Οσοι έχουν ασχοληθεί με τον αθλητισμό, κάποια στιγμή θα έχουν ακούσει τους γνώστες του παγκόσμιου στίβου να μιλούν με τον γνωστό λυρισμό τους για τον μεγαλύτερο αθλητή της Ιστορίας, ο οποίος όχι μόνο ταπείνωσε τον ίδιο τον Χίτλερ στους «ναζιστικούς» Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936, αλλά και τα κατορθώματά του θέλησαν όλοι οι μεταγενέστεροι να ξεπεράσουν. Πράγματι την αθλητική πορεία του Τζέιμς Κλίβελαντ Οουενς, του νέγρου υπεραθλητή από την Αλαμπάμα (γιος τεχνίτη, ο οποίος γεννήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 1913), εξακολουθούν να στολίζουν τρία σημεία, δείγμα της τεράστιας αξίας του, που προκαλούν ακόμη και σήμερα το δέος και τον σεβασμό: πρώτον, κέρδισε τέσσερα χρυσά μετάλλια στους Ολυμπιακούς του 1936· δεύτερον, πέτυχε έξι παγκόσμια ρεκόρ σε μία ημέρα· και, τρίτον, είχε στην κατοχή του το ανθεκτικότερο παγκόσμιο ρεκόρ στην ιστορία του στίβου, για 25 χρόνια και 79 ημέρες (άλμα εις μήκος).
Στο Αν Αρμπορ στις 25 Μαΐου 1935 ο 22χρονος τότε αθλητής έμελλε να γράψει ιστορία καθώς μέσα σε διάστημα μιας μόνο ώρας (από τις 15.15 ως τις 16.00) κατέρριψε πέντε παγκόσμια ρεκόρ (μήκος, 220 γιάρδες, 200 μέτρα δύο φορές και 220 γιάρδες εμπόδια) και ισοφάρισε για τέταρτη φορά τον δικό του καλύτερο χρόνο στις 100 γιάρδες. Επίσης το άλμα του εις μήκος (8,13 μ.) ήταν το πρώτο άλμα από αθλητή πάνω από τα οκτώ μέτρα και δεν ξεπεράστηκε παρά το 1960 από τον Ραλφ Βόστον (8,21 μ.).
Στο Ολυμπιακό Στάδιο του Βερολίνου, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 και του Αδόλφου Χίτλερ, ο Τζέσι Οουενς κατέκτησε τέσσερα χρυσά μετάλλια στα 100 μ. (10,3″), στα 200 μ. (20,7″), στο μήκος (8,06 μ.) και στη σκυταλοδρομία 4Χ100 μ., σπάζοντας και το παγκόσμιο ρεκόρ με 39,8″ και έγινε ο πρώτος αθλητής στην Ιστορία με τέσσερα χρυσά μετάλλια στους ίδιους αγώνες. Ουδέποτε αθλητική επίδοση είχε τύχει περισσότερης πολιτικής εκμετάλλευσης. Ο Χίτλερ, που είχε μεταβάλει τους Ολυμπιακούς Αγώνες σε ναζιστική προπαγάνδα, δεν παραβρέθηκε στην απονομή των μεταλλίων του Οουενς και η αμερικανική προπαγάνδα φρόντισε να μεγαλοποιήσει την υπόθεση κατασκευάζοντας μια ιστορία ότι «ο αθλητής μας έκανε τον Φύρερ να φύγει από το στάδιο». Το μήνυμα όμως του Οουενς ήταν πολύπλευρο. Δεν ήταν μόνο ο Χίτλερ που έβλεπε τα είδωλά του της αρίας φυλής να χάνουν από έναν μαύρο, αλλά και οι ίδιοι οι Αμερικανοί που έβγαιναν… ασπροπρόσωποι χάρη σε έναν αγνοημένο και από τους ίδιους μαύρο αθλητή. Οταν άλλωστε ο Οουενς επέστρεψε στη Νέα Υόρκη δεν ήταν μόνο ο αθλητής που είχε νικήσει τον Χίτλερ, όπως ήθελαν να διηγούνται οι Αμερικανοί, αλλά και ο θριαμβευτής που είχε αγνοηθεί από τον ίδιο τον πρόεδρο των ΗΠΑ Φραγκλίνο Ρούζβελτ, ο οποίος αρνήθηκε να τον συναντήσει. Τουτέστιν μπορεί ο Οουενς να έγινε διάσημος στην Αμερική και σε όλον τον πλανήτη επειδή ταπείνωσε τον Χίτλερ μέσα στη χώρα του, αλλά, όπως παρατήρησε και ο ίδιος αργότερα, «στη χώρα μου δεν με κάλεσαν καν για να δώσω τα χέρια με τον πρόεδρό μας».
Ο μόνος που κράτησε ψηλά τα αθλητικά ιδεώδη ήταν ο άλτης του μήκους, ο Γερμανός Λογκ, ο οποίος ήταν και ο μεγάλος αντίπαλος του Οουενς εξαιτίας της ιστορικής συγκυρίας και του κλίματος που επικρατούσε τότε στη ναζιστική Γερμανία. Ο Λογκ, ένας σπουδαίος αθλητής, όχι μόνο συμπεριφέρθηκε άψογα στη διάρκεια του αγώνα, αλλά, αναγνωρίζοντας την ανωτερότητα του αντιπάλου του, στο τέλος αγκάλιασε τον Οουενς και του έδωσε συγχαρητήρια.
Αμέσως μετά την Ολυμπιάδα ο Τζέσι Οουενς, σε ηλικία 23 χρόνων, για να συντηρήσει την οικογένειά του, εγκατέλειψε τον ερασιτεχνικό αθλητισμό. Απουσίαζαν οι σημερινοί δεκάδες χορηγοί οι οποίοι κάνουν τη ζωή των αθλητών πιο εύκολη. Ο άνθρωπος που νίκησε τον Χίτλερ έπρεπε να επιστρέψει στη σκληρή καθημερινότητα της εποχής του και να αναζητήσει τα προς το ζην. Μπορεί να μη φόρεσε ξανά τα παπούτσια με τα καρφιά για να διεκδικήσει τη νίκη σε κάποιο αγώνισμα, αλλά αφιερώθηκε στη διάδοση του ολυμπιακού κινήματος ως το τέλος της ζωής του στις 31 Μαρτίου 1980, σε ηλικία 67 ετών. Πέθανε δυστυχώς χωρίς να προλάβει να δει τα κατορθώματα του «διαδόχου» του Καρλ Λιούις στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Αντζελες, τέσσερα χρόνια αργότερα.
