ΧΑΓΗ Εμφανώς καταβεβλημένος και γερασμένος, χωρίς τα μακριά μαλλιά και τη λευκή γενειάδα που είχε αφήσει τα τελευταία 11 χρόνια, τα οποία τα έζησε στην παρανομία σαν θεραπευτής της εναλλακτικής ιατρικής, ο άλλοτε πολιτικός ηγέτης των Σέρβων της Βοσνίας Ράντοβαν Κάρατζιτς παρουσιάστηκε χθες για πρώτη φορά ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για τα εγκλήματα πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία.

«Φοβάμαι για τη ζωή μου» είπε στα σερβικά κατά τη διάρκεια της πρώτης παράστασής του στο Δικαστήριο της Χάγης. Την περισσότερη ώρα ήταν ειρωνικός και απαντούσε λακωνικά. Κατά διαστήματα όμως έκανε και πικρόχολους αστεϊσμούς. «Εχω έναν αόρατο σύμβουλο, αλλά αποφάσισα να υπερασπιστώ μόνος μου τον εαυτό μου» είπε.

Για την πρώτη του νύχτα στο κελί είπε απλώς: «Εχω περάσει και καλύτερα».

Προσήλθε στη δικαστική αίθουσα ντυμένος με βαθύ μπλε κοστούμι, δίχως νομικούς συμβούλους. Δήλωσε χαμογελαστός ότι θα υπερασπιστεί ο ίδιος τον εαυτό του. Απευθυνόμενος στον προεδρεύοντα ολλανδό δικαστή Αλφόνς Οριέ ισχυρίστηκε ότι έγιναν «πολλές παρατυπίες» κατά τη σύλληψή του και ότι εν τέλει «απήχθη».

Παράλληλα εξέφρασε «φόβους για την ίδια του τη ζωή», ενώ απαντούσε με κοφτές φράσεις στις ερωτήσεις μελών του Δικαστηρίου. Από τις λίγες φορές που μακρηγόρησε ήταν όταν αναφέρθηκε στον Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, τον αμερικανό βοηθό υπουργό Εξωτερικών της περιόδου του πολέμου στη Βοσνία (1992-1995), ο οποίος ήταν ο αρχιτέκτονας των συμφωνιών του Ντέιτον με τις οποίες έληξε ο αιματηρός εμφύλιος στη Βοσνία.

«Θέλει ακόμη τον θάνατό μου» είπε για τον κ. Χόλμπρουκ. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της σερβικής ραδιοτηλεόρασης, το 1996 ο αμερικανός διπλωμάτης υποσχέθηκε στον Κάρατζιτς ασυλία από το Δικαστήριο της Χάγης, αν αποχωρούσε από την πολιτική και ιδιώτευε. Αυτό φέρεται να είπε ο ίδιος ο Κάρατζιτς στο γραφείο του Δικαστηρίου της Χάγης στο Βελιγράδι. Ο δικαστής ανέγνωσε το μακρύ κατηγορητήριο: 11 κατηγορίες για γενοκτονία, εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που αντιμετωπίζει ο Κάρατζιτς για τον ρόλο του στον πόλεμο της Βοσνίας.

Στη συνέχεια ζήτησε από τον Κάρατζιτς να δηλώσει αν αποδέχεται ή όχι τις κατηγορίες. Εκείνος ζήτησε να χρησιμοποιήσει την προθεσμία των 30 ημερών που προβλέπει ο νόμος, λέγοντας ότι χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να τις μελετήσει.

Ο Κάρατζιτς ήταν ο υπ΄ αριθμόν 1 καταζητούμενος του ΔΠΔ. Μαζί με τον στρατιωτικό διοικητή του Ράτκο Μλάντιτς, ο οποίος εξακολουθεί να διαφεύγει, κατηγορείται ως ο «εγκέφαλος» της εθνοκάθαρσης στη Βοσνία.

Εκτός από τη σφαγή 8.000

μουσουλμάνων, ανδρών και αγοριών, στη Σρεμπρένιτσα, ο Κάρατζιτς κατηγορείται για τη μακρά και αιματηρή πολιορκία του Σαράγεβο και την κράτηση χιλιάδων πολιτών σε στρατόπεδα, κυρίως στην περιοχή του Πρίγεντορ.

Σε συνέντευξη στη ρωσική εφημερίδα «Ιζβέστια» ο αδελφός του Λούκα Κάρατζιτς είπε ότι ο Ράντοβαν «ήταν προετοιμασμένος» για τη σύλληψή του και ότι «υπολογίζει» στην υποστήριξη της ρωσικής διπλωματίας.

«Ωστόσοπίστευε ότι θα συλληφθεί αργότερα, σε έξι μήνες» είπε. Και πρόσθεσε: «Εχει να πει πράγματα.Ο Ράντοβαν θα δηλώσει ότι δεν αναγνωρίζει αυτό το δικαστήριο και οι δικαστές δεν θα είναι ευχαριστημένοι όταν θα το ακούσουν. Στη συνέχεια θα δηλώσει ότι είναι αθώος. Μετά θα πει ό,τι πιστεύει για τη διεθνή κοινότητα και τους διεθνείς διαπραγματευτές» .

«Ενας φορητός υπολογιστής και περισσότερα από 50 CD που περιέχουν έγγραφα που είχε ετοιμάσει για την υπεράσπισή του στη Χάγη κατασχέθηκαν από τους ανθρώπους που τον συνέλαβαν. Κανένας όμως δεν γνωρίζει ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι» κατέληξε. Κανένας δεν μπορεί να προβλέψει πόσο θα διαρκέσει η δίκη. Κάποιες ολοκληρώνονται μέσα σε λίγους μήνες, αν και οι περισσότερες εκδικάζονται επί τουλάχιστον 18-24 μήνες. Η δίκη του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς ήταν στο πέμπτο της έτος, όταν ο κατηγορούμενος άφησε την τελευταία του πνοή στη φυλακή, τον Μάρτιο του 2006.