Ο πρόεδρος Αλίγεφ θυμήθηκε τα ρωσικά τανκς στην Τιφλίδα και δήλωσε απρόθυμος για προστριβές με τη Μόσχα

Α καρπη ήταν η επίσκεψη του Ντικ Τσένι στο Αζερμπαϊτζάν. Μετά τις εκδηλώσεις «αληθινής φιλίας και συναντίληψης» του λαού της Γεωργίας για τα οποία τον διαβεβαίωσε ο Μιχαήλ Σαακασβίλι , ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ έφθασε στο Αζερμπαϊτζάν σχεδόν βέβαιος ότι θα εξασφάλιζε τη συγκατάθεσή του για την (αμερικανικού τύπου) «εμπέδωση της ασφάλειας» στον Καύκασο και τον αποκλεισμό της Ρωσίας. Είχε δύο «δεδομένα» στα χέρια του ο Τσένι.

Πρώτον, ήταν πρόθυμος να εξασφαλίσει στο Αζερμπαϊτζάν πιστώσεις ως 400 εκατ. ευρώ για τα παραγωγικά έργα στη χώρα του και, δεύτερον- που ήταν κατά γενική εκτίμηση σπουδαιότερο-, διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τον αζέρο πρόεδρο Ιλχάμ Αλίγεφ όταν εκείνος ήταν αντιπρόεδρος στην εταιρεία Ηalliburton και ο Αλίγεφ στην κρατική εταιρεία πετρελαίων SΟCΑR του Αζερμπαϊτζάν. Δεν λειτούργησε ούτε το ένα ούτε το άλλο.

Το ψυχρό κλίμα φάνηκε από την πρώτη στιγμή. Στην Τιφλίδα ήταν ο Σαακασβιλι που υποδέχθηκε τον Τσένι στο αεροδρόμιο. Στο Μπακού δεν ήταν ούτε ο πρόεδρος ούτε ο πρωθυπουργός Αρτούρ Ρασιντάντε, αλλά ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιαγκούπ Εγιουμπόφ και ο διευθυντής Εθιμοτυπίας του υπουργείου Εξωτερικών. Ο πρόεδρος Αλίγεφ δεν βιάστηκε να συναντήσει τον παλιό «φίλο του». Ετσι ο Τσένι επισκέφθηκε πρώτα και συνομίλησε με τον πρόεδρο της αζερικής ΒΡ Μπιλ Σράντερ και στη συνέχεια με τους μάνατζερ της αμερικανικής Chevron. Κατόπιν επισκέφθηκε την πρεσβεία των ΗΠΑ και είχε γεύμα με την πρέσβη Αννι Ντέρσι. Μόνο κατά τις 6.30 μ.μ. ο Τσένι έγινε δεκτός στο Προεδρικό Μέγαρο. Οι συνομιλίες ήταν «σκληρές», σύμφωνα με δημοσιεύματα του αζερικού Τύπου. Οι δύο άνδρες συζήτησαν για τον πόλεμο στη Γεωργία και για τις προοπτικές της κατασκευής του «Ναμπούκο», του αγωγού φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στην Κεντρική Ευρώπη. Ο Τσένι διαβεβαίωσε τον αζέρο πρόεδρο ότι «οι ΗΠΑ υποστηρίζουν τους συμμάχους τους στην περιοχή (σ.σ. του Καυκάσου) και έχουν την πρόθεση να προωθήσουν τα σχέδια του αεραγωγού παρακάμπτοντας τη Ρωσία». Δεν εντυπωσίασε όμως τον Αλίγεφ. Εκτιμά ιδιαίτερα τον ρόλο των ΗΠΑ στην περιοχή, είπε ο αζέρος πρόεδρος, και θέλει καλές σχέσεις με την Ουάσιγκτον, αλλά «δεν θα ήθελε να έχει προστριβές με τη Μόσχα». Υπό τις σημερινές συνθήκες, του άφησε να εννοηθεί, το Μπακού «θα αφήσει τον χρόνο να κυλήσει» χωρίς να προωθήσει τα σχέδια για τον «Ναμπούκο». Αζερικές πηγές έλεγαν αργότερα ότι ο αμερικανός αντιπρόεδρος «είχε ενοχληθεί αφάνταστα» και, χολωμένος καθώς ήταν, αρνήθηκε να παρακαθήσει στη δεξίωση προς τιμήν του που παρέθετε η αζερική προεδρία.

Η διστακτικότητα του Αλίγεφ να δεχθεί την αμερικανική προσφορά εξηγείται από τη «ρεαλιστική εκτίμηση της κατάστασης» την οποία έκανε ο αζέρος πρόεδρος βλέποντας τα ρωσικά τανκς να εισβάλλουν στη Γεωργία. Ηταν «ένα μήνυμα προς όλους στην περιοχή που θα ήθελαν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ». Ας σημειωθεί ότι η οικονομία της χώρας έχει δεχθεί πλήγματα το τελευταίο διάστημα. Η έκρηξη και η καταστροφή ενός τμήματος του αγωγού Μπακού- Τιφλίδας- Σεϊχάν στις 12 Αυγούστου σημαίνει απώλεια 1,2 εκατ. δολαρίων την ημέρα. Σταμάτησαν εξάλλου τα έργα του αεραγωγού Μπακού- Τιφλίδας- Ερζερούμ και του πετρελαιαγωγού Μπακού- Σούπσα.

Τα μόνα ενεργειακά έργα που συνεχίζονται- και μάλιστα πιστεύεται ότι θα επιταχυνθεί ο ρυθμός κατασκευής τους- είναι ο πετρελαιαγωγός Μπακού- Νοβοροσίσκ, διότι, όπως έγραψε ο (ελεγχόμενος) αζερικός Τύπος, «είναι ασφαλέστερη η μεταφορά αερίου στην Ευρώπη μέσω Ρωσίας παρά μέσω Γεωργίας και Τουρκίας». Ρωσικές πηγές βεβαιώνουν ότι τον περασμένο Ιούνιο η Gazprom προσφέρθηκε να αγοράσει αζερικό αέριο «σε οποιαδήποτε ποσότητα και σύμφωνα με την ευρωπαϊκή κοστολόγηση».