Για οκτώ δεκαετίες οι «βλάσφημοι» στην Ιρλανδία κινδύνευαν με την οργή όχι μόνο του… Δημιουργού και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, αλλά και της ίδιας της κυβέρνησης. Oσοι γελοιοποιούσαν ή προσέβαλλαν τα θεία, τα δόγματα ή ακόμη και τις λατρευτικές εκδηλώσεις αναγνωρισμένων θρησκειών ήταν –σύμφωνα με το άρθρο 40 του Συντάγματος –αντιμέτωποι με επιβολή χρηματικού ποσού κοντά στα 25.000 ευρώ, ακόμη και ποινή φυλάκισης τριών μηνών.
Αυτό όμως μπορεί και να αλλάξει. Τον Οκτώβριο οι πολίτες της Ιρλανδίας καλούνται σε δημοψήφισμα όπου θα αποφασίσουν εάν το συγκεκριμένο άρθρο πρέπει να αφαιρεθεί από τον θεμελιώδη νόμο της χώρας.
Μάλιστα, κυβερνητικοί αξιωματούχοι σκέφτονται σοβαρά να δώσουν στους ψηφοφόρους τη δυνατότητα να απορρίψουν άλλο ένα «απολίθωμα» του Συντάγματος: ένα έτερο άρθρο που υπάρχει από το 1937 το οποίο αναφέρει ότι η θέση της γυναίκας είναι στο σπίτι. Πρακτικά κάτι τέτοιο δεν ισχύει στη σύγχρονη ιρλανδική κοινωνία που καμία σχέση δεν έχει πλέον με το συντηρητικό παρελθόν της, όταν δηλαδή η Εκκλησία διαδραμάτιζε κεντρικό ρόλο σε σημαντικά ζητήματα.
Το περασμένο έτος κάποιοι στη χώρα κατήγγειλαν τον βρετανό ηθοποιό Στίβεν Φράι στην αστυνομία αφότου προέβη σε υποτιμητικά σχόλια για τον Θεό σε μια συνέντευξη τηλεοπτικού προγράμματος. Οι κατήγοροι αρνήθηκαν να κυνηγήσουν την υπόθεση και κυβερνητικοί αξιωματούχοι ξεκαθάρισαν ότι ο νόμος ήταν γι’ αυτούς χωρίς κανένα νόημα. Ο υπουργός Υγείας Σίμον Χάρις τον χαρακτήρισε «χαζό» και κάπως «ντροπιαστικό».
Οταν εισήχθη ο νόμος το 2009, αξιωματούχοι ισχυρίστηκαν ότι απλά εφάρμοζαν το συνταγματικό προαπαιτούμενο που υπήρχε κάποτε και πως τον συνέταξαν χωρίς ουσιαστικά να μπορεί να εφαρμοστεί. Για την ακρίβεια, ο νόμος αντικατέστησε ένα μέτρο που απαγόρευε μόνο τη βλασφημία κατά του χριστιανισμού και όχι κατά άλλων θρησκειών.
Αναχρονιστικός νόμος
Σήμερα οι περισσότεροι Ιρλανδοί χαιρετίζουν το επικείμενο δημοψήφισμα και ισχυρίζονται ότι ακόμη και χωρίς να υπάρχουν διώξεις, ο νόμος εξακολουθεί να προκαλεί πραγματική ζημιά στην ελευθερία έκφρασης στην Ιρλανδία αλλά και στη φήμη της χώρας στο εξωτερικό. Αναφέρουν δε ότι η διατύπωση του συγκεκριμένου νόμου έχει υιοθετηθεί από ισλαμικά κράτη που επιδιώκουν να δικαιολογήσουν τους δικούς τους νόμους περί βλασφημίας που σε πολλές περιπτώσεις προβλέπουν ως τιμωρία τη θανατική ποινή.
«Αυτές οι καταστάσεις είναι αποτρόπαιες για τα πιστεύω και τις αξίες μας» ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός Δικαιοσύνης της χώρας Τσαρλς Φλάναγκαν που πρόσθεσε ότι «αφαιρώντας τη συγκεκριμένη διάταξη από το Σύνταγμα, μπορούμε να στείλουμε ένα ισχυρό μήνυμα στον κόσμο ότι οι νόμοι κατά της βλασφημίας δεν αντιπροσωπεύουν τις ιρλανδικές αξίες».
Οσο για την έτερη ρήτρα περί γυναικών στο σπίτι; Πρόκειται για ένα ακόμη συνταγματικό «λείψανο» που σύμφωνα με ακτιβιστές δεν έκανε ποτέ καλό στις γυναίκες. Η χώρα πρέπει να την ξεφορτωθεί και αυτή. Οπως έκανε επανειλημμένα τα τελευταία χρόνια. Οι πολίτες της ψήφισαν για να επιτρέψουν το διαζύγιο, ψήφισαν για τον γάμο του ιδίου φύλου και, τον περασμένο μήνα, για να καταργήσουν την απαγόρευση των αμβλώσεων. Το νερό έχει μπει στο αυλάκι.
HeliosPlus
