Γ ια πρώτη φορά από το 2000 το ΠαΣοΚ προηγείται στην πρόθεση ψήφου της ΝΔ. Ο καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών και εκλογολόγος κ. Ηλίας Νικολακόπουλος θεωρεί ότι η σημερινή υποχώρηση της Νέας Δημοκρατίας, όπως και η περυσινή εκτίναξη του ΣΥΡΙΖΑ, είναι δύο φαινόμενα με την ίδια εξήγηση: ότι το εκλογικό σώμα «βρίσκεται στον αέρα» και ότι χαρακτηρίζεται από έντονη ρευστότητα, απογοήτευση και έλλειψη προσανατολισμού. Οι τελευταίες εξελίξεις εγείρουν δύο καίρια ερωτήματα: «Γιατί η μεταστροφή συνέβη τώρα;» και «Είναι η κατάσταση αναστρέψιμη για την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας;».

Η διάβρωση της δημοσκοπικής υπεροχής της Νέας Δημοκρατίας κατεγράφη για πρώτη φορά στη δημοσκόπηση της Κάπα Research για «Το Βήμα της Κυριακής» στις 31 Αυγούστου, όταν η διαφορά μεταξύ των δύο κομμάτων βρέθηκε μειωμένη στο 1,2%. Σημειώνεται ότι ο Πρωθυπουργός δεν είχε ακόμη μιλήσει στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας κ. Κ. Ρουτζούνη, η κυριότερη αιτία για τη δραστική μείωση της διαφοράς μεταξύ των δύο κομμάτων είναι ο εκρηκτικός συνδυασμός φορολογικών μέτρων και σκανδάλων.

Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Μetron Αnalysis κ. Στρ. Φαναράς εκτιμά ότι είναι κρίσιμη η επίδραση της κακής οικονομικής κατάστασης που φάνηκε να αντιμετωπίζεται με φοροεισπρακτικό τρόπο επί δικαίων και αδίκων, ενώ την ίδια στιγμή η συζήτηση για τα τεκμήρια συνδυάστηκε με ιστορίες για πολυτελή ζωή υπουργών και άλλα σκάνδαλα. «Η θεματολογία των μέσων ενημέρωσης “έδεσε” με την κακή οικονομική κατάσταση» λέει ο κ. Φαναράς.

Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Αlco κ. Κ. Παναγόπουλος πιστεύει ότι υπάρχει τρομακτική πίεση στους πολίτες από την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης και ως εκ τούτου «οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν την οργή μεγάλου μέρους της κοινωνίας κατά πολιτικών και κομμάτων και μια έκρηξη κοινωνικής ανασφάλειας, η οποία προκαλεί σοβαρό πλήγμα στην κυβερνητική εικόνα και ρήγμα στις σχέσεις του Πρωθυπουργού με την κοινωνία».

Η εκτίμηση ότι στη ΔΕΘ συνέβη μια πρωτοφανής σύγκρουση του Πρωθυπουργού με την κοινωνία εξαιτίας λανθασμένων χειρισμών του ίδιου του κ. Καραμανλή επισημαίνεται από όλους σχεδόν τους επικεφαλής εταιρειών δημοσκοπήσεων. Οι πολίτες είδαν «μια εικόνα ενός πρωθυπουργού χωρίς αντανακλαστικά, ο οποίος συνειδητοποιεί την κρίση με διαφορά φάσης και δεν κάνει αυτά που πρέπει» λέει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της GΡΟ κ. Π. Θεοδωρικάκος. Ο κ. Κ. Παναγόπουλος υπογραμμίζει ότι «είναι η πρώτη φορά που ο Πρωθυπουργός ηττάται από την κοινωνία.Δεν εκτίμησε την οργή της κοινωνίας.Στη Θεσσαλονίκη συγκρούστηκε μαζί της και έχασε, γι΄ αυτό και μέσα σε λίγες ημέρες εγκατέλειψε τη γραμμή που αρχικώς είχε χαράξει».

Ο κ. Στρ. Φαναράς συμπεραίνει ότι ο Πρωθυπουργός υπερτίμησε τις δυνάμεις του. «Για πρώτη φορά δεν κράτησε αποστάσεις από την κυβέρνησή του» λέει «και επιχείρησε να καλύψει ο ίδιος αρνητικές συμπεριφορές και αντιλαϊκές αποφάσεις». Είναι φανερό ότι απέτυχε. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΜRΒ κ. Δ. Μαύρος τονίζει ότι το κεντρικό μήνυμα των δημοσκοπήσεων είναι η υιοθέτηση μιας περισσότερο αυστηρής στάσης της κοινωνίας απέναντι στο σύνολο της πολιτικής τάξης: «Ο πολίτης έδειξε ότι διαθέτει αντανακλαστικά» λέει «και ότι αυτό θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη από όλους». Με άλλα λόγια, η κοινωνία απαιτεί από την πολιτική τάξη και ειδικότερα από τον κ. Καραμανλή λιγότερη αλαζονεία και μεγαλύτερο σεβασμό τόσο στα λόγια όσο και στην πράξη.

Ολα αυτά συμβαίνουν ενώ το ΠαΣοΚ δεν υπέκυψε στον πειρασμό κάποιας μεγαλειώδους πολιτικής ανοησίας, όπως συνήθως. Ο επικεφαλής των πολιτικών ερευνών της Οpinion κ. Θ. Λιβάνιος παρατηρεί ότι «το ΠαΣοΚ δείχνει να έχει ξεπεράσει τόσο την ήττα του 2007 όσο και την εσωκομματική κρίση». Ο κ. Π. Θεοδωρικάκος τονίζει ότι «το ΠαΣοΚ απέφυγε τα λάθη,ενώ ο κ.Γιώργος Παπανδρέου επέστρεψε στο πιο συναινετικό, ήρεμο και χαμηλό προφίλ της προ του 2004 περιόδου» . Ο κ. Κ. Παναγόπουλος πιστεύει ότι ο κ. Παπανδρέου σωστά απέφυγε τη σκανδαλολογία και δεν εμφανίστηκε να πλειοδοτεί σε παροχολογία στη ΔΕΘ, ωστόσο επισημαίνει ότι «το ΠαΣοΚ θεωρείται λιγότερο κακό από τη ΝΔ όχι γιατί βελτιώνεται το ΠαΣοΚ αλλά γιατί έπεσε η ΝΔ».