέγει την παράγραφο που θα δημοσιευθεί ­ και θα… τσεπώσει τα 1.000 δολάρια. Ο διαγωνισμός θα διαρκέσει ­ αρχής γενομένης από την περασμένη Τρίτη ­ συνολικά 45 ημέρες. Στις 11 Σεπτεμβρίου οι εικονικοί γραφιάδες θα κρατήσουν την αναπνοή τους: ο Τζον Απντάικ θα είναι έτοιμος να γράψει το τέλος τού ­ κατά τα φαινόμενα, στις αποχρώσεις του νουάρ ­ διηγήματός του.


Δυστυχώς όμως ακόμη και τα λογοτεχνικά γκαλά του κυβερνοχώρου έχουν τους δικούς τους περιορισμούς. Προσκεκλημένοι τού amazon.com τυγχάνουν αποκλειστικά οι κάτοικοι των Ηνωμένων Πολιτειών (ηλικίας 18 ετών και άνω), έτσι τα εγχώρια ταλέντα θα περιμένουν ακόμη αρκετά για ένα ψηφιακό «μυθιστόρημα των τεσσάρων». Το ποσό των 100.000 δολαρίων θα κατατεθεί στον λογαριασμό του νικητή του Μεγάλου Βραβείου, εκείνου δηλαδή που θα ταυτισθεί πλήρως με τον χαρακτήρα της δεσποινίδος Πολκ, σε πέντε ετήσιες δόσεις ­ ευτυχώς που δεν προβλέπεται καμιά… μακροπρόθεσμη υποτίμηση του εν λόγω νομίσματος. Τέλος, τα πνευματικά δικαιώματα των «επίκτητων» παραγράφων ανήκουν βεβαίως στη διοργανώτρια amazon ­ σβήνει και η τελευταία ελπίδα να διεκδικήσει κανείς το επόμενο Πούλιτζερ (Διηγήματος αυτή τη φορά) του Απνταϊκ.


Αναρωτιέται πάντως κανείς πώς ένας συγγραφέας του δικού του βεληνεκούς ­ και μάλιστα στην ώριμη πια ηλικία των 65 ετών ­ δέχεται να αναλώσει 45 ολόκληρα μερόνυχτα φαιάς ουσίας σε ερασιτεχνικούς συνεταιρισμούς επί της οθόνης ενός υπολογιστή. Ισως επειδή πλησιάζει η ώρα για το ολοκαίνουργο μυθιστόρημά του «Toward the End of Time», ένα καθ’ όλα φουτουριστικό έργο στα όρια της αμιγούς επιστημονικής φαντασίας με μπόλικα στοιχεία Οργουελ αλλά και Θορό. Φαίνεται ότι οι υπεύθυνοι του μάρκετινγκ έκριναν απαραίτητη μια σύσφιγξη των σχέσεων του δημιουργού με την 3-D τεχνολογία. Δεν αποκλείεται βεβαίως να πρόκειται για ένα απλό δείγμα λογοτεχνικής αυταπάρνησης. Γιατί ο συγγραφέας τού «Τρέχα Κουνέλι» (1960) κρύβει ακόμη αρκετά κουνέλια μέσα στο ημίψηλο καπέλο του.


* Περισσότερος Τζον Απνταϊκ στο ένθετο «Βιβλία» στη σελίδα 10