Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ θεωρεί ότι ο κόσμος χρειάζεται σήμερα μια «αναθεωρημένη» εθνική συνεργασία σε ζητήματα ασφαλείας
Απασχολημένοι με εσωτερικά προβλήματα, ιδιαίτερα με τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, οι ηγέτες της ΕΕ δεν έδειξαν μέχρι στιγμής ενδιαφέρον για την πρόταση του Ντμίτρι Μεντβέντεφ για ένα νέο «πανευρωπαϊκό σύμφωνο ασφαλείας από το (καναδικό) Βανκούβερ ως το Βλαδιβοστόκ» της ρωσικής Απω Ανατολής. Ούτε και από την Ουάσιγκτον υπήρξε κάποια αντίδραση- το σύμφωνο, κατά τον ρώσο πρόεδρο, πρέπει να καλύπτει και τις ΗΠΑ-, αλλά αυτό δικαιολογείται κάπως δεδομένου ότι ο πρόεδρος Μπους και η κυβέρνησή του δεν έχουν, κατ΄ ουσίαν, πραγματική εξουσία εν όψει των προεδρικών εκλογών της 4ης Νοεμβρίου.
Στις αρχές Ιουνίου ο πρόεδρος Μεντβέντεφ μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Βερολίνο δήλωσε ότι η Ευρώπη και γενικότερα ο κόσμος χρειάζονται σήμερα μια «αναθεωρημένη» εθνική συνεργασία σε ζητήματα ασφαλείας. Ενα μήνα αργότερα, στη διάσκεψη των «G8» στο Χοκάιντο, ο ρώσος πρόεδρος έδωσε μια πιο συγκεκριμένη περιγραφή του τι προτείνει η Ρωσία, τονίζοντας ότι ένα νέο σύμφωνο ασφαλείας σε καμία περίπτωση δεν θα αγνοεί την υπάρχουσα πραγματικότητα. Μόνο ο πρόεδρος Σαρκοζί έδειξε ενδιαφέρον: «Πρόκειται για πρόταση ουσίας και θα πρέπει να εξεταστεί» δήλωσε.
Τυπικά και ουσιαστικά αυτή τη στιγμή το ευρωπαϊκό πλαίσιο ασφαλείας στηρίζεται στη ΔΑΣΕ (Διάσκεψη για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη) που προέκυψε, στα μέσα της δεκαετίας του 1970, από την Τελική Πράξη του Ελσίνκι. Κάποια μέτρα εκσυγχρονισμού που αποφασίστηκαν μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης είτε έμειναν στα χαρτιά είτε αγνοήθηκαν, παραβιάστηκαν και ξεπεράστηκαν. Η σύμβαση για τα συμβατικά όπλα (1992), ακόμα και όπως βελτιώθηκε το 1999, μένει ανεκτέλεστη και πέρυσι η Ρωσία ανήγγειλε ότι αποσύρεται. Μια συμφωνία, το 2002, για τη δημιουργία του συμβουλίου ΝΑΤΟ- Ρωσίας έμεινε στα χαρτιά, ενώ στο ίδιο διάστημα το ΝΑΤΟ, με πρωτοβουλία των ΗΠΑ και με έγκριση των Ευρωπαίων, επεκτάθηκε στις χώρες της Βαλτικής και έθεσε στόχο την ένταξη της Ουκρανίας και της Γεωργίας, αφού «εχώνεψε» την Κεντρική Ευρώπη και τα Ανατολικά Βαλκάνια, ανατρέποντας τις ισορροπίες, όπως παραδέχονται η Ουάσιγκτον και οι Βρυξέλλες.
Η Μόσχα δεν δείχνει διατεθειμένη να δεχθεί αυτές τις αλλαγές, αλλά είναι αμφίβολο αν μπορεί να αντιδράσει. Ο πρόεδρος Μεντβέντεφ κάνοντας χρήση ακριβώς αυτής της (αμερικανικής) φιλοσοφίας περί ασφαλείας προτείνει ένα «γενικότερο σχέδιο για ενιαίο σύστημα ασφαλείας» και το οποίο δεν θα θίγει ιδεολογικές είτε πολιτικές καταστάσεις και βεβαίως δεν θα αδρανοποιεί τα υπάρχοντα σύμφωνα και τις συμμαχίες ασφαλείας. Ρωσικές πηγές έχουν την ελπίδα ότι η αμερικανική πολιτική ηγεσία που θα προκύψει από τις εκλογές του Νοεμβρίου θα δώσει μεγαλύτερη προσοχή στην πρόταση Μεντβέντεφ αν και αναγνωρίζουν ότι θα ασχοληθεί τους πρώτους μήνες με καθαρώς εσωτερικά προβλήματα.
Εννοείται ότι δεν λείπουν εκείνοι οι οποίοι, όπως το Ιδρυμα Χούβερ (ΗΠΑ), είναι «αντίθετοι σε κάθε αλλαγή του σημερινού πλαισίου ασφαλείας» και απορρίπτουν τη ρωσική πρόταση, η οποία «ασφαλώς τείνει στο να αμφισβητήσει τον παγκόσμιο ρόλο» της Αμερικής. Η γαλλική εφημερίδα «Le Μonde», χωρίς να παίρνει θέση, επικρίνει το «ενδιαφέρον Σαρκοζί» για την πρόταση Μεντβέντεφ και υποστηρίζει ότι η όλη προσπάθεια των Ρώσων είναι να βρουν κάποιον τρόπο που θα ελέγχουν τις (επεκτατικές) κινήσεις του ΝΑΤΟ προς τον ζωτικό ρωσικό χώρο (Εύξεινος, Καύκασος κ.ά.)
eust@dolnet.gr
