Μία διαδικασία που πολλοί έχουν ξεχάσει και θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στο Σκοπιανό ξεκινά σήμερα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Αφορά στην εκδίκαση της προσφυγής της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (πΓΔΜ) κατά της Ελλάδος για την παρεμπόδιση – όπως ισχυρίζεται η σκοπιανή πλευρά – της ένταξής της στο ΝΑΤΟ κατά τη Σύνοδο Κορυφής του Βουκουρεστίου τον Απρίλιο του 2008.
Η υπόθεση είναι μεν δικαστική, αλλά οι επιπτώσεις της στο θέμα της ονομασίας των Σκοπίων θα μπορούσαν να είναι κρίσιμες για την Αθήνα, σε περίπτωση αρνητικής έκβασης. Ωστόσο, η ελληνική πλευρά εκτιμά ότι έχει προετοιμαστεί πάρα πολύ καλά και έχει ισχυρά επιχειρήματα για αυτή τη «μάχη». Η ακροαματική διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί την Τετάρτη 30 Μαρτίου, αλλά η οριστική απόφαση τοποθετείται εντός του προσεχούς φθινοπώρου.
Ποια είναι η υπόθεση και τι διακυβεύεται
Στις 13 Νοεμβρίου 2008, η σκοπιανή κυβέρνηση κατέθεσε προσφυγή εναντίον της Ελλάδος επικαλούμενη την παραβίαση εκ μέρους της χώρας μας του Αρθρου 11 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας που υπεγράφη από τα δύο κράτη το 1995. Το συγκεκριμένο άρθρο αναφέρει συγκεκριμένα ότι η Ελλάδα συμφωνεί να μην προβάλλει αντιρρήσεις στην αίτηση ή στη συμμετοχή των Σκοπίων σε διεθνείς, πολυμερείς και περιφερειακούς οργανισμούς στους οποίους η ίδια είναι μέλος, όπως το ΝΑΤΟ και η Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ).
Ουσιαστικά, αυτό για το οποίο η σκοπιανή πλευρά κατηγορεί την Αθήνα είναι ότι η τότε κυβέρνηση Καραμανλή άσκησε βέτο στην ένταξη της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, η Αθήνα επιμένει ότι η απόφαση του Βουκουρεστίου ήταν ομόφωνη και αυτό αποδεικνύεται από σειρά δηλώσεων νατοϊκών και άλλων αξιωματούχων. Αντίθετα, η κυβέρνηση Γκρούεφσκι επικαλείται πολλές δηλώσεις ελλήνων αξιωματούχων που αναφέρονται σε βέτο.
Αρμόδιες διπλωματικές πηγές έλεγαν τις τελευταίες ημέρες στο «Βήμα» ότι «η δικαστική απόφαση δεν θα λύσει το θέμα του ονόματος. Θα έχει όμως επιπτώσεις στη διαδικασία επίλυσης». Ουσιαστικά οι Σκοπιανοί επιδιώκουν μέσω μίας αρνητικής απόφασης για την Ελλάδα να δικαιωθούν για το ΝΑΤΟ, αλλά και να φέρουν την Αθήνα σε δύσκολη θέση όταν θα συζητείται η έναρξη των ενταξιακών τους διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ).
Οι ίδιες πηγές σημείωναν ότι συνήθως το Διεθνές Δικαστήριο αποφεύγει να λαμβάνει αποφάσεις που επιδεινώνουν μία κατάσταση. Το κόστος πάντως της απόφασης δεν θα είναι ταυτόσημο για τις δύο πλευρές πρόσθεταν, αποφεύγοντας να συζητήσουν εις βάθος τα διάφορα σενάρια καθώς ακόμη και η νομική γλώσσα της τελικής απόφασης θα κρίνει πολλά. «Μετά όμως θα χρειαστεί σίγουρα συγκεκριμένος πολιτικός χειρισμός» παρατηρούσαν.
Οι εκπρόσωποι
Την Ελλάδα θα εκπροσωπήσουν στο Δικαστήριο ο πρέσβης κ. Γ. Σαββαϊδης και η κυρία Μαρία Τελαλιάν, που εργάζεται στην Ειδική Νομική Υπηρεσία του υπουργείου Εξωτερικών. Η χώρα μας θα έχει επίσης τη συνδρομή κορυφαίων προσωπικοτήτων του Διεθνούς Δικαίου, όπως, μεταξύ άλλων, ο Μάικλ Ρίσμαν, καθηγητής του πανεπιστημίου Γέιλ και ο Τζέιμς Κρόφορντ, καθηγητής του Κέιμπριτζ.
Σημειώνεται ότι το Δικαστήριο απαρτίζεται από 15 τακτικά μέλη που έχουν εκλεγεί από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Προέρχονται από διάφορες γεωγραφικές ομάδες και συμπληρώνονται από δύο ad hoc δικαστές που ορίζονται από τα κράτη – διαδίκους. Η Ελλάδα έχει επιλέξει για τη συγκεκριμένη περίπτωση τον ομότιμο καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών και ακαδημαϊκό κ. Εμ. Ρούκουνα.
