Η ντροπή της Αμερικής του Τραμπ

Απάνθρωπο, ανήθικο, αισχρό, αντίθετο σε κάθε ιδρυτική αρχή και αξία των ΗΠΑ, ενός μεγάλου έθνους μεταναστών, που πίστεψαν στο αμερικανικό όνειρο της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου. «Αυτά τα παιδιά δεν είναι ζώα, κύριε Πρόεδρε, να τα κλείνετε σε κλουβιά! Η εθνική ντροπή πρέπει να σταματήσει. Τώρα!». Τέτοια και χειρότερα ακούστηκαν στο Κογκρέσο, όπου οι Δημοκρατικοί και πολλοί Ρεπουμπλικανοί ήταν καταπέλτης.

Μίλησαν για θεμελιώδη και αναφαίρετα ανθρώπινα δικαιώματα ανήλικων παιδιών που καταπατήθηκαν βάρβαρα επί αμερικανικού εδάφους εν έτει 2018. Μετά την τεράστια κατακραυγή, εντός και εκτός ΗΠΑ, ο Ντόναλντ Τραμπ αναγκάστηκε να κάνει πίσω. Υπέγραψε τελικά προεδρικό διάταγμα ακυρώνοντας τη διαβόητη πολιτική τού καταναγκαστικού χωρισμού παιδιών από τους παράνομους μετανάστες γονείς τους.

Συγκλονιστικές εικόνες με τετράχρονα παιδιά κλεισμένα σε «κλουβιά», σε κέντρα κράτησης στα σύνορα με το Μεξικό, σόκαραν τον πολιτισμένο κόσμο. Ηχητικό ντοκουμέντο με μωρά να σπαράζουν ζητώντας απεγνωσμένα τους γονείς τους λύγισε όποιον έχει καρδιά. Από τον Πάπα Φραγκίσκο μέχρι ηγέτες ξένων κρατών, μέχρι πρώην πρώτες κυρίες των ΗΠΑ και απλούς πολίτες, η καταδίκη ήταν σκληρή και απερίφραστη. Για να μη μιλήσουμε για τους ίδιους τους Αμερικανούς: δύο στους τρεις ψηφοφόρους είπαν καθαρά ότι δεν εγκρίνουν τον χωρισμό οικογενειών στα σύνορα.

Αλλά στην πραγματικότητα ο Τραμπ τον κατήργησε και τον αντικατέστησε με μια άλλη, εξίσου απαράδεκτη, πρακτική: εκατοντάδες παιδιά θα κρατούνται στο μέλλον μαζί με τους παράνομους μετανάστες γονείς τους, ίσως επ’ αόριστον (ώσπου να διεκπεραιωθεί η κάθε υπόθεση στα δικαστήρια).

Επί της ουσίας, ο Τραμπ επιμένει στη σκληρή πολιτική της «μηδενικής ανοχής» κατά της παράνομης μετανάστευσης.

Η μοίρα εκατοντάδων παιδιών παραμένει αβέβαιη, καθώς επικρατεί σύγχυση μετά την υπογραφή του διατάγματος. Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ λένε ότι δεν γνωρίζουν ακόμη αν οι χωρισμοί των οικογενειών θα τελειώσουν αμέσως, ούτε πόσος χρόνος θα χρειαστεί για τη «φάση εφαρμογής».

Μεγάλα είναι και τα νομικά εμπόδια. Το υπουργείο Δικαιοσύνης θα πρέπει να ζητήσει να τροποποιηθεί δικαστική απόφαση του 1997 (γνωστή ως συμφωνία Φλόρες), η οποία διαμόρφωσε την εθνική πολιτική για την κράτηση ανηλίκων από τις υπηρεσίες Μετανάστευσης των ΗΠΑ. Ηδη ομοσπονδιακό εφετείο έχει κρίνει ότι βάσει της συμφωνίας Φλόρες δεν επιτρέπεται η κράτηση ανηλίκων πέραν του ορίου των 20 ημερών. Εμπειροι νομικοί εκτιμούν ότι δύσκολα θα ανατραπεί η απόφαση.

Το διάταγμα Τραμπ δημιουργεί νέα προβλήματα ως προς το είδος των εγκαταστάσεων στις οποίες θα κρατούνται μαζί οι οικογένειες παράνομων μεταναστών, ίσως για μεγάλο χρονικό διάστημα. «Παιδιά δεν επιτρέπεται να μπαίνουν στη φυλακή, ούτε μαζί με τους γονείς τους, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες» προειδοποίησε η Αμερικανική Ενωση Πολιτικών Ελευθεριών, η οποία δήλωσε ότι θα προσφύγει στην αμερικανική Δικαιοσύνη.

Ρεπουμπλικανοί στο Κογκρέσο ετοιμάζονται να καταθέσουν νέο νομοσχέδιο για το Μεταναστευτικό –που θα χρηματοδοτεί με 25 δισ. δολάρια το τείχος του Τραμπ στα σύνορα με το Μεξικό –αρνούμενο εν μέρει βίζες.

Σύμφωνα με την πολιτική «μηδενικής ανοχής» του Τραμπ, που ίσχυσε από τον Απρίλιο, οι γονείς κρατούνταν στη φυλακή για παράνομη είσοδο στις ΗΠΑ, αλλά τα παιδιά χωρίζονταν αναγκαστικά και μεταφέρονταν σε «προσωρινά καταφύγια».

Μέχρι πριν από λίγους μήνες όσοι πιάνονταν να περνούν παράνομα για πρώτη φορά τα σύνορα λάμβαναν μια κλήση για το δικαστήριο (όπου σπανίως παρουσιάζονταν) και αφήνονταν ελεύθεροι.

Βάσει των επίσημων στοιχείων της υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ, 2.342 παιδιά χωρίστηκαν αναγκαστικά από 2.206 γονείς το διάστημα μεταξύ 5 Μαΐου και 9 Ιουνίου.

Ο Τραμπ υποστηρίζει ότι χρειάζονται επείγοντα, σκληρά μέτρα γιατί η παράνομη μετανάστευση στα νότια σύνορα υπερβαίνει πλέον τα 50.000 άτομα τον μήνα. Μιλάει για αύξηση 325% στα ασυνόδευτα ανήλικα και 435% στην παράνομη είσοδο οικογενειών (κυρίως από χώρες της Κεντρικής Αμερικής –Ελ Σαλβαδόρ, Ονδούρα, Γουατεμάλα –που μαστίζονται από φτώχεια, εγκληματικότητα και βία).

Οι περισσότεροι, πολιτικοί και ψηφοφόροι, είδαν «μηδενική ανθρωπιά» στον χωρισμό των οικογενειών, ενώ οι Δημοκρατικοί (εν όψει και εκλογών για το Κογκρέσο τον Νοέμβριο) έχουν κάνει σημαία «τα κλουβιά του Τραμπ». Και λένε ότι δεν θα στηρίξουν τη νέα νομοθεσία των Ρεπουμπλικανών στο Κογκρέσο.

Συνοριακές αρχές έχουν συγκεντρώσει περισσότερους από 1.100 ανθρώπους εκεί, σε τρεις ξεχωριστές πτέρυγες: μία για 200 ασυνόδευτα παιδιά, μία για 500 γονείς με παιδιά, και μια άλλη για ενηλίκους. Μεγάλα κλουβιά σε κάθε πτέρυγα καταλήγουν σε κοινόχρηστους χώρους. Σε ένα από αυτά κρατούνταν 20 παιδιά πίσω από σύρματα και αλυσίδες με λουκέτα.

Δημοσιογράφοι που συνόδευσαν τους βουλευτές είδαν μεγαλύτερα παιδιά να φροντίζουν τα μικρότερα μέσα στα κλουβιά – ένα 16χρονο κορίτσι άλλαζε πάνες σε 4χρονο. Τα περισσότερα κάθονταν σε στενούς μεταλλικούς πάγκους, αμίλητα και τρομαγμένα. Κάποια είχαν κουλουριαστεί πάνω στο τσιμέντο, σε μια γωνιά.

Μερικά τα πήραν κυριολεκτικά μέσα από την αγκαλιά των γονιών τους, στα σύνορα. Η Αν Τσάντλερ, επικεφαλής της ανθρωπιστικής οργάνωσης «Κέντρο Δικαιοσύνης» στο Χιούστον, μίλησε στο περιοδικό «Texas Monthly» «για βρέφη τριών ετών, ακόμα και για μωρά που θήλαζαν, και τα άρπαξαν από τη μάνα τους». Σε κάποιους είπαν ότι τα παιδιά πρέπει να κάνουν ένα μπάνιο, μόνο που οι γονείς δεν τα ξαναείδαν. Καθώς άρχισαν να βγαίνουν στη δημοσιότητα τέτοιες λεπτομέρειες, που ξυπνούν μνήμες της ναζιστικής θηριωδίας στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ο Μάικλ Χέιντεν, πρώην διευθυντής της CIA, ανέβασε στον λογαριασμό του στο Twitter μια φωτογραφία από το Αουσβιτς με τη λεζάντα «Aλλες κυβερνήσεις χώριζαν μητέρες και παιδιά».

Σάλος ξέσπασε και από ηχητικό ντοκουμέντο, διάρκειας 8 λεπτών, που μετέδωσε το ειδησεογραφικό site ProPublica. Ακούγονται παιδιά ηλικίας 4-10 ετών που μόλις έχουν χωριστεί από τους γονείς τους να σπαράζουν στο κλάμα φωνάζοντας «μπαμπάκα» και «μανούλα» στα ισπανικά. Ενα αγοράκι λέει «Δεν θέλω να απελάσουν τον μπαμπά μου».

Μια 6χρονη από το Ελ Σαλβαδόρ ικετεύει να την αφήσουν να τηλεφωνήσει στη θεία της, λέει πως ξέρει απ’ έξω τον αριθμό. H ProPublica τηλεφώνησε, και πράγματι απάντησε η θεία. Πριν από δύο χρόνια πλήρωσε και εκείνη έναν διακινητή (7.000 δολάρια) για να περάσει μαζί με την 9χρονη κόρη της στις ΗΠΑ. Η μητέρα τής 6χρονης κινδυνεύει τώρα να απελαθεί χωρίς να ξαναδεί το παιδί της. Η Αμερικανική Ενωση Παιδιάτρων εξέδωσε ανακοίνωση τονίζοντας πως ο καταναγκαστικός χωρισμός παιδιών από τις οικογένειές τους και η μεταφορά σε τέτοιες εγκαταστάσεις, υπό αυτές τις συνθήκες, μπορεί να τραυματίσει ανεπανόρθωτα τη σωματική υγεία και τον ψυχισμό τους.

Δράμα ζουν και οι γονείς, καθώς πολλοί δεν γνωρίζουν πού βρίσκονται τώρα τα παιδιά τους. Εχουν σκορπίσει, άλλα σε διάφορα «καταφύγια», άλλα σε ανάδοχες οικογένειες, άλλα σε συγγενείς με ή χωρίς χαρτιά, στις ΗΠΑ. Δικηγόροι λένε ότι σε κάθε περίπτωση οι επανενώσεις θα είναι δύσκολες και θα χρειαστούν χρόνο.