Νίκος Μπακουνάκης
Το κοινό σημείο των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας και του Πεκίνου είναι η αναστολή της καθημερινότητας
Εχουν ένα κοινό σημείο οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Πεκίνου 2008 με τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας 2004. Οχι, δεν είναι το ντόπινγκ. Αυτό είναι ο κοινός τόπος του σημερινού πρωταθλητισμού των ρεκόρ και του μάρκετινγκ. Το κοινό τους σημείο είναι η αναστολή της καθημερινότητας, εν πολλοίς με απαγορεύσεις και αστυνομικά μέτρα.
Το Πεκίνο είναι μία από τις πιο μολυσμένες και βεβαρημένες περιβαλλοντικά πόλεις. Νέφος που κυριολεκτικά το κόβεις με το μαχαίρι, κυκλοφοριακό παρά τις τεράστιες λεωφόρους που κατασκευάστηκαν κατά την προολυμπιακή περίοδο, βιομηχανική μόλυνση από πλήθος εργοστασίων που λειτουργούν χωρίς στοιχειώδεις προδιαγραφές για την αποφυγή της ρύπανσης και κυρίως το τεράστιο πλήθος της μεγάπολης (όχι μεγαλούπολης) που κυκλοφορεί άναρχα- παρά την εικόνα στρατιωτικής πειθαρχίας και υπακοής που έδειξε η τελετή έναρξης των Αγώνων. Προκειμένου η κυβέρνηση και το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα να αντιμετωπίσουν την κατάσταση επέβαλαν πλήθος απαγορεύσεων, όπως αναστολή της λειτουργίας των εργοστασίων στην περιφέρεια της πρωτεύουσας, περιορισμό της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων, απαγόρευση μετακινήσεων του πληθυσμού άλλων περιοχών προς την πρωτεύουσα, δυσκολίες και περιορισμούς στη διαδικασία έκδοσης βίζας για πολίτες άλλων χωρών.
Παρ΄ όλο που στην Ελλάδα βρισκόμαστε πολύ μακριά από το μανδαρινικό μοντέλο και την ηθική του βουδισμού, η μνήμη μας δεν είναι τόσο ρηχή ώστε να μας κάνει να ξεχάσουμε τα μέτρα που είχαν τότε ληφθεί για να γίνει η Αθήνα πιο ανθρώπινη. Δεν ξέρω τι θα κάνουν στο Πεκίνο μετά τους Ολυμπιακούς, αλλά εμείς νοσταλγούμε την ολυμπιακή Αθήνα, δηλαδή νοσταλγούμε την αναστολή της καθημερινότητας. Νοσταλγούμε τους λεωφορειόδρομους που ήταν άδειοι από άλλα αυτοκίνητα, πλην των λεωφορείων. Νοσταλγούμε τις άψογες και πυκνές λεωφορειακές συγκοινωνίες. Νοσταλγούμε την άνετη κυκλοφορία στους δρόμους. Νοσταλγούμε την πεντακάθαρη πόλη. Νοσταλγούμε την πολυχρωμία της Αθήνας. Και για να μην αυταπατώμεθα, νοσταλγούμε τα αστυνομικά μέτρα που αποτελούσαν την εγγύηση αυτής της ευρυθμίας.
Δεν ξέρω αν οι κάτοικοι του Πεκίνου θα νοσταλγήσουν μετά το τέλος των Αγώνων την ολυμπιακή πόλη τους. Αν και μαθαίνω ότι η κυβέρνηση έχει ήδη εξασφαλίσει την «εκμετάλλευση» του Ολυμπιακού Σταδίου, της περίφημης «φωλιάς του πουλιού», που αποτελεί το σήμα κατατεθέν της τεχνολογικής και κατασκευαστικής επινόησης της μεγάλης χώρας, μολονότι το στάδιο σχεδιάστηκε από ελβετούς αρχιτέκτονες. Στην Αθήνα η διάψευση ήρθε πάντως πολύ γρήγορα, παρ΄ όλο που είχαμε πιστέψει ότι η πόλη θα μπορούσε να γίνει καλύτερη. Το κυκλοφοριακό χάος «αποκαταστάθηκε» στην προτεραία του κατάσταση, αν δεν υπήρχε το μετρό οι λεωφορειακές συγκοινωνίες από μόνες τους είναι δραματικές, η Αθήνα διεκδικεί και πάλι τον τίτλο της πιο βρώμικης πόλης της Ευρώπης- παρ΄ όλο που η Νάπολι είναι πρωταθλήτρια-, τα κτίρια ξαναβρίσκουν το μαύρο χρώμα τους και οι Αθηναίοι ξανακλείστηκαν στον εγωιστικό ατομικισμό τους, αυτόν που οδηγεί στην κατάλυση του σεβασμού του δημόσιου χώρου.
Φυσικά η μεγάλη διάψευση ήρθε με την τύχη των ολυμπιακών έργων. Παρά τη ρητορική αποκαλύφθηκε ότι δεν υπήρχε καμία μέριμνα για τη μεταολυμπιακή τους χρήση και την ένταξή τους στην καθημερινότητα της πόλης. Το φαληρικό μέτωπο αποτελεί μάρτυρα. Αλλά και η θετική εικόνα της πόλης γρήγορα ξεχάστηκε. Η Αθήνα έζησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες της σαν μια παρένθεση που έκλεισε οριστικά.
nbak@dolnet.gr
