Στην Ιαπωνία η πολεοδομική ταυτότητα της πόλης και η αρχιτεκτονική εμπνέουν σήμερα διάφορες θεατρικές ομάδες που θεατροποιούν όψεις του άστεως αλλά και εικαστικούς καλλιτέχνες καθώς με site specific εγκαταστάσεις παρεμβαίνουν στον ιστό των πόλεων. Το φαινόμενο, που βεβαίως δεν είναι μόνο ιαπωνικό, αφού πολλές αντίστοιχες πρακτικές προτείνονται και σε άλλες χώρες του κόσμου, εκδηλώνεται μέσα στον ιαπωνικό περίγυρο με οξυμμένα κάποια χαρακτηριστικά. Και αυτό επειδή ο περίγυρος περιλαμβάνει την έντονη τριβή ανάμεσα στη φύση και στα ακραία τοπία της υπερσύγχρονης μεγαλούπολης. Την κυριαρχία των μεταιχμιακών χώρων και των χώρων για πολλαπλές χρήσεις. Την πατροπαράδοτη τελεστική διάσταση η οποία συνεχίζει να ανακυκλώνεται σε πλευρές της καθημερινής ζωής. Την ανάγκη του ζωντανού σώματος να αντιμετωπίσει την ιστορική μνήμη και τις τραυματικές εμπειρίες μέσα στα μοντέρνα ή μεταμοντέρνα κτίρια αλλά και σε σπίτια που αντανακλούν την ιδέα της προσωρινότητας που διέτρεχε την παραδοσιακή ιαπωνική αρχιτεκτονική.

Οι διάδρομοι από απλά σανίδια του εικαστικού καλλιτέχνη Ταντάσι Καβαμάτα είναι ξύλινα περάσματα, προσωρινές κατασκευές που διασχίζουν τόσο τη φύση όσο και τους οικοδομημένους χώρους ως έργα για την πόλη και τον σημερινό homo movens. Είναι επίσης χώροι ζωής στους δρόμους και σε άλλα πολυσύχναστα μέρη διαμορφώνοντας με το δικό τους δρομολόγιο ένα καινούργιο τοπίο. Αυτά τα κανάλια κυκλοφορίας, φτιαγμένα με το κατ΄ εξοχήν υλικό της ιαπωνικής κουλτούρας που προέρχεται από τα δάση, αποτελούν στον χώρο μια συλλογική χειρονομία της ομάδας Καβαμάτα. Προεκτείνουν τον τόπο και χαράσσουν έναν περίπλου χωρίς κατευθυνόμενο προορισμό. Συχνά ως work in progress, εγγράφουν τον άξονα μιας νομαδικής μετακίνησης που δεν έχει κέντρο καθώς το κάδρο μέσα στο οποίο αναπτύσσονται μετατοπίζεται συνεχώς. Εδώ το site specific δεν είναι σταθερό αλλά μετεξελίσσεται αφού οι ξύλινες κατασκευές εξαπλώνονται στο περιβάλλον.

Η ασυνεχής τοπογραφία με την επικαιρική φόρμα που συγκροτεί ο Καβαμάτα όχι μονάχα είναι ένας μεταιχμιακός χώρος, ένα δομικό κύτταρο σε διαρκή μεταβολισμό, αλλά και αναπαράγει την ετεροτοπία της ιαπωνικής πόλης. Στα Walkways, στα Τraveling Spaces ή και στα τοπίαπάρκα από χαρτόνι του Καβαμάτα βασικό ρόλο παίζει η ένταξη και η δράση του συμμετέχοντος, όπως εξάλλου στο Coalmine Lab Ρroject της ομάδας Καβαμάτα, στο νησί Χοκάιντο, ζητούμενο είναι η συλλογική δραστηριότητα μιας κοινότητας ανθρώπων που εγκαθίστανται, ζουν εκεί, ερευνούν την τοπική κουλτούρα και χρησιμοποιούν με νέους τρόπους τη βιομηχανική αρχαιολογία της περιφέρειας και την κληρονομιά από τα ορυχεία.

Με την Τour Ρerformance «Sunshine 62» η θεατρική ομάδα Ρort Β πραγματοποίησε τον Απρίλιο του 2008 στο Ικεμπούκουρο, περιοχή του Τόκιο, μια πεντάωρη «θεατρική ξενάγηση». Αφετηρία της ήταν ο ουρανοξύστης Sunshine που χτίστηκε στη θέση της φυλακής Σούγκαμο, όπου κρατούνταν τέσσερις χιλιάδες άτομα ως εγκληματίες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι εκτελέσεις 60 εγκληματιών ύστερα από μια πολύκροτη δίκη κατά την περίοδο 1946-1948, επειδή δεν ήσαν μονάχα ένας επίλογος στον πόλεμο και στον ιαπωνικό φασισμό αλλά και μια εξιλαστήρια πράξη προκειμένου να διασωθεί ο θεσμός του αυτοκράτορα, έχουν σημαδέψει τη συλλογική μνήμη.

Εξήντα δύο χρόνια μετά την έναρξη της δίκης, ο σκηνοθέτης Ακίρα Τακαγιάμα «οργάνωσε» το βλέμμα του περιπατητή επάνω στην πόλη και στις ιστορικές μνήμες της. Αστικά τοπία και χώροι με τις ιδιαίτερες ατμόσφαιρες, με ηχητικά και οπτικά ντοκουμέντα, αναδύονταν κάθε τόσο όταν οι θεατές, μοιρασμένοι σε ομάδες και με συγκεκριμένο ρόλο ο καθένας στο εσωτερικό της ομάδας του, περιδιάβαζαν τη συνοικία. Οσο διαρκούσε η κοινή δράση τους έψαχναν με βάση τις οδηγίες που είχαν στη διάθεσή τους για τους διαδοχικούς σταθμούς ενός τοπογραφικού, ιστορικού, πολιτικού και πολιτιστικού mapping. Καθ΄ οδόν προς τους ειδικούς χώρους όπου εντοπίζονταν τα ίχνη και οι μαρτυρίες από διάφορους χρόνους και πραγματικότητες, ακόμη και άυλες, όπου στοιχεία του δημόσιου τομέα συνυπήρχαν με στοιχεία του ιδιωτικού, όπου τα αρχιτεκτονήματα και η καθημερινότητα πρόβαλλαν μεταξύ παράδοσης και χάι-τεκ, ενώ ο καταναλωτισμός συγκρουόταν με μορφές ζωής και κατοικίες με πολύ προσωπική υφή, το τοπίο της πόλης αναδεικνυόταν ως ένας χώρος συμβίωσης και μετάπλασης των αντιθέτων στοιχείων, όπως εννοεί τη συμβίωση ο ιάπωνας αρχιτέκτονας του μεταβολισμού Κίσο Κουροκάβα.

Το «Sunshine 62» πρότεινε μια μορφή επεξεργασίας του πολιτικού παρελθόντος- γι΄ αυτό και στο τέλος της πορείας καλούνταν οι συμμετέχοντες να εκφέρουν μέσα σε έναν θεατρικό και τεχνολογικό χώρο, στο πλαίσιο μιας Second Life animation, την προσωπική ετυμηγορία τους για το αν οι κατηγορούμενοι ήσαν αθώοι ή ένοχοι. Πρότεινε όμως και μια σειρά εικόνες με το ιστορικό κτίριο Sunshine σε διάφορες παραλλαγές. Καθώς το περίβλεπτο οικοδόμημα γινόταν κάθε τόσο ορατό από αναπάντεχες οπτικές γωνίες, από τον δρόμο ή και μέσα από το παράθυρο των σπιτιών, η θέα του, που κάποιος από την ομάδα έπαιρνε σε μια ψηφιακή κάμερα, θύμιζε το καλλιτεχνικό προτσές του Χοκουσάι με τις εκατό όψεις του Φούτζι Σαν κατά μήκος του δρόμου του Τοκάιντο.