Οι κεντρικές τράπεζες καλούνται να τα «βάλουν» με δυνάμεις των αγορών που δεν ελέγχουν
Oι αναλυτές που παρακολουθούν τις εξελίξεις στην Ασία διαφωνούν για το αν η Κίνα εισέρχεται σε φάση απότομης οικονομικής επιβράδυνσης ή αντιμετωπίζει το φάσμα έντονων πληθωριστικών πιέσεων. Δεν λείπουν ασφαλώς και εκείνοι που πιστεύουν ότι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ασίας αντιμετωπίζει και τους δύο κινδύνους. Η κατάσταση στην Κίνα υποδηλώνει ότι η Ασία αντιμετωπίζει πλέον το ενδεχόμενο μιας δύσκολης διετίας, όπως εκείνη της περιόδου 1997-1998.
Ωστόσο οι περιστάσεις είναι σήμερα διαφορετικές. Τότε οι κερδοσκόποι δοκίμαζαν τις αντοχές και τις δυνατότητες των κεντρικών τραπεζών της περιοχής να υπερασπιστούν τα νομίσματά τους. Η κερδοσκοπική επίθεση που δέχθηκε το ταϊλανδέζικο μπατ πυροδότησε την κρίση που μετέτρεψε το ασιατικό όνειρο σε εφιάλτη. Μία δεκαετία αργότερα, η αναταραχή σχετίζεται με τον κίνδυνο της υπερθέρμανσης. «Ο πληθωρισμός είναι πλέον το κύριο ζήτημα» υπογραμμίζει ο Ρίτσαρντ Γκρέινερ, διευθυντής της Βarclays Capital στο Χονγκ Κονγκ. Η άνοδος του πληθωρισμού αυξάνει την πίεση που δέχονται οι κεντρικές τράπεζες για να ανεβάσουν τα επιτόκια, καθώς οι τιμές ρεκόρ του πετρελαίου και των καυσίμων απειλούν την ανάπτυξη. Η συγκεκριμένη συγκυρία έχει προκαλέσει αυτό που ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας στις Φιλιππίνες Αμάνδο Τετάνγκο αποκαλεί «δίλημμα νομισματικής πολιτικής».
O ι κεντρικές τράπεζες καλούνται να τα «βάλουν» με δυνάμεις των αγορών τις οποίες δεν δύνανται να ελέγξουν πλήρως και παράλληλα δέχονται ήδη την πίεση του πολιτικού κόσμου σε πολλές περιοχές της Ασίας για το θέμα των επιτοκίων. Ο ετήσιος πληθωρισμός υπερβαίνει το μέσο επιτόκιο δανεισμού στην Κίνα, στο Χονγκ Κονγκ, στην Ινδία, στην Ινδονησία, στην Ιαπωνία, στο Πακιστάν, στις Φιλιππίνες, στη Σρι Λάνκα, στην Ταϊβάν, στην Ταϊλάνδη και στο Βιετνάμ. Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι τα επιτόκια πρέπει να αυξηθούν σε πολλές οικονομίες της περιοχής. Με τις δαπάνες των νοικοκυριών να κινούνται συνεχώς ανοδικά, η Ασία αντιμετωπίζει μεγάλο κίνδυνο υπερθέρμανσης αν οι κεντρικοί τραπεζίτες της περιοχής δεν κάνουν τη δουλειά τους.
Οσο καθυστερούν να αναλάβουν δράση τόσο μεγαλύτερο θα είναι το κόστος της αδράνειας για τη μακροχρόνια ευημερία της περιοχής, αλλά και ο κίνδυνος να απογοητευθούν οι επενδυτές.
Η άνοδος των τιμών «στραγγίζει» τα ουσιαστικά οφέλη από την ανάπτυξη
Ω ς σήμερα η Ασία αποδείχθηκε εξαιρετικά ανθεκτική στην πιστωτική κρίση που ξεκίνησε από την κατάρρευση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού ρίσκου (subprime market) στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αν αυτή ήταν η μοναδική απειλή στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα τότε το 2008 ίσως να ήταν μια πολύ καλύτερη χρονιά για την ευρύτερη περιοχή της Ασίας. Ωστόσο, με το πετρέλαιο να υπερβαίνει τα 135 δολάρια το βαρέλι και τις τιμές των τροφίμων να κινούνται σε επίπεδα ρεκόρ, η ανάπτυξη απειλείται και οι πληθωριστικές τάσεις ενισχύονται.
Η εξισορροπητική κίνηση είναι σαφής για οποιονδήποτε κινείται αυτές τις ημέρες στους δρόμους της Ινδονησίας. Οι τιμές έχουν φέρει σε εξαιρετικά δύσκολη θέση τις οικογένειες που αντιμετώπιζαν πρόβλημα για την κάλυψη των βασικών αναγκών τους κάθε μήνα. Στην Ινδονησία περισσότεροι από 600 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα. Η κυβέρνηση της χώρας είναι άλλη μία από τις κυβερνήσεις της περιοχής οι οποίες διχάζονται ανάμεσα στην επιλογή του ελέγχου των τιμών και της υποστήριξης της ανάπτυξης. Το ερώτημα που τίθεται είναι πόσο σημαντικό είναι τελικά το κέρδος από την ανάπτυξη, όταν ο πληθωρισμός «στραγγίζει» τα ουσιαστικά οφέλη.
«Παρ΄ ότι υπάρχουν ακόμη πολλές επενδυτικές δυνατότητες, το 2008 δεν θα είναι μια εύκολη χρονιά για τις ασιατικές κυβερνήσεις» υποστηρίζει ο Ντέσι Ναταλεγκάγουα, εκτελεστικός διευθυντής της Lehman Βrothers Ηoldings στην Τζακάρτα. Τα πρωτοσέλιδα στις εφημερίδες της περιοχής εξηγούν εν μέρει γιατί πρόκειται για δύσκολη χρονιά.
Διαβάζει κανείς για τις διαδηλώσεις που γίνονται για τα τρόφιμα στις Φιλιππίνες, για την πολιτική αναταραχή στη Μαλαισία, για τον υψηλότερο πληθωρισμό στη Σιγκαπούρη από το 1982. Και ακόμη, για τις μάχες ανάμεσα σε πολιτικούς και στην κεντρική τράπεζα της Κορέας, την έντονη οσμή οικονομικής καταστροφής στο Βιετνάμ και τις φήμες για πραξικόπημα στην Ταϊλάνδη. Η απόφαση των κεντρικών τραπεζών να δράσουν εγκαίρως θα θέσει τις βάσεις για την αντιμετώπιση του πληθωριστικού προβλήματος, το οποίο δεν προβλέπεται να εξαλειφθεί σύντομα.
