Επιστρέφοντας από το Μονπελιέ σκεφτόμουν την Καλαμάτα. Λογικός συνειρμός, καθώς το 6ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας ξεκινά την ερχόμενη Παρασκευή, αδιαμφισβήτητος πόλος έλξης πλέον για τους φίλους του χορού. Ηρθε να προστεθεί στη θερινή γεωγραφία των φεστιβάλ του Νότου, πλάι σε διάσημα ομόλογά του. Εξι χρόνια πριν, από τον τότε υπουργό Πολιτισμού και από έναν δήμο που είχε αποδείξει εμπράκτως ότι αγαπά τον πολιτισμό, θεμελιωνόταν μια απόπειρα χωρίς προηγούμενο στα ελληνικά δεδομένα, πλην όμως δοκιμασμένη στην Ευρώπη και απολύτως αναγκαία. Η Καλαμάτα θα είναι έκτοτε η πόλη του χορού στο Εθνικό Πολιτιστικό Δίκτυο Πόλεων και το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού η πρώτη ειδικευμένη διοργάνωση γύρω από τη χορευτική τέχνη, με καλλιτεχνική διευθύντρια τη Βίκυ Μαραγκοπούλου.




Με βασικό προσανατολισμό τον σύγχρονο χορό που παράγεται στις μητροπόλεις της Δύσης ­ ΗΠΑ, Καναδάς, Βρετανία και Γαλλία ­ έρχεται να καλύψει ένα τεράστιο κενό πληροφορίας, γνώσης και εμπειρίας που κρατούσε την Ελλάδα σε απόσταση και χρονική υστέρηση από τις διεθνείς εξελίξεις. Απίστευτο και όμως αληθινό: μια χορογράφος σαν την Τρίσα Μπράουν, 63 χρόνων σήμερα, από τα ιερά τέρατα του αμερικανικού μεταμοντερνισμού τη δεκαετία του ’70, ήρθε για πρώτη φορά στην Ελλάδα μόλις προ τριετίας από το Φεστιβάλ της Καλαμάτας ­ μια μετάκληση που επαναλαμβάνεται εφέτος καθώς με την ομάδα της στις 23 Ιουλίου κλείνουν οι εκδηλώσεις του. Ερχεται με ένα γοητευτικό και πολυεπίπεδο πρόγραμμα που είναι καρπός των μουσικών εξερευνήσεων των τελευταίων χρόνων ­ «Canto Pianto» (1998), «Twelve ton rose» (1996), «Five part weather invention» (1999) ­ και το οποίο αποθεώθηκε στις Κάννες τον περασμένο Δεκέμβριο.


Δυτικός άνεμος


Και ενώ στο ταξίδι που μας προτείνουν τα περισσότερα φεστιβάλ στη Γαλλία φυσάει ένας άνεμος εξ Ανατολών με αρκετή δόση εξωτισμού ­ η Μπιενάλε Χορού της Λυών που ξεκινά τον Σεπτέμβριο, λ.χ., παίρνει «τον δρόμο του μεταξιού» ­, οι εδώ επιλογές εκ των πραγμάτων αφορούν το πνεύμα μοντερνισμού της Δύσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι περισσότερες διεθνείς συμμετοχές είναι πρεμιέρες για την Ελλάδα: η Μαρί Σουινάρ από το Μοντρεάλ με την «Ιεροτελεστία της Ανοιξης» (1993) του Στραβίνσκι, το έργο που την καθιέρωσε στη διεθνή χορευτική σκηνή (16 και 17 Ιουλίου)· η πρωτοποριακή Βρετανή Ρόζμαρι Μπούτσερ με την τελευταία δουλειά της «Scan» («Ακτινογραφία»), μια συνεργασία με τον πλαστικό καλλιτέχνη Vong Phaopanit (έχει κερδίσει το Turner Prize 1993), διευρύνει το λεξιλόγιο του χορού ενσωματώνοντας στοιχεία κίνησης, εικόνας και ήχου στο πλαίσιο μιας περιβαλλοντικής παρέμβασης στον χώρο του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Καλαμάτας (20, 21 και 22 Ιουλίου)· ο ακατάτακτος γάλλος χορογράφος Ντομινίκ Μπουαβέν θα ερμηνεύσει το τσιρκολάνικο σόλο του «Ο χορός, μια ιστορία με τον δικό μου τρόπο», έργο ποιητικό, ευαίσθητο, αφοπλιστικά αθώο που με λεπτό χιούμορ διατρέχει όλη την ιστορία της χορευτικής τέχνης (22 Ιουλίου, Δημοτικό Θέατρο).


Για πρώτη φορά εμφανίζεται επίσης στην Ελλάδα η ισραηλινή ομάδα των Λιάτ Ντρορ και Νιρ Μπεν Γκαλ με τον «Χορό τού τίποτα», μια ερωτική ιστορία που μεταφέρει κάτι από την ψυχή της Ανατολής σε ένα τοπίο συγκρούσεων και βίας σαν αυτό της πατρίδας τους (21 Ιουλίου, Αμφιθέατρο Κάστρου).


Οι ελληνικές συμμετοχές


Από ελληνικής πλευράς συμμετέχει το χοροθέατρο του Κωνσταντίνου Ρήγου με το βραβευμένο «Ρινγκ» (18 Ιουλίου, Αμφιθέατρο Κάστρου) καθώς και δύο νεαρές χορογράφοι, η Ιωάννα Πορτόλου με την «Κόκκινη Εσκορτ» και η Μαριλία Χρυσοσπάθη της ομάδας Ελατήριο με το έργο «Στο τετράγωνο» (19 Ιουλίου, Δημοτικό Θέατρο).


Την αυλαία του φεστιβάλ ανοίγει το γνώριμο στο ελληνικό κοινό Μπαλέτο της Εθνικής Οπερας της Λυών, που διευθύνει ο Γιώργος Λούκος, με δύο παραστάσεις (14 και 15 Ιουλίου, Αμφιθέατρο Κάστρου) και δύο διαφορετικά προγράμματα σε χορογραφίες των Γουίλιαμ Φορσάιθ, Γίρζι Κίλιαν και Νάτσο Ντουάτο ­ αιχμή του δόρατος στο πολυεπίπεδο ρεπερτόριο μιας ομάδας με εξαιρετικούς χορευτές, κλασικής παιδείας αλλά σύγχρονου προσανατολισμού.


Στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής δραστηριότητας του φεστιβάλ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το νέο πρόγραμμα για το Σώμα και τις Νέες Τεχνολογίες με τίτλο Transdance που ξεκινά σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου και Νέων Μέσων για την Τέχνη «e-φως». Ανάμεσα στο εικονικό και στο πραγματικό σώμα η δυναμική παρέμβαση της ψηφιακής τεχνολογίας γεννά νέες δυνατότητες έκφρασης και πειραματισμού. Είναι ήδη γνωστή η ενασχόληση σημαντικών χορογράφων με τα ηλεκτρονικά μέσα, όπως ο Μερς Κάνινγκχαμ ή ο Γουίλιαμ Φορσάιθ, με τις πρώτες απόπειρες να στηθεί ένα ψηφιακό σχολείο του χορού.


Μέσα από διαλέξεις που θα γίνουν στη διάρκεια του φεστιβάλ από έλληνες και ξένους ερευνητές και δημιουργούς, γύρω από τη σχέση χώρου, χρόνου, κίνησης και τεχνολογίας, απώτερος στόχος είναι η επαφή των ελλήνων χορογράφων με τις νέες τεχνολογίες. Τέλος, θα υπάρξει και εφέτος ο καθιερωμένος και πολύ επιτυχημένος θεσμός των σεμιναρίων σύγχρονου χορού που απευθύνεται σε επαγγελματίες και σπουδαστές, με δάσκαλο τον Αμερικανό Τομ Θάγερ.