Η ΕΥΡΩΠΗ «βγάζει» τα κοντομάνικα από την ντουλάπα της, ξεσκονίζει τα βαμβακερά και αρχίζει να «ανεβάζει» στο πατάρι τα μάλλινα. Μεθαύριο Τρίτη (20 Μαρτίου) η Γηραιά Ηπειρος θα διαβεί το κατώφλι της πιο γλυκιάς (γεμάτης χρώματα και αρώματα) εποχής του έτους. Εαρινή ισημερία βλέπετε, με τον υδράργυρο να κρατιέται σταθερά στο… ύψος του ­ ως και τους 25 βαθμούς Κελσίου αναμένεται να φθάσει σήμερα! Ο χειμώνας που μόλις αφήσαμε πίσω μας ήταν ιδιαιτέρως… «χλιαρός». Ετούτη η άνοιξη που μόλις ξεκινάει άραγε πώς θα είναι; Σύμφωνα με τα στοιχεία των μακροχρόνιων προβλέψεων του Ευρωπαϊκού Μετεωρολογικού Κέντρου Μεσοπρόθεσμων Προγνώσεων (ECMWF) και του Διεθνούς Κέντρου Ερευνών (IRI) του αμερικανικού οργανισμού ΝΟΑΑ, για το επόμενο τρίμηνο (από τις αρχές Απριλίου ως το τέλος Ιουνίου για την ακρίβεια) η τιμή της μέσης μέγιστης θερμοκρασίας στη χώρα μας φαίνεται ότι θα είναι υψηλότερη ως και έναν βαθμό Κελσίου πάνω από την κλιματική τιμή (έτσι όπως αυτή διαμορφώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες), όπως και στις υπόλοιπες βαλκανικές χώρες και στο μεγαλύτερο μέρος της Κεντρικής Ευρώπης, ενώ στη (συνήθως ψυχρότερη) Ανατολική Ευρώπη η άνοδος του υδραργύρου υπολογίζεται να φθάσει ως και τους δύο βαθμούς Κελσίου πάνω από τη μέση μέγιστη θερμοκρασία. Αντίθετα η Πορτογαλία και η Νότια Ισπανία προβλέπεται ότι θα περάσουν μια «δροσερή» άνοιξη (υπολογίζεται ότι η μέση μέγιστη θερμοκρασία του τριμήνου θα είναι ως και έναν βαθμό Κελσίου κάτω από τα κανονικά επίπεδα), ενώ στη Δυτική Γαλλία αλλά και σε ένα μέρος της Ιβηρικής χερσονήσου ο υδράργυρος θα «συχνάζει» στις συνήθεις ενδείξεις για την εποχή. Ωστόσο, αν και οι προβλεπόμενες αυξήσεις της μέσης μέγιστης θερμοκρασίας μάς προϊδεάζουν για μια μάλλον αρκετά πιο θερμή εαρινή περίοδο στις περισσότερες περιοχές της Γηραιάς Ηπείρου, τα προβλεπόμενα ύψη βροχής αναμένεται ότι θα κυμανθούν στα κανονικά για την εποχή επίπεδα στο συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, με εξαίρεση πολύ λίγες περιοχές όπου αναμένεται ότι οι βροχοπτώσεις θα είναι αρκετά μειωμένες. Δυστυχώς μέσα σε αυτές τις περιοχές-εξαιρέσεις περιλαμβάνεται και η χώρα μας, για την οποία προβλέπεται σημαντική μείωση στα ύψη βροχής στο μεγαλύτερο μέρος της Νότιας Ελλάδας. Ειδικότερα οι περιοχές που προβλέπεται ότι θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα ανομβρίας το προσεχές τρίμηνο στην περιοχή της Μεσογείου είναι το Νότιο Ιόνιο, η Νότια Πελοπόννησος, οι Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα και η Κρήτη.





«Σε διεθνές επίπεδο όλες οι μακροπρόθεσμες προβλέψεις καιρού βρίσκονται ακόμη σε ερευνητικό στάδιο και δεν εφαρμόζονται επιχειρησιακά, ωστόσο μας δίνουν ένα στίγμα που λαμβάνουμε υπόψη μας» σημειώνει μιλώντας στο «Βήμα» ο κ. Θ. Κολυδάς, μετεωρολόγος της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, και επισημαίνει: «Συνήθως αυτές οι προβλέψεις έχουν πολύ μεγάλα ποσοστά επιτυχίας στη Δυτική κυρίως Ευρώπη και μικρότερα στην Ανατολική και αυτό διότι οι κινήσεις των βαρομετρικών συστημάτων σε αυτές τις περιοχές ­ και ειδικά στη Μεσόγειο ­ εξαρτώνται από πάρα πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων και η μορφολογία της περιοχής». Βεβαίως δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι ειδικά όσον αφορά τα προγνωστικά στοιχεία και των δύο Κέντρων τόσο για το περασμένο καλοκαίρι όσο και για τον χειμώνα αποδείχθηκαν απόλυτα επιτυχή τόσο για τη χώρα μας όσο και για την υπόλοιπη Ευρώπη.


«Οσον αφορά τώρα τις αποκλίσεις στις τιμές της μέσης μέγιστης θερμοκρασίας για το μεγαλύτερο μέρος της Κεντρικής Ευρώπης αλλά και για τη χώρα μας ειδικότερα δεν μπορούμε να πούμε ότι θεωρούνται σημαντικές» συνεχίζει ο κ. Κολυδάς σχολιάζοντας τις παραπάνω μακροχρόνιες προβλέψεις. «Αντίθετα όμως στα Βόρεια Βαλκάνια και στην Ανατολική Ευρώπη, όπου προβλέπεται μια άνοδος της τάξεως των δύο βαθμών Κελσίου, θεωρείται σημαντική απόκλιση».


* Απότομες εναλλαγές


Ειδικότερα για τις προβλέψεις που αφορούν την περιοχή της Μεσογείου και τη χώρα μας, όπως επισημαίνει ο μετεωρολόγος, επειδή τα στοιχεία αφορούν συγκεντρωτικά τις αποκλίσεις της θερμοκρασίας καθ’ όλη τη διάρκεια του τριμήνου Απριλίου – Ιουνίου και όχι κάθε μήνα ξεχωριστά, δεν αποκλείεται η μικρή αύξηση του ενός βαθμού Κελσίου στη μέση μέγιστη θερμοκρασία του τριμήνου να σημαίνει μεγαλύτερο αριθμό θερμών ημερών ­ όπως ακριβώς συνέβη και τον χειμώνα ­ αν παρουσιαστούν ενδιαμέσως κάποιες ιδιαίτερα κρύες ημέρες.


«Δεν αποκλείεται να δούμε και κάποιες απότομες εναλλαγές του καιρού. Για παράδειγμα, έχουμε κάποιες ημέρες με αρκετό κρύο που θα κατεβάσουν τη μέση μέγιστη τιμή της θερμοκρασίας και στη συνέχεια μεγαλύτερη διάρκεια θερμών ημερών. Κάτι ανάλογο συνέβη και τον εφετινό χειμώνα για τον οποίο τα ίδια μετεωρολογικά κέντρα μάς έδιναν την ίδια απόκλιση στη μέση θερμοκρασία για την Ελλάδα» εξηγεί ο κ. Κολυδάς και επισημαίνει: «Μην ξεχνάμε ότι ο Απρίλιος και ο Μάιος τις τελευταίες δεκαετίες μας έχουν κάνει αρκετές καιρικές εκπλήξεις. Για παράδειγμα, στις 16 Απριλίου 1988 είχαμε χιονοπτώσεις στον Υμηττό και στην Πεντέλη αλλά και χαμηλές θερμοκρασίες ως το τέλος του μήνα σε όλη τη χώρα. Αμέσως μετά όμως το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου ήταν ιδιαίτερα ζεστό. Ακόμη πιο πρόσφατα, στις 8 Απριλίου 1997, είχαμε και πάλι χιόνια στην Πάρνηθα αλλά και στα βόρεια προάστια της Αθήνας. Ακόμη πιο ακραία περίπτωση ήταν όταν στις 7 Ιουνίου 1994 είχαμε χιονοπτώσεις στα ορεινά της Βορειοδυτικής Ελλάδας».


* Μειωμένες βροχοπτώσεις


Οσον αφορά τις προβλέψεις και των δύο μετεωρολογικών κέντρων για τις βροχοπτώσεις, η χώρα μας μοιάζει να «κόβεται» στα δύο: στην ηπειρωτική Ελλάδα προβλέπεται ότι τα ποσά βροχόπτωσης θα βρίσκονται στα κανονικά επίπεδα ­ με τις συνήθεις ανοιξιάτικες μπόρες ­ αλλά στο μεγαλύτερο μέρος της νησιωτικής χώρας (Νότιο Ιόνιο, Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Κρήτη αλλά και στη Νότια Πελοπόννησο και σε ένα μέρος της Ανατολικής Αττικής) οι βροχοπτώσεις θα είναι σημαντικά μειωμένες.


«Συνήθως κατά τους ανοιξιάτικους μήνες έρχονται στην περιοχή μας πολλά χαμηλά βαρομετρικά συστήματα από την Αφρική τα οποία και δίνουν αρκετές βροχές στη Νότια Ελλάδα και στα Δωδεκάνησα» λέει ο κ. Κολυδάς. «Για εφέτος τα μοντέλα μακροχρόνιας πρόβλεψης μας λένε ότι τα συστήματα αυτά δεν θα κάνουν συχνή την παρουσία τους και έτσι προβλέπεται ότι θα έχουμε χαμηλότερα ποσά βροχόπτωσης στις περιοχές αυτές. Στην υπόλοιπη Ελλάδα, όμως, όπου προβλέπεται να έχουμε τα συνήθη ποσά βροχόπτωσης, δεν αποκλείεται να επαναληφθεί το ίδιο σκηνικό με τον χειμώνα, δηλαδή να έχουμε λιγότερες ημέρες βροχής αλλά οι βροχές να είναι πιο ραγδαίες, κάτι που επίσης δεν θα είναι ασυνήθιστο για την εποχή».


ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ Πρόωρα μελτέμια θα μας δροσίσουν


ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ τα πρώτα στοιχεία των μακροπρόθεσμων προβλέψεων για τις διαθέσεις του καιρού το καλοκαίρι ­ ως και τον Ιούλιο ­ η πρώτη εικόνα που δίνουν είναι ότι ο υδράργυρος θα συνεχίσει σταθερά να κυμαίνεται σε υψηλότερα επίπεδα (ως και δύο βαθμούς Κελσίου πάνω από τη μέση μέγιστη θερμοκρασία) σε όλη την Ευρώπη, με εξαίρεση μόνο μία χώρα, την… Ελλάδα, για την οποία προβλέπεται ότι τουλάχιστον οι πρώτες ημέρες του καλοκαιριού θα κυλήσουν με κανονικές θερμοκρασίες. «Αν και είναι πάρα πολύ νωρίς για να γίνουν μακροχρόνιες προβλέψεις που θα έχουν κάποια καλά ποσοστά επιτυχίας για το καλοκαίρι» σημειώνει ο κ. Κολυδάς «αυτό μπορεί να σημαίνει για την περιοχή μας ότι εφέτος ενδέχεται να έχουμε πρόωρα μελτέμια τα οποία και θα κρατήσουν τη γενικότερη άνοδο της θερμοκρασίας σε όλη την Ευρώπη. Στην εκτίμηση αυτή συνηγορεί και το γεγονός ότι αυτή την εποχή βρισκόμαστε σε περίοδο έντονης ηλιακής δραστηριότητας. Διάφορες μελέτες που έχουν γίνει στο παρελθόν έχουν δείξει ότι, όταν έχουμε έντονη ηλιακή δραστηριότητα, έχουμε και μεγαλύτερο αριθμό μελτεμιών τους καλοκαιρινούς μήνες».


* Υψηλές θερμοκρασίες και αυξημένη υγρασία προβλέπει για σήμερα και αύριο η ΕΜΥ Ετοιμάζονται τα κοντομάνικα


ΚΑΙΡΟ για… κοντομάνικα και για φαγητό σε ταβερνάκια πάνω στο κύμα, με λίγες μόνο αραιές συννεφιές που κατά διαστήματα θα μας κρύβουν τον ήλιο, προβλέπει η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία για το μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Ο υδράργυρος, που σήμερα αναμένεται να φθάσει τους 24-25 βαθμούς Κελσίου στα ηπειρωτικά, θα συνεχίσει να κυμαίνεται σε υψηλά για την εποχή επίπεδα ως και τα μέσα της εβδομάδας.


«Τα κύρια χαρακτηριστικά του καιρού για σήμερα και αύριο θα είναι οι πολύ υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες, η υγρασία και οι ομίχλες» λέει μιλώντας στο «Βήμα» ο κ. Θ. Κολυδάς, μετεωρολόγος της ΕΜΥ, και συνεχίζει: «Από την Τρίτη, όμως, οπότε και προβλέπεται ότι θα μπει το βοριαδάκι, αν και ο υδράργυρος θα συνεχίσει να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, η ατμόσφαιρα θα αρχίσει να γίνεται κάπως καλύτερη καθώς θα αρχίσει να ελαττώνεται η υγρασία. Κατά τα άλλα οι άνεμοι, που σήμερα κατά τόπους στα πελάγη θα φθάσουν τα 6-7 μποφόρ, σταδιακά ως αύριο θα εξασθενήσουν, ενώ κάποιες βροχές που είναι πιθανόν να εκδηλωθούν τη Δευτέρα στα βορειοδυτικά και την Τρίτη στα βορειοανατολικά θα είναι ασθενείς και μικρής διαρκείας».


Πιο αναλυτικά για σήμερα η ΕΜΥ προβλέπει ότι ο καιρός σε όλη τη χώρα θα είναι ζεστός και υγρός, με λίγες αραιές νεφώσεις που στα δυτικά, στα κεντρικά και στα βόρεια κατά διαστήματα θα πυκνώσουν. Οι άνεμοι θα πνέουν από νότιες διευθύνσεις μέτριοι ως ισχυροί (5-6 μποφόρ) και πρόσκαιρα στα πελάγη πολύ ισχυροί (7 μποφόρ). Ο υδράργυρος, που θα «αγγίξει» και σήμερα υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες, θα κυμανθεί στα βόρεια από 7 ως 23 β. (στη Θεσσαλονίκη από 10 ως 22 β.), στα υπόλοιπα ηπειρωτικά από 10 ως 25 β. (στην Αθήνα από 13 ως 24 β.) και στα νησιά από 13 ως 22 βαθμούς Κελσίου ­ στη Βόρεια Κρήτη όμως θα είναι έναν-δύο βαθμούς υψηλότερη.


Για αύριο, Δευτέρα, σε όλη τη χώρα προβλέπονται αραιές νεφώσεις που στα δυτικά, στα κεντρικά και στα βόρεια θα είναι κατά τόπους πιο πυκνές και είναι πιθανόν να σημειωθούν ασθενείς βροχοπτώσεις στα βορειοδυτικά. Το πρωί θα σημειωθούν τοπικές ομίχλες. Η θερμοκρασία, χωρίς αξιόλογη μεταβολή, θα κυμανθεί σε υψηλά για την εποχή επίπεδα.


ΥΨΗΛΑ ΚΑΙ ΧΑΜΗΛΑ ΒΑΡΟΜΕΤΡΙΚΑ Το φαινόμενο ΝΑΟ επηρεάζει όλη την Ευρώπη


ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ χρόνια οι προβλέψεις των μεγάλων κλιματικών φαινομένων όπως είναι το Ελ Νίνιο (αλλά και η «αδελφούλα» του Λα Νίνια) που επηρεάζουν ένα αρκετά μεγάλο μέρος του πλανήτη έχουν αρχίσει να γίνονται πλέον αρκετά αξιόπιστες καθώς στις περιοχές που εξετάζονται ­ στους Τροπικούς ­ οι μεταβολές που παρουσιάζονται στην ατμόσφαιρα δεν είναι τόσο απότομες, οπότε εκείνο που παίζει καθοριστικό ρόλο είναι οι διαφορές που παρατηρούνται στη θερμοκρασία της θάλασσας (η περιοδική άνοδος στη θερμοκρασία των νερών του Ειρηνικού Ωκεανού), η οποία καθορίζει σε μεγάλο βαθμό και τη συμπεριφορά των αερίων μαζών.


«Η κατάσταση όμως γίνεται πολύ πιο περίπλοκη και είναι πιο δύσκολο να προβλεφθεί όσο προχωράμε στα μέσα γεωγραφικά πλάτη του πλανήτη διότι οι εναλλαγές του καιρού επηρεάζονται από πολύ περισσότερους παράγοντες και είναι πολύ πιο απότομες» σημειώνει ο κ. Θ. Κολυδάς, μετεωρολόγος της ΕΜΥ. Ενα από τα μεγάλα φαινόμενα το οποίο κατά την τελευταία δεκαετία μελετάται από τους επιστήμονες, καθώς φαίνεται να παίζει έναν επίσης σημαντικό ρόλο στις «διαθέσεις» του καιρού και να επηρεάζει περισσότερο την Ευρώπη και την περιοχή του Ατλαντικού, είναι το φαινόμενο ΝΑΟ (North Atlantic Oscillation = Βόρεια Ατλαντική Ταλάντωση), το οποίο και αναφέρεται στη διαφορά πιέσεων που παρατηρούνται στην περιοχή του Ατλαντικού μεταξύ του βαρομετρικού υψηλού των Αζορών και του βαρομετρικού χαμηλού της Ισλανδίας.


«Στην περιοχή του Ατλαντικού και της Ευρώπης υπάρχει ένα μόνιμο χαμηλό βαρομετρικό στην Ισλανδία και ένα μόνιμο υψηλό βαρομετρικό στις Αζόρες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, χειμώνα – καλοκαίρι» συνεχίζει ο κ. Κολυδάς και εξηγεί με ποιον τρόπο το φαινόμενο ΝΑΟ μπορεί να επηρεάσει τα «γυρίσματα» του καιρού στην Ευρώπη: «Τους χειμωνιάτικους μήνες παρατηρήθηκε ότι, όταν είναι ενισχυμένο το βαρομετρικό χαμηλό της Ισλανδίας, όπως συνέβη και εφέτος, οι κινήσεις των αερίων μαζών επηρεάζουν κυρίως την Κεντρική και τη Βόρεια Ευρώπη και τότε παρατηρούμε ότι εμφανίζονται χαμηλότερες θερμοκρασίες στη Βόρεια Ευρώπη και στη Βορειοανατολική Αμερική. Δηλαδή, τα καθαρά χειμωνιάτικα συστήματα των ψυχρών αέριων μαζών δεν μετακινούνται νοτιότερα προς την περιοχή μας. Αντίθετα, όταν είναι εξασθενημένο το βαρομετρικό υψηλό των Αζορών, τότε οι αέριες μάζες που έρχονται από τα βορειότερα πλάτη κινούνται πιο νότια και επηρεάζουν την περιοχή μας (τη Μεσόγειο) αλλά και τις νότιες περιοχές της Ευρώπης με περισσότερο κρύο».