ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ. Δύο ευρωπαίοι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι πίσω από ένα πίνακα του Βίνσεντ βαν Γκογκ κρύβεται το πορτρέτο μιας γυναίκας. Οι επιστήμονες έκαναν την ανακάλυψη χρησιμοποιώντας μια νέα προηγμένη τεχνική την οποία ανέπτυξαν οι ίδιοι. Με την τεχνική αυτή ακτινογραφείται με τη μέγιστη δυνατή λεπτομέρεια ένας πίνακας ζωγραφικής ώστε να διαπιστωθεί αν κρύβεται κάτι πίσω από την εικόνα του. Οι δύο επιστήμονες ανακάλυψαν το πορτρέτο πίσω από τον πίνακα «Μπάλωμα γρασιδιού», μια μελέτη με λάδι. Πρόκειται για το πορτρέτο μιας γυναίκας η οποία, σύμφωνα με τους ειδικούς, πιθανότατα ήταν το μοντέλο του μεγάλου ζωγράφου σε μια σειρά από πορτρέτα τα οποία οδήγησαν τελικά στη δημιουργία του πίνακα «Οι πατατατοφάγοι» που ζωγράφισε το 1885 και θεωρείται το πρώτο του αριστούργημα. Ο Βαν Γκογκ πολύ συχνά χρησιμοποιούσε ξανά και ξανά τους ίδιους μουσαμάδες, ζωγραφίζοντας είτε και στις δύο του πλευρές είτε και επάνω από προηγούμενα έργα του. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτό το έκανε για λόγους οικονομίας και εκτιμούν ότι το ένα τρίτο των πινάκων του πρέπει να κρύβουν από κάτω κάποιο άλλο παλαιότερο έργο.

Εδώ και χρόνια οι ιστορικοί τέχνης χρησιμοποιούν ακτίνες Χ για να διαπιστώσουν αν πίσω από πίνακες ζωγραφικής κρύβονται άλλα έργα. Οι υπάρχουσες μέθοδοι όμως παράγουν θαμπές, ασπρόμαυρες εικόνες που δεν είναι εύκολο να αναλυθούν. Τη νέα μέθοδο ανέπτυξαν ο Τζόρις Ντικ, ειδικός στη μελέτη και ανάλυση υλικών στο Ολλανδικό Πανεπιστήμιο Delft και ο Κόεν Γιάνσενς, χημικός του Πανεπιστημίου της Αντβερπ στο Βέλγιο. Οι δύο επιστήμονες χρησιμοποίησαν υψηλής έντασης ακτίνες Χ οι οποίες χρησιμοποιούνται σε επιταχυντές σωματιδίων και γενικά σε πειράματα φυσικής. Οι υψηλής έντασης ακτίνες Χ επέτρεψαν τη χαρτογράφηση σε επίπεδο δύο διαστάσεων των μεταλλικών ατόμων που βρίσκονταν πίσω από τον πίνακα. Οι δύο ερευνητές, γνωρίζοντας ότι τον 19ο αιώνα τα άτομα υδραργύρου αποτελούσαν μέρος των κόκκινων βαφών και τα άτομα αντιμονίου μέρος των κίτρινων βαφών, κατάφεραν να ξεχωρίσουν τη θέση αυτών των χρωμάτων στην εικόνα που βρισκόταν πίσω από τον πίνακα.

«Αρχικά καταφέραμε να ανασυνθέσουμε με μεγάλη ακρίβεια τη μύτη και τα μάτια σύμφωνα με τη χημική σύνθεση των στοιχείων που εντοπίσαμε.Τελικά προχωρήσαμε σε πλήρη σάρωση ολόκληρου του πίνακα σε έναν επιταχυντή στο Αμβούργο,η οποία διήρκεσε επί δύο ημέρες,για να καταφέρουμε να ανασύρουμε ολόκληρο το πορτρέτο» δήλωσε στο Αssociated Ρress o Ντικ. Ειδικοί αναφέρουν ότι ο ζωγράφος έκανε το πορτρέτο μεταξύ του Νοεμβρίου του 1884 και του Μαρτίου του 1885.